ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΑ΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

Φιλευσπλαχνία, ασπλαχνία και σημερινή πραγματικότητα

Κάθε χρόνο στο τέλος της ανάγνωσης των ευαγγελίων της Μ. Πέμπτης  ακούμε σαν κατανυκτική κατακλείδα, διαφορετική από αυτές στις περικοπές όλης της άλλης χρονιάς,  το «δόξα τη μακροθυμία Σου Κύριε δόξα σοι». Είναι κατανυκτική η περίοδος, περίοδος συγγνώμης, περίοδος ελέους, αφού και όλα τα γεγονότα που διαδραματίζονται τη Μ. Εβδομάδα γύρω από το πάθος του Κυρίου συνιστούν μια κορυφαία έκφραση μακροθυμίας.

Αυτή είναι και η χαρακτηριστική ιδιότητα του Θεού και δημιουργού του κόσμου. Του Κυρίου και Θεού μας ο οποίος στέκεται δίπλα μας με άπειρο έλεος και ανεκτικότητα. Τα ονόματα οικτίρμων και ελεήμων, μακρόθυμος και πολυέλαιος και φιλεύσπλαχνος, περιγράφουν τις σταθερές ιδιότητες της αγάπης του Θεού που συνοδεύει τον αμαρτωλό σε όλες τις φάσεις της ζωής.

Αυτούς τους προβληματισμούς, αδελφοί μου, ανασκαλεύει σήμερα η ευαγγελική διήγηση μέσα από δύο περιπτώσεις έντονου κοινωνικού προβληματισμού.

«Μακροθύμησον επ’ εμοί», εκλιπαρεί ο άνθρωπος της πρώτης περίπτωσης, που κινδυνεύει όχι μόνο ο ίδιος, αλλά και η οικογένεια του, καθώς τα χρέη έχουν μεγαλώσει και δυσκολεύεται να τα βγάλει πέρα. Δώσε μου μια ευκαιρία, του λέει, να μη καταστραφώ. Λυπήσου με και θα σου επιστρέψω τα οφειλόμενα! Και ο δανειστής κύριος, που γνωρίζει την αδυναμία του δούλου, σπλαχνίζεται, επειδή τον παρεκάλεσε και ικανοποιεί το αίτημα. Του παρέχει όσα του ζήτησε, αλλά και όσα δεν τόλμησε ούτε κάν να φανταστεί. Δεν χαρίζει μόνο το υπέρογκο χρέος, αλλά του δίνει και την ελευθερία του. Τον μεταφέρει από την κατάσταση του δούλου στην κατάσταση του ελεύθερου και τον καθοδηγεί στην άσκηση υψηλών αρετών παρέχοντας μόνιμη βοήθεια.

Τι συμβαίνει όμως στη συνέχεια;

Κάτι το απροσδόκητο. Αυτός ο ελεύθερος άνθρωπος, που εκπροσωπεί όλους μας, ενώ απολαμβάνει τα αγαθά της ελευθερίας, εντούτοις παραμένει δούλος των απάνθρωπων συνηθειών του, όπως τον παρουσιάζει η δεύτερη περίπτωση. Δέχεται το μέγιστο, αλλά αρνείται να δώσει το ελάχιστο. Κι’ ενώ μπορεί να λυτρώσει τον αδελφό του από την εμπερίστατη ανάγκη, στην οποία βρέθηκε και ο ίδιος προηγουμένως, δεν συγκινείται. Αντί να μακροθυμήσει μπροστά τον οφειλέτη που τον εκλιπαρεί, ενώ και ο ίδιος παρακαλούσε πριν λίγο, ενώ και ο ίδιος δέχθηκε άπλετη φιλανθρωπία, απαιτεί αμέσως με σκληρότητα τα οφειλόμενα. Έχει ξεχάσει τα πάντα και καταφεύγει στα δικαστήρια ζητώντας την προσωποκράτηση του και σύμφωνα με σημερινή ορολογία καταφεύγει στις τράπεζες για να δεσμεύσουν το σπίτι του.

Ένα τέτοιο ανάλογο φαινόμενο ζούμε και σήμερα. Οι ανθρώπινες σχέσεις έχουν γίνει υπόθεση των ηλεκτρονικών υπολογιστών, έχουν γίνει υπόθεση αριθμών, οι άνθρωποι έχουν πάψει να είναι υποκείμενα και κατάντησαν αντικείμενα, απρόσωπα αντικείμενα, από τα οποία κοιτάζουν μόνο πόσα θα τους πάρουν. Τη ρύθμιση των διαφορών, όπως τις είδαμε στη σημερινή ευαγγελική περικοπή σχετικά με τα χρέη, έχει αναλάβει το τραπεζικό σύστημα. Η μακροθυμία και η αλληλεγγύη ως λέξεις και ως περιεχόμενο καταργήθηκαν με τέτοιο τρόπο, ώστε ευνοούνται πάντοτε και μόνο οι δανειστές και καταπιέζονται οι φτωχοί και οι αδύνατοι, οι οποίοι για τον α ή β λόγο έχουν πέσει στα δίχτυα τους.  Οι ακραίες καταστάσεις ακόμα και αυτοκτονιών για την ωμή εκμετάλλευση από το παντοδύναμο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, επιβεβαιώνει την αναλγησία των πρώτων.

Μπορεί βέβαια το σύστημα να νομιμοποιείται με διεθνείς όρους και κανόνες, αλλά μήπως αυτά τα ανθρώπινα μέτρα θα παραμένουν πάντοτε με μας; Μήπως οι ανθρώπινοι και νόμοι που κατοχυρώνουν επίγειους θησαυρούς τους κατοχυρώνουν αιώνια στο όνομα μας και τους καθιστούν  δικούς μας αδιαπραγμάτευτα; Μήπως ξεχνάμε τη φοβερή πραγματικότητα, ότι «πάντα ματαιότης τα ανθρώπινα όσα ουχ υπάρχει μετά θάνατον. Ου παραμένει ο πλούτος…»

Να πούμε και για τα εν Ελλάδι τεκταινόμενα τα δυο τελευταία χρόνια; Όλοι  μας τα γνωρίζουμε, όλοι μας τα ζούμε, όλοι μας βρισκόμαστε σε μια φρικιαστική και ανάλγητη αβεβαιότητα πιασμένοι στα δίχτυα αδίσταχτων κερδοσκόπων και τοκογλύφων δανειστών, που αποβλέπουν και ποντάρουν πάνω στην τελική πτώση μας, για να στήσουν μετά πάνω σε πτώματα το δικό τους μπαϊράκι.

Αδελφοί μου!

Όλοι γνωρίζουν πως όσο εμπιστευόμαστε και όσο ανεχόμαστε τέτοιους νόμους  τόσο μένουμε γυμνοί και απροστάτευτοι και σαν Χριστιανοί, αναπολόγητοι μπροστά στη δικαιοσύνη ο Θεού. Ακόμα όσα μέτρα κι αν πάρουμε, όσο νόμιμα κι αν φαίνονται, καταργούν εντελώς τη μακροθυμία και την αλληλεγγύη προς στους « ελαχίστους αδελφούς» επισύροντας την οργή του Θεού.

Βέβαια όλα αυτά τα κηρύγματα  τα περί Θείας δικαιοσύνης, όλα αυτά τα μεγάλα και ριζοσπαστικά κηρύγματα του Χριστιανισμού περί δικαιοσύνης και φιλευσπλαχνίας και ελέους και όλων των παρομοίων, δεν αγγίζουν τις ψυχές όλων αυτών με τους οποίους έχουμε μπλέξει. Αυτοί «δεν καταλαβαίνουν από Χριστό». Στυγνοί εκτελεστές έχουν δικό τους ευαγγέλιο τα κέρδη τους και πατούν επί πτωμάτων γι’ αυτά.

Τουλάχιστον ας δούμε τα δικά μας. Τα προσωπικά μας. Το βέβαιο είναι πως όλοι εμείς οι δικαιωμένοι αλλά άδικοι μπροστά στο Θεό ανήκουμε σε κείνους που θα ακούσουν  το φοβερό λόγο: «δούλε πονηρέ, πάσαν την οφειλήν εκείνην αφήκα σοι επεί παρακάλεσας με, ουκ έδη ελεήσαι τον σύνδουλον σου ως και εγώ σε ηλέησα;» Το ίδιο επαναλαμβάνουμε καθημερινά και στην Κυριακή Προσευχή λέγοντας: «άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών». Τα λέμε αυτά μηχανικά; Τα λέμε ασυναίσθητα; Πόσο άραγε συνειδητοποιούμε και πόσο εφαρμόζουμε το βαρυσήμαντο περιεχόμενο της φράσης αυτής;

ΚΥΡΙΑΚΗ Ι΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

«Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη, ἕως πότε ἔσομαι μεθ᾽ ὑμῶν, ἕως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν;» (Ματθ. 17,17)

Ἀκούσατε, ἀγαπητοί μου, τὸ ἱερὸ καὶ ἅγιο εὐαγγέλιο; Δὲν ἐννοῶ ἂν τ᾽ ἀκούσατε μὲ αὐτὰ τὰ αὐτιά, ἀλλὰ μὲ τὰ ἐσωτερικὰ τῆς ψυχῆς. Ἂν ἀκούγαμε τὸ εὐαγγέλιο, θὰ ζούσαμε σὰν ἄγγελοι. Τὰ λόγια του εἶνε λόγια ἐκείνου ποὺ ποτέ δὲν ἔσφαλε, τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, γραμμένα μὲ τὸ αἷμα του. Ἂς τ᾽ ἀκούσουμε.

Σήμερα τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ εἶνε κάπως παράξενα. Ξέρουμε ὅτι ὁ Χριστὸς ἦταν πρᾶος, γεμᾶτος ἀγάπη. Ἀλλὰ ἐδῶ ἀστράφτει καὶ βροντᾷ, πέφτουν κεραυνοί. Σεῖς φαίνεται δὲν εἶστε ἁμαρτωλοὶ καὶ δὲν φοβᾶστε, ἐγὼ εἶμαι ἁμαρτωλὸς καὶ φοβᾶμαι τὰ λόγια αὐτά· «Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη! ἕως πότε θὰ σᾶς ὑποφέρω, ἕως πότε θά ᾽μαι μαζί σας;»(Ματθ. 17,17). Αὐτὰ λέει. Νὰ τὰ ἑρμηνεύσουμε, νὰ τὰ ἐξηγήσουμε; Θὰ βροῦμε καρδιὲς νὰ μᾶς νιώσουν;

Θὰ πῇ κάποιος· Αὐτὰ δὲν ἀπευθύνονται σὲ Χριστιανούς· εἶνε γιὰ τοὺς Ἰουδαίους. Ἀσφαλῶς γι᾽ αὐτοὺς τὰ εἶπε ὁ Χριστός· καὶ ἀφορμὴ ἔδωσε ἕνας πατέρας, ποὺ εἶχε παιδὶ δαιμονιζόμενο κι ὅταν τὸ ἔπιανε ἡ κρίσις ἔπεφτε στὴ φωτιὰ ἢ στὸ νερὸ κ᾽ ἔβγαζε ἀπ᾽ τὸ στόμα ἀφρούς. Ὁ πατέρας τό ᾽βλεπε καὶ καιγόταν. Ποιός γιατρός, ποιό φάρμακο θὰ τὸ θεράπευε; Τό ᾽φερε στοὺς μαθητὰς τοῦ Χριστοῦ νὰ τὸ κάνουν καλά. Προσπάθησαν ἐκεῖνοι, δὲν μπόρεσαν. Ὁ πατέρας περίμενε τὸ Χριστό, ποὺ ἦταν στὸ ὄρος, κι ὅταν κατέβηκε ἔπεσε καὶ τὸν παρακαλοῦσε. Ἀλλὰ τί εἶπε; Σύμφωνα μὲ ἄλλο εὐαγγελιστὴ ποὺ περιγράφει τὴ σκηνή, εἶπε· «Ἂν μπορῇς, Κύριε, βοήθησέ μας»(βλ. Μᾶρκ. 9,22). «Ἂν μπορῇς»! τί εἶν᾽ αὐτὰ ποὺ λές, πατέρα δυστυχισμένε;

Ἂν μιλᾷς ἔτσι, τότε δὲν πιστεύεις. Καὶ ὁ Χριστός, ποὺ ἄκουσε τέτοια λόγια ἀπ᾽ τὸν πατέρα κ᾽ εἶχε μπροστά του τὴν ἀπιστία καὶ τὴ διαφθορὰ τῆς Ἰουδαϊκῆς φυλῆς, ἄνοιξε τὰ πανάχραντά του χείλη κι ἀπὸ τὸ στόμα του βγῆκε ὁ κεραυνὸς κατὰ τῶν Ἰουδαίων, ποὺ εἶχαν δεῖ τόσα θαύματα κι ὅμως ἀπιστοῦσαν· «Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη, ἕως πότε ἔσομαι μεθ᾽ ὑμῶν, ἕως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν;».

Ναί, γιὰ τοὺς Ἰουδαίους τὰ εἶπε. Ἀλλὰ νομίζω καὶ δὲν εἶμαι μακριὰ ἀπ᾽ τὴν πραγματικότητα ἂν πῶ, ὅτι ὁ ἔλεγχος αὐτὸς τοῦ Χριστοῦ μας ταιριάζει καὶ σ᾽ ἐμᾶς. Ναί, ἀδελφοί μου, ἔτσι εἴμαστε κ᾽ ἐμεῖς. Καὶ οἱ δύο τίτλοι μᾶς ἁρμόζουν. Καὶ στὴ δική μας πατρίδα καὶ στὴ δική μας γενεὰ ἁρμόζει νὰ πῇ ὁ Κύριος ὅτι εἴμαστε «γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη».

⃝ Εἴμαστε γενεὰ ἄπιστη. Ἀμφιβάλλεις; Τί ἀκούγεται ἔξω; Τὸ εὐαγγέλιο λέει ὅτι ἐσεληνιάζετο ἕνας, ὁ νέος αὐτός, κ᾽ ἔβγαζε ἀφρούς. Μὰ ἐγὼ τώρα δὲ βλέπω ἕναν· βλέπω πολλούς, χιλιάδες, ποὺ κάθε μέρα πέφτουν καὶ βγάζουν ἀφροὺς ἄλλου εἴδους. Οἱ ἀφροὶ ἐκεῖνοι ποὺ ἔβγαζε τὸ παιδὶ ἦταν ἀναμάρτητοι· ἦταν τῆς ἀρρώστιας, ὄχι τῆς ψυχῆς. Σήμερα βγάζουν ἀφροὺς χειρότερους· ἔγιναν σκυλιὰ λυσσασμένα.

Μὰ ποιοί εἶν᾽ αὐτοὶ οἱ δαιμονιζόμενοι; Τοὺς ξέρετε, εἶνε δίπλα σας· εἶνε οἱ βλάσφημοι. Αὐτοὶ ἔχουν λυσσάξει· ὅπου σταθοῦν κι ὅπου βρεθοῦν, ἀνοίγουν τὰ βρωμερά τους στόματα καὶ βρίζουν τὰ θεῖα· βλαστημοῦν Χριστό, Θεό, Παναγία, καντήλια, κολυμπῆθρες, εἰκόνες, τὰ πάντα. Κι ἅμα τοὺς παρατηρήσῃς σοῦ λένε· –Ἀπὸ συνήθεια τὸ κάνω, ἀπὸ συνήθεια… Πόσες φορὲς τ᾽ ἄκουσα αὐτό· –Ἀπὸ συνήθεια!… Ἀπὸ συνήθεια; Ὄχι ἀπὸ συνήθεια, διαμαρτύρομαι· δὲν τὸ κάνουν ἀπὸ συνήθεια· ἀπὸ ἀπιστία τὸ κάνουν.

Λίγο ἂν πίστευαν στὸ Θεό, ὅτι ὑπάρχει, ὅτι αὐτὸς δημιούργησε τὸ σύμπαν, ὅτι εἶνε ὁ τροφεὺς καὶ συντηρητὴς ποὺ μᾶς παρέχει τὰ πάντα, δὲ θὰ τὸν βλαστημοῦσαν, ἀλλὰ θά ᾽λεγαν ἕνα εὐχαριστῶ. Καὶ νερὸ καὶ ψωμὶ καὶ τὰ πάντα ἀπολαμβάνουν, καὶ τὸ Θεὸ βλαστημοῦν. Τὸ κάνουν λοιπὸν ὄχι ἀπὸ συνήθεια, ὅπως λένε, ἀλλ᾽ ἀπὸ μιὰ ἀπιστία στὸ Θεό.

Μὰ οἱ ἄλλοι, ποὺ δὲν βλαστημοῦν; Εἶνε αὐτοὶ ποὺ ἐκκλησιάζονται, κοινωνοῦν, ποὺ λέγονται θρησκευτικοὶ ἄνθρωποι· εἴμαστε ἐμεῖς ποὺ φοροῦμε τὸ ῥάσο, εἶνε οἱ ὀγδόντα δεσποτάδες κ᾽ οἱ ὀχτὼ χιλιάδες παπᾶδες κ᾽ οἱ τρεῖς χιλιάδες θεολόγοι. Ὅλοι ἐμεῖς, ποὺ ἀκοῦμε τὶς βλαστήμιες, τί κάνουμε; σηκώσαμε σταυροφορία, μιὰ ἁγία ἐπανάστασι, ποὺ θὰ καθαρίσῃ τὸ ἔθνος ἀπ᾽ αὐτὸ τὸ ἄγος; Τίποτα. Γιατί; γιατί δὲν μπορέσαμε ὅλοι ἐμεῖς νὰ ξερριζώσουμε αὐτὴ τὴν ἀσχημία; Ἡ ἀπάντησι εἶνε στὸ σημερινὸ εὐαγγέλιο.

 Ὅταν οἱ μαθηταὶ ρώτησαν τὸ Χριστό, Γιατί ἐμεῖς δὲν μπορέσαμε νὰ βγάλουμε τὸ δαιμόνιο; ὁ Χριστὸς τοὺς εἶπε· «Διὰ τὴν ἀπιστίαν ὑμῶν»(Ματθ. 17,20)· ἂν πιστεύατε, θὰ τὸ βγάζατε. Καὶ ἐμεῖς, ἂν δὲν μπορέσαμε νὰ ξερριζώσουμε τὴ βλαστήμια, εἶνε «διὰ τὴν ἀπιστίαν ἡμῶν».

⃝ Ὥστε λοιπόν, εἴτε ἀπ᾽ τὴν πλευρὰ αὐτῶν ποὺ βλαστημοῦν εἴτε ἀπ᾽ τὴν πλευρὰ τῶν ἄλλων ποὺ τοὺς ἀκοῦνε καὶ ἀδιαφοροῦν, εἴμαστε μία «γενεὰ ἄπιστος». Καὶ μόνο «ἄπιστος»; Καταντήσαμε ἀκόμη καὶ «γενεὰ διεστραμμένη», διεφθαρμένη γενεά(ἔ.ἀ.). Εἶνε ἀνάγκη νὰ τὸ ἀποδείξουμε κι αὐτό; πρέπει νὰ φέρω φακέλους ἀπ᾽ τὰ δικαστήρια καὶ τὴν ἀστυνομία, γιὰ ν᾽ ἀποδείξω μὲ νούμερα τὴ διαφθορά; Ποιά διαφθορά;

Στὰ παλιὰ τὰ χρόνια, ὅταν μιὰ γυναίκα ἔμπαινε στὸ μέσον νὰ χωρίσῃ ἀντρόγυνο, δὲν ἄνοιγε πόρτα γι᾽ αὐτήν! Ἡ μακαρίτισσα βασίλισσα Σοφία ἔκλεισε τὶς πόρτες σὲ κάτι τέτοιες. Γιατὶ προτιμότερο νὰ γκρεμίσῃς μιὰ ἐκκλησιὰ παρὰ νὰ χωρίσῃς ἕνα ἀντρόγυνο. Τώρα; κάτι τέτοιες εἶνε «κυρίες», εὐπρόσδεκτες παντοῦ, σὲ σαλόνια καὶ γραφεῖα, σὲ κάθε ἐκδήλωσι.

Τὰ ἀντρόγυνα παλιὰ εἶχαν ἀγάπη. Τὸ διαζύγιο ἦταν ἄγνωστη λέξι. Ζοῦσαν ἀγαπημένοι ὅπως οἱ ἅγιοι Ἀδριανὸς καὶ Ναταλία ποὺ μαρτύρησαν τὴν ἴδια μέρα γιὰ τὸ Χριστὸ καὶ γιορτάζουν στὶς 26 Αὐγούστου· ἑνωμένοι παντοῦ, στὴ χαρά, στὸν πόνο, ἀκόμη καὶ στὸ μαρτύριο.Ἔτσι ἦταν ὅλα τὰ ἀντρόγυνα. Τώρα; κάποιος ἀπέδειξε μὲ στοιχεῖα, ὅτι μέσα στὴ χαβούζα αὐτή, στὸ μεγάλο λάκκο τῆς ἁμαρτίας, οἱ γυναῖκες ποὺ πουλᾶνε τὸ κορμί τους, δηλωμένες καὶ ἀδήλωτες, εἶνε δεκάδες χιλιάδες.

Περάσαμε τὴ Βαβυλῶνα, γίναμε Σόδομα καὶ Γόμορρα. Κ᾽ ἔπειτα μοῦ λὲς ὅτι δὲν μᾶς ἁρμόζει τὸ «Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη»; Ἂν τό ᾽πε μιὰ φορὰ ὁ Χριστὸς γιὰ τοὺς Ἰουδαίους, γιὰ μᾶς, ποὺ κατοικοῦμε σὲ τόπο ἅγιο, ὅπου κάθε κλαρὶ καὶ κάθε λόγγος καὶ κάθε βουνὸ καὶ κάθε πέτρα εἶνε ἁγιασμένα, σ᾽ αὐτὴ τὴ χώρα ἂν ἐρχόταν πάλι κ᾽ ἔβλεπε τὴν ἀπιστία καὶ τὴ διαφθορά μας, τὶς μοιχεῖες καὶ πορνεῖες μας, θά ᾽λεγε πάλι «Ὦ γενεὰ ἄπιστος καὶ διεφθαρμένη! ἕως πότε ἔσομαι μεθ᾽ ὑμῶν; ἕως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν;».

Θὰ πῇ κάποιος· Μὰ δὲν τ᾽ ἀκούει αὐτὰ ὁ Θεός, δὲν τὰ βλέπει; Ἀσφαλῶς! Μήπως εἶνε ἀδύναμος νὰ τὰ σταματήσῃ; Ὄχι δά. Γιατί τότε τὰ ἀνέχεται; Μᾶς τὸ φωνάζουν τὰ ἅγια βιβλία· μακροθυμεῖ! «Δόξα τῇ μακροθυμίᾳ σου, Κύριε».

Τί θὰ πῇ μακροθυμία; Ὅπως λένε οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ἡ μακροθυμία εἶνε σὰ νὰ ἔχῃς ἕνα ποτήρι ἢ μιὰ κανάτα, καὶ νὰ πηγαίνῃ ἕνας μικρὸς καὶ νὰ ῥίχνῃ κάθε μέρα ἀπὸ μιὰ σταγόνα. ῾Ρίχνεις μία, ῥίχνεις ἄλλη σταγόνα…· ἔ, ἂν αὐτὸ ἐξακολουθῇ, θά ᾽ρθῃ μιὰ ὥρα ποὺ ἡ κανάτα θὰ γεμίσῃ. Κι ἅμα ξεχειλίσῃ, θὰ χυθῇ. Τώρα μικροὶ - μεγάλοι ῥίχνουμε μέσα στὴ μακροθυμία τοῦ Θεοῦ τ᾽ ἁμαρτήματά μας· ἔ, θά ᾽ρθῃ ὥρα, ἦρθε, ποὺ τὸ κακὸ θὰ ξεχειλίσῃ· κι ἅμα ξεχειλίσῃ, τότε οὐαὶ τῷ κόσμῳ· ἔφθασε ἡ ὥρα νὰ τελειώσῃ ἡ μακροθυμία τοῦ Θεοῦ καὶ ν᾽ ἀρχίσῃ ἡ δικαιοσύνη του.

Τὰ σημάδια ἔρχονται. Στὴν Ἰταλία, μιὰ πόλις μὲ ἕνα ἑκατομμύριο κόσμο, τὴν ὥρα ποὺ Ἀμερικᾶνες καὶ Γαλλίδες ξαπλωμένες στὴν ἀμμουδιὰ γλεντοῦσαν καὶ χαχάνιζαν καὶ ὠργίαζαν, τὴν ὥρα ποὺ τὰ κέντρα ἦταν γεμᾶτα καὶ μικροὶ - μεγάλοι ἔπαιζαν, ξαφνικὰ πετάχτηκαν ἔξω, ἄφησαν τὰ μπανιερά τους, ἄδειασαν ὅλα, ἡ πόλις ἐρήμωσε καὶ μόνο σκυλιὰ γαυγίζανε ἐκεῖ. Τι συνέβη; Σεισμὸς γιὰ λίγα δευτερόλεπτα! Τότε πιὰ θυμήθηκαν τὴ Μαντόνα, ποὺ τὴ βλαστημᾶνε κι αὐτοί, καὶ πέσανε καὶ κάνανε προσευχές.

Ἀδέρφια μου, εἶμαι ἁμαρτωλός, δὲν εἶμαι ἄξιος νὰ σᾶς κηρύτττω, μόνο νὰ πάω σὲ μιὰ σπηλιὰ μ᾽ ἕνα κομποσχοίνι νὰ κλάψω τ᾽ ἁμαρτήματα μου καὶ τ᾽ ἁμαρτήματά σας. Εἶμαι κ᾽ ἐγὼ σὰν ἐσᾶς· ἀλλὰ πιστεύω στὸ Εὐαγγέλιο, στὴν Ἀποκάλυψι, στὴ θρησκεία μου. Καὶ μὲ τὴ γλῶσσα τῆς θρησκείας σᾶς λέω, ὅτι τὰ σημάδια πλησιάζουν. Δὲν εἶμαι προφήτης· ἀλλὰ φοβᾶμαι μήπως, γιὰ τὶς μοιχεῖες, τὶς πορνεῖες, τὶς βλαστήμιες, τὶς ἀδικίες, τὶς ἐκμεταλλεύσεις, ποὺ γίναμε θηρία καὶ τῶν δαιμόνων χειρότεροι, καμμιὰ νύχτα μᾶς τραντάξῃ ὁ Θεός. Καὶ τότε ποῦ τὰ παλάτια καὶ ποῦ τὰ δικαστήρια καὶ ποῦ οἱ στρατῶνες καὶ ποῦ οἱ πλὰζ καὶ ποῦ ὁ τουρισμὸς καὶ ποῦ οἱ διασκεδάσεις; Γῆς Μαδιάμ!

Ὦ Θεέ μου! Διὰ πρεσβειῶν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου ὁ Θεὸς ἂς δώσῃ μετάνοια καὶ ἔλεος σὲ ὅλους μας, γιὰ νὰ δοξάζουμε τὸ ὄνομά του εἰς αἰῶνας αἰώνων· ἀμήν.

Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ

π. Στυλιανός Μακρής

Όλες οι δεσποτικές εορτές είναι εορτές του φωτός. Η παρουσία του Χριστού στον κόσμο μας είναι φως αληθινό που φωτίζει και αγιάζει κάθε άνθρωπο και οδηγεί στην αλήθεια, στην αυτογνωσία και θεογνωσία. Μέσα στο φως, μέσα στην εν Χριστώ ζωή, ανοίγουν τα μάτια μας και αποκαλύπτονται τα όντα, αποκαλύπτονται τα πάντα. Μία αποκάλυψη είναι και η σημερινή εορτή για τους τρεις μαθητές, που εκστατικοί βλέπουν τον Διδάσκαλό τους λάμποντα σαν ήλιο, εξαστράπτοντα, και οι ακτίνες Του μεταμορφώνουν και τα δικά τους αισθητήρια.

Όταν μιλούμε για μεταμόρφωση, συνήθως εννοούμε την αλλαγή της μορφής ενός πράγματος. Ο Σωτήρας Χριστός στο όρος Θαβώρ δεν μεταμορφώνεται σε κάτι που δεν ήταν. Αφήνει να φανή ένα ελάχιστο σημείο της κρυμμένης για λόγους οικονομίας ενέργειας της θεότητός Του. Η Σελήνη δεν μεταμορφώνεται· απλώς η κάθε φάση της αφορά στην ανάκλαση του ηλιακού φωτός επάνω στο σημείο που φαίνεται σε ένα παρατηρητή στη γη, διαφορετικό κάθε μέρα εξαιτίας της περιστροφής της γύρω από αυτήν.

Είδαν οι μαθητές ένα ελάχιστο δείγμα του πως είναι πραγματικά ο Χριστός. Τον είδαν «ως εχώρουν», όσο δηλαδή τους επέτρεπε η δική τους εσωτερική κατάσταση. Εντυπωσιάστηκαν, συνεπάρθησαν, αλλοιώθησαν, μεταμορφώθηκαν και οι ίδιοι, ώστε ζήτησαν να μείνουν εκεί για πάντα. Γλυκιά η παρουσία του Χριστού μας κι όποιος γλυκαίνεται από αυτήν ξεχνά τις ανάγκες του, ακόμη και τον εαυτό του. Οι Σειρήνες με τη γλυκιά τους φωνή τρέλαναν τον Οδυσσέα, αλλά εδώ δεν πρόκειται περί παρομοίας περιπτώσεως. Οι Σειρήνες ήταν επικίνδυνες· το δέλεάρ τους ήταν πονηρό και δόλιο, γιατί ήταν ανθρωποκτόνες· ο Χριστός όμως είναι Σωτήρ ψυχών και σωμάτων. Θέλει τη ζωή μας στο φως, σαν ηλιόλουστη ημέρα. Εκείνος είναι πάντα φως και, επειδή μας αγαπά, θλίβεται, όταν αγαπούμε το σκοτάδι και τα έργα του σκότους και σκοτώνουμε την ελπίδα της σωτηρίας μας. «Φως ελήλυθεν εις τον κόσμον και ηγάπησαν οι άνθρωποι το σκότος μάλλον η το φως».

Η Μεταμόρφωση είναι η γιορτή της αλήθειας, της αποκάλυψης της δόξας του Χριστού, της εσωτερικής Του τελειότητος· είναι παράλληλα και η γιορτή της κλήσης μας για αλλαγή της ζωής μας προς το καλύτερο. Πρέπει να μεταμορφωθούμε, να ξεπεράσουμε τα σύνορα της φθοράς, να σπάσουμε τις αλυσίδες των αμαρτωλών παθών, να γίνουμε κάτι άλλο από αυτό που είμαστε, χωρίς να πάψουμε να είμαστε άνθρωποι, να γίνουμε όντως άνθρωποι, σύμφωνα με τον σκοπό της δημιουργίας μας, να γίνουμε κατά φύσιν άνθρωποι, δηλαδή υπερβατικοί της φύσεώς μας· διότι το φυσικό στον άνθρωπο, αυτό που ορίζει η φύση του, είναι να πορεύεται προς το υπέρ φύσιν! Τέτοιες υπερβάσεις δεν γίνονται στο σκοτάδι, διότι αυτό σχετίζεται με τις πτώσεις.
Το φως της Μεταμορφώσεως είναι το αναστάσιμο φως· και ανάσταση σημαίνει έγερση προς τα πάνω, ζωντάνεμα, αναγέννηση, αιωνιότητα. Είχαν την εμπειρία του οι τρεις μαθητές, αλλά ο Κύριος τους έδωσε εντολή να την αποκαλύψουν σε άλλους μετά την Ανάστασή Του.

Καί σίγουρα κατενόησαν ακόμη περισσότερο τη σημασία αυτής της εμπειρίας στην εορτή του δικού τους φωτισμού, την άλλη μεγάλη εορτή του φωτός, της Πεντηκοστής. «Εν τω φωτί Σου οψόμεθα φως». Μέσα στο φως του Χριστού καταλαβαίνουμε τον εαυτό μας. Είναι σαν ένα ρούχο η ψυχή μας. Στα σκούρα χρώματα δεν διακρίνονται οι σκούροι λεκέδες. Στα ανοιχτά χρώματα προκαλούν το μάτι. Στο λευκό φαίνεται και το παραμικρό ίχνος.
Ας ανεβούμε κι εμείς, αδελφοί, στο Θαβώρ της μυστηριακής ζωής, όπου ο μεταμορφωθείς Χριστός φωτίζει και αγιάζει την ύπαρξή μας. «Καλόν εστιν ημάς ώδε μείναι». Είναι όμορφο να μένης με τον Χριστό.

ΚΥΡΙΑΚΗ Η΄ΜΑΤΘΑΙΟΥ

ΠΕΙΝΑ ΚΑΙ ΑΦΘΟΝΙΑ

Ο Χριστός, αδελφοί μου, καθ’ όλη τη διάρκεια της επίγειας ζωής Του, δεν περιορίστηκε μόνο στα λόγια, στη διδασκαλία, αλλά νοιαζόταν και για τις υλικές ανάγκες του λαού. Με το λόγο Του στήριζε, καθοδηγούσε κι έτρεφε τη ψυχή, με τα έργα Του νοιάστηκε για τις υλικές ανάγκες, νοιάστηκε για το σώμα, του οποίου, η βασικότερη φυσικά ανάγκη του είναι αυτή της τροφής, και παράλληλα βέβαια νοιάστηκε και για μια όμορφη ζωή στον κόσμο ετούτο. Μια τέτοια ενδεικτική περίπτωση περιγράφει και το ευαγγελικό ανάγνωσμα.

Ο πολλαπλασιασμός των πέντε άρτων και των δύο ιχθύων  είναι το θαύμα που ακούσαμε σήμερα, γνωστό σε όλους μας, και βέβαια από τα πιο γνωστά γεγονότα από την ζωή του Χριστού. Πώς είναι αδύνατον να μπορέσει κανείς να χορτάσει πέντε χιλιάδες ανθρώπους, χωρίς να υπολογισθούν τα γυναικόπαιδα, με πέντε ψωμιά και δύο ψάρια και μάλιστα να μείνει και περίσσευμα;

Η πείνα, αδελφοί μου, είναι ένα μεγάλο πρόβλημα της εποχής μας. Υπάρχουν ολόκληροι πληθυσμοί στον πλανήτη μας που υποφέρουν από την έλλειψη ακόμη και των πλέον αναγκαίων για την συντήρησή τους, και συγχρόνως υπάρχουνε και άλλοι που πετάνε τρόφιμα γιατί τους περισσεύουν.

Μα και οι μέχρι τώρα προοδευμένοι ας πούμε λαοί, η χώρα μας, όπως βλέπουμε οδηγούνται τεχνηέντως στην πείνα και την εξαθλίωση, οδηγούνται σε δρόμο αδιέξοδο, στον οποίο δρόμο δυστυχώς μερικοί δίνουν λύση στα προβλήματα ακόμα και με την αυτοκτονία.

 Σ’ αυτό βέβαια ούτε η Χριστιανική κουλτούρα και πίστη μας μπόρεσε ακόμα να πείσει και να δώσει λύση, μα ούτε και πρέπει και να αναμένουμε τον Χριστό να έρχεται για να επαναλάβει το θαύμα, αλλά τονίζουμε ότι αυτό είναι έργο δικό μας. Είναι έργο δικό μας. Έργο όλων όσων λένε ότι ενδιαφέρονται για τον άνθρωπο που υποφέρει και βασανίζεται. Ο Χριστός με το θαύμα αυτό μας έδειξε ότι πρέπει και εμείς να ενδιαφερόμαστε για τις ανάγκες και τα προβλήματα του συνανθρώπου μας όποιος κι αν είναι, όπου κι αν ευρίσκεται.

Φυσικά, αυτό πρέπει να είναι και το άμεσο και πρωταρχικό μέλημα και ενδιαφέρον των Κυβερνήσεων κάθε χώρας, αλλά και το ενδιαφέρον των λεγομένων πλουσίων λαών, προς λαούς που στερούνται ακόμη και των πιο αναγκαίων. Δεν είναι δυνατόν στην εποχή μας να καταναλώνονται μεγάλα ποσά για τόσα και τόσα είδη πολυτελείας, για τόσα και τόσα φανταχτερά πανηγύρια και επιδείξεις, για εξοπλισμούς, για υπερπλουτισμό και συγκέντρωση της παγκόσμιας οικονομίας στα χέρια ορισμένων,  ενώ άνθρωποι πεθαίνουν από την πείνα και την ποικιλότροπη στέρηση. Αν οι μεγάλοι και ο τρανοί, οι κοσμοκράτορες και οι πλανητάρχες, αν οι όποιες Κυβερνήσεις,  δεν ενδιαφέρονται και δεν διατίθενται να κάνουν κάτι  για το θέμα αυτό, τότε είναι αποτυχημένες και επικίνδυνες..

Η Εκκλησία, παράλληλα με το λόγο, με τη μετάδοση του λόγου του Ιησού, κάνει και με έργα ό,τι μπορεί. Υπάρχουν φορείς που έχουν διοργανωθεί και προσπαθούν να αντιμετωπίσουν παρόμοια κοινωνικά προβλήματα. Προβλήματα που όσο αυξάνουμε τις ανάγκες μας, τόσο και μεγαλώνουν. Και δεν πρόκειται μόνον για πείνα, αλλά και για το ότι δεν υπάρχει δυνατότητα ο άνθρωπος να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής. Έτσι η Εκκλησία,  λειτουργεί διάφορα Ιδρύματα, Φιλόπτωχα Ταμεία, κοινωνικά παντοπωλεία και φαρμακεία, βοηθά όσο μπορεί τους ανθρώπους. Όμως, το πρόβλημα δεν λύεται με φιλανθρωπίες, αφού το πρόβλημα είναι καθημερινό και συνεχώς διογκούται. Το Κράτος πρέπει να γίνει κοινωνικό, το κράτος πρέπει να πάψει να λέει ότι εγώ διαθέτω 1500€ για την υγεία σου το χρόνο κι από κει και πέρα κόψε το κεφάλι σου, το κράτος να στρέψει την προσοχή του στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι άνθρωποι και οι οικογένειές τους.

Αδελφοί μου!

Το σημερινό θαύμα είναι όντως εκπληκτικό μα και αφάνταστα διδαχτικό. Έφαγαν όλοι, χόρτασαν και περίσσεψαν πάρα πολλά κομμάτια τα οποία όπως μας πληροφορεί και ο ευαγγελιστής Ιωάννης ο οποίος επίσης περιγράφει το γεγονός, μαζεύτηκαν – δεν πετάχτηκαν - κατά παραγγελία του Χριστού και μπήκαν σε δώδεκα κοφίνια. Η πράξη αυτή  μας δίνει και το δίδαγμα. Η σπατάλη που δυστυχώς είναι η μεγάλη γάγγραινα της εποχής μας, δεν επιτρέπεται ούτε ακόμα κι όταν ο Θεός παρέχει σε μας άφθονα τα αγαθά. Ας μη ξεχνούμε ότι η σπατάλη, η κατακρεούργηση και καταλήστευση των δυνατοτήτων του πλανήτη μας, είναι ένας ακόμα λόγος της έλλειψης, της εξάντλησης, της πείνας. Καθημερινά βιώνουμε τη βαθμιαία εξάντληση των φυσικών πόρων. του νερού, του πετρελαίου, και αυτού ακόμα του αέρα που αναπνέουμε. Ίσως μάλιστα, όπως τονίζει και η επιστήμη, να βιώσουμε εντονότερα τις οδυνηρές συνέπειες στο μέλλον. Έτσι και βάσει των παραπάνω δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι το πέταγμα φαγητού στους καλάθους αχρήστων, το κάψιμο του πλεονάσματος δημητριακών, το ρίξιμο στις χωματερές του πλεονάσματος φρούτων ή λαχανικών, το πέταγμα ψαριών στη θάλασσα, μη τυχόν και πέσει η τιμή τους, αποτελούν προσβολή και περιφρόνηση προς το Θεό που τα χαρίζει. Τη στιγμή μάλιστα που αυτά που εμείς πετάμε τόσο άσπλαχνα θα μπορούσαν να δοθούν σε φτωχούς και πεινασμένους ανθρώπους προς κάλυψη των αναγκών τους.

Αδελφοί μου, το σημερινό ευαγγέλιο μας αποδεικνύει ότι, ο Κύριος μας παρέχει άφθονο το φαγητό και τ' άλλα υλικά αγαθά. Ας Τον ευχαριστούμε γι’ αυτό, χωρίς όμως να μείνουμε στα λόγια, όπως συνήθως κάνουμε. Η πλέον πρόσφορη προσευχή στο Θεό, είναι  να γίνουμε καλοί διαχειριστές των υλικών αγαθών που μας προσφέρει. Και ακόμα να μπορέσουμε να καταλάβουμε ότι φτωχότερα σκουπίδια σημαίνουν ένα προσωπικό μας βήμα, έστω μια διαμαρτυρία, κατά της πείνας και της εξαθλίωσης. 

Η ΜΟΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΦΥΣΕΩΣ

Ο Χριστός, με το θαύμα που ακούσαμε σήμερα στο Ευαγγέλιο, θεράπευσε δύο δαιμονισμένους που κατοικούσαν στα μνήματα και δεν τολμούσε κανένας να περάση από το μέρος εκείνο. Και στην συνέχεια, ο Χριστός επέτρεψε να εισέλθουν τα δαιμόνια στους χοίρους, οι οποίοι έπεσαν στην λίμνη και πνίγηκαν.

Τρία σημεία αντιμετώπισαν την μανία και την κακία των δαιμόνων. Το ένα ήταν η γη, το νεκροταφείο όπου έμεναν οι δαιμονισμένοι και έτσι ο χώρος εκείνος έγινε ο φόβος και ο τρόμος των ανθρώπων, και από δημιούργημα του Θεού έγινε κατοικητήριο των δαιμόνων. Το άλλο είναι τα ζώα, οι χοίροι, που δέχθηκαν την μανία των δαιμόνων. Και το τρίτο ήταν η θάλασσα μέσα στην οποία πνίγηκαν οι χοίροι.

Όλη η δημιουργία του Θεού ήταν καλή από την αρχή, ακόμη και αυτός ο εωσφόρος ήταν αρχάγγελος, φωτεινός. Ο Θεός δεν δημιούργησε τίποτε το κακό, αλλά όλα ήταν εξ αρχής καλά, γι α?τό μετά από κάθε δημιουργική ημέρα γράφει ο Μωϋσής: «και είδεν ο Θεός ότι καλόν και εγένετο εσπέρα και εγένετο πρωΐ ημέρα μία». Όμως, ο εωσφόρος, που έγινε σατανάς, γέννησε το κακό, αυτός παρακίνησε τον άνθρωπο στην πτώση, και στην συνέχεια το κακό έπεσε σε ολόκληρη την κτίση. Στην πραγματικότητα η κτίση παρασύρθηκε από τον πεπτωκότα άνθρωπο.

Στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα βλέπουμε ότι ο άνθρωπος δαιμονίσθηκε και στην συνέχεια η γη, τα ζώα και η θάλασσα δέχθηκαν την καταστρεπτική μανία των δαιμόνων. Αυτό είναι ένα παράδειγμα στο οποίο φαίνεται πως μολύνεται η κτίση από την καταστρεπτική μανία του διαβόλου, αλλά και από τον εμπαθή άνθρωπο. Όλοι κάνουν λόγο για το λεγόμενο οικολογικό πρόβλημα, που τείνει να καταστρέψη τα οικοσυστήματα, αλλά και αυτήν την ίδια την ζωή μας και την γη στην οποία ζούμε. Όλοι επιρρίπτουν ευθύνες στις Κυβερνήσεις των Χωρών και στους ανθρώπους που αποβλέπουν στο εμπόριο και παραβλέπουν τις επιπτώσεις που έχει η βαρειά βιομηχανία σε όλον τον πλανήτη, αλλά αγνοούν ότι όλα αυτά προέρχονται από τον διάβολο και τα πάθη δια των οποίων ενεργεί. Σήμερα τα πάντα είναι μολυσμένα, η γη, το νερό, ο αέρας, η θάλασσα, τα ζώα και φυσικά αυτή η μόλυνση εισέρχεται μέσα στο σώμα μας δια των τροφών.

Πέρα από το οικολογικό πρόβλημα, συγχρόνως ο άνθρωπος μολύνει και με άλλο πνευματικό τρόπο την κτίση. Ενώ όλη η κτίση που είναι το δημιούργημα του Θεού και φανερώνει την δόξα Του και το μεγαλείο Του, όπως το βλέπουμε σε πολλούς Ψαλμούς του Δαυίδ, εν τούτοις ο άνθρωπος μολύνει την κτίση με τις αμαρτίες του και τα ατοπήματά του. Ιδίως την περίοδο του Καλοκαιριού, τις περισσότερες φορές, αντί το δάσος και η θάλασσα να είναι τόποι δοξολογίας του Θεού, γίνονται τόποι αμαρτίας. Οι άνθρωποι έχουν συνδέσει τις διακοπές τους με μια ελεύθερη από περιορισμούς ζωή.

Πρέπει να αγαπούμε την φύση, να την σεβόμαστε ως δημιούργημα του Θεού, και να δοξάζουμε τον Θεό. Οι δε καλοκαιρινές διακοπές μας πρέπει να συνδυάζονται με ψυχική ξεκούραση που το έχουμε πραγματικά ανάγκη και όχι με ψυχική επιβάρυνση.Η μόλυνση της φύσεως

† Ο Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου ΙΕΡΟΘΕΟΣ

Κυριακή Γ Ματθαίου-Θεός και Μαμωνάς,Δουλεία και Φιλία

Μια από τις πιο δύσκολα εφαρμόσιμες φράσεις της Καινής Διαθήκης είναι ο λόγος του Χριστού: «δεν μπορείτε να είστε δούλοι και στο Θεό και στο χρήμα» (Ματθ. 6, 24) . Συχνά αναρωτιόμαστε πόσο εύκολο είναι να υποδουλωθεί ο άνθρωπος στο χρήμα. Το χρήμα καλύπτει τις βασικές ανάγκες του ανθρώπου, αυτές που εξασφαλίζουν την επιβίωση στον κόσμο μας, αλλά και αυτό που ονομάζουμε ποιότητα ζωής. Αν κάποιος έχει χρήματα, μπορεί να ικανοποιήσει τις επιθυμίες του, πιθανότατα και όλες. Τα πάντα, άλλωστε, αγοράζονται και πουλιούνται σ’ αυτόν τον κόσμο. Ο Χριστός προφανώς δεν εννοεί ο άνθρωπος να μην χρησιμοποιεί το χρήμα ή να επιλέξει να ζει εκτός του κόσμου. Ο Χριστός αναφέρεται στην δουλεία του ανθρώπου στο χρήμα. Και δουλεία σημαίνει την μετατροπή του χρήματος σε σκοπό για τον άνθρωπο, σε νόημα ζωής. Τότε ο άνθρωπος παύει να υφίσταται ως ελεύθερη προσωπικότητα. Μετατρέπεται σε ύπαρξη που παραδίδεται στις επιθυμίες που ικανοποιούνται δια του χρήματος. Υποκύπτει στην φιλοδοξία, στην φιλαυτία, στην φιληδονία. Δεν είναι ο πυρήνας της ύπαρξής του, ο αληθινός εαυτός του αυτό που τον απασχολεί. Δεν είναι ο υπαρξιακός του προβληματισμός σχετικά με το ποιος είναι, πού πορεύεται, με ποια κριτήρια θα πρέπει να αντιμετωπίσει και να συνυπάρξει με τους πλησίον του, αλλά το πώς θα καταστήσει τον εαυτό του κέντρο του κόσμου. Και το χρήμα συμβάλλει σ’ αυτόν τον εγωκεντρισμό.

Ο Χριστός ταυτίζει την υποδούλωση στο χρήμα με την υποδούλωση στον διάβολο. Δεν είναι το χρήμα ο διάβολος, αλλά το χρήμα ως αυτοσκοπός που γίνεται υποταγή του ανθρώπου στο δαιμονικό πνεύμα. Και ο διάβολος έχει ως κύριο χαρακτηριστικό του την συνεχή επιδίωξη να είναι ελεύθερος σε σχέση με το Θεό και να έχει ως κριτήριο της ύπαρξής του τον εαυτό του. Επιδιώκει το αυτόφωτον, την ίδια δόξα, απολαμβάνει την ηδονή να είναι κυρίαρχος του εαυτού του όντας μακριά από το Θεό. Και μεταφέρει αυτή την πνευματική του κατάσταση στον κόσμο και σε κάθε ύπαρξη που ο Θεός έχει δημιουργήσει, προκαλώντας έναν συνεχή πόλεμο σ’ αυτήν για να την υποτάξει σε μια ζωή μακριά από το Θεό. Ζωή όμως χωρίς Θεό δεν έχει νόημα, δεν αντέχεται.

Γι’ αυτό και ο Χριστός ξεκαθαρίζει στην επί του όρους ομιλία Του ότι δεν μπορεί κάποιος να υπακούει σε δύο κυρίους. Ή θα μισήσει τον ένα και θα αγαπήσει τον άλλο ή θα στηριχτεί στον ένα και θα περιφρονήσει τον άλλο. Αυτό βέβαια, για τον άνθρωπο όχι μόνο της εποχής μας, αλλά και κάθε εποχής δεν είναι εύκολο να γίνει αποδεκτό ως στάση ζωής. Υπάρχει η αίσθηση ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι αληθινά ελεύθερος όντας δούλος Θεού. Αληθινά ελεύθερος είναι εκείνος που δεν παραδέχεται κανέναν άλλον ως Θεό, παρά μόνο τον εαυτό του. Έτσι, ο άνθρωπος πέφτει στην παγίδα του διαβόλου. Θέλοντας να είναι ελεύθερος από το Θεό, γίνεται δούλος του εαυτού του και κατ’ επέκτασιν βιώνει την στάση ζωής του διαβόλου.

Γιατί όμως ενοχλείται ο άνθρωπος όταν ακούει ή του προτείνεται να είναι δούλος του Θεού;

Διότι ο άνθρωπος νομίζει ότι η δουλεία στο Θεό είναι όπως η δουλεία σε κάποιον άνθρωπο-δεσπότη και αφέντη. Ότι ο άνθρωπος δεν έχει δικαιώματα, αλλά άλλος ρυθμίζει τη ζωή του. Ότι δεν μπορεί να χαρεί. Ότι η ζωή του είναι γεμάτη απαγορεύσεις. Ότι θα πρέπει μόνο να εργάζεται, χωρίς να αναπαύεται και ότι η ακεραιότητα της ύπαρξής του πάντοτε θα είναι υπό αίρεσιν. Ακόμη κι όταν θα έχει τη δυνατότητα κάποιας μικροχαράς, και πάλι η ενοχή θα καραδοκεί ότι ο Θεός δεν είναι ευχαριστημένος μαζί του και ότι η αμαρτία είναι το μόνο που έχει ο άνθρωπος να επιδείξει έναντι του κυρίου του. Κι έτσι, ο άνθρωπος πείθεται ότι πρέπει να αποτινάξει την δουλεία του στο Θεό.

Όμως, για το Χριστό η δουλεία δεν είναι τέτοιου είδους. Το να είναι ο άνθρωπος δούλος Θεού σημαίνει στην ουσία να είναι φίλος με το Θεό. Δεν είναι υποχρεωμένος ο άνθρωπος να σταθεί κοντά στο Θεό, αλλά διαλέγει την οδό της εμπιστοσύνης και της αγάπης, όπως το παιδί προς τον πατέρα του. Δεν αρνείται ο Θεός τη χαρά στον άνθρωπο. Αντιθέτως, η συνεχής κοινωνία του ανθρώπου με το Θεό είναι χαρά. Και η χαρά δεν εκφράζεται ούτε μπαίνει σε καλούπια συμπεριφοράς ή κανόνων, αλλά πηγάζει από το βάθος της ύπαρξης. Όπως το παιδί, όταν παίζει με τους γονείς του ή όταν μιλάει μαζί τους δεν τηρεί το savoir vivre, αλλά εκφράζεται με την άνεση της αγάπης, της σχέσης, της υιότητας, έτσι και ο άνθρωπος στη σχέση του με το Θεό εκφράζεται μέσα από την χαρά της εμπιστοσύνης, της αγάπης, της υιότητας. Αυτό είναι και το αληθινό νόημα της ζωής της Εκκλησίας. Ο συνεχής επαναπροσδιορισμός της σχέσης της υιότητας και της φιλίας με το Θεό.

Μια τέτοια σχέση δεν αφήνει περιθώρια δουλείας στον όποιο μαμωνά. Αν αγαπάμε το Θεό, τότε η σχέση μάς γεμίζει πληρότητα. Δεν μας χρειάζεται λοιπόν η αυτοθεοποίηση ή η μετατροπή της ύλης ως αυτοσκοπού για την όποια ευτυχία εν τω κόσμω. Αυτό δεν σημαίνει ότι εγκαταλείπουμε τον αγώνα για τη ζωή μας και την ποιότητά μας, αλλά δεν είναι αυτός ο αγώνας το κλειδί για να έχει η ζωή μας νόημα. Είναι η βάση για να μεταδώσουμε και στους άλλους από όσα ο Θεός επιτρέπει να έχουμε. Γι’ αυτό και δεν υποδουλωνόμαστε, αλλά μοιραζόμαστε, το περίσσευμα ή το υστέρημά μας, χωρίς αυτό και πάλι να σημαίνει ότι καλλιεργούμε την ανευθυνότητα στη ζωή των άλλων. Έτοιμοι να προσφέρουμε, αρνητικοί στο να καθιστούμε το κατέχειν νόημα της ζωής μας.

Στην εποχή της μεγάλης κρίσης, η οποία ήρθε ως αποτέλεσμα της θεοποίησης των αγαθών και του εαυτού μας και της περιθωριοποίησης του Θεού, ο ευαγγελικός λόγος αποτελεί ευκαιρία επαναπροσδιορισμού των προτεραιοτήτων μας. Θα ξαναγίνουμε φίλοι του Θεού, θα Τον εμπιστευτούμε και σε προσωπικό και σε κοινωνικό επίπεδο, για να εξέλθουμε από την κρίση ή θα παραμείνουμε δούλοι του Μαμωνά, είτε αυτός έχει να κάνει με το χρήμα είτε με το διάβολο είτε με τον εγωκεντρισμό μας και θα αποτύχουμε γιατί δεν θα υπάρξει συλλογική αλλαγή; Ο λόγος του Χριστού δεν εξαιρεί κανέναν. Από τον πιο σπουδαίο μέχρι τον πιο ταπεινό. Από τους ταγούς μέχρι αυτούς που μοιάζουν ανώνυμοι. Καιρός του ποιήσαι.

themistoklismourtzanos.blogspot

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΛΕΣΒΟΥ

 « Το νησί μας είχε από το Θεό την ευλογία να αναδείξει περί τους 37 αγίους. Λίγα μέρη έχουν τόσους πολλούς αγίους. Ίσως διότι είναι αγκαλιασμένο από την αγία γη της Ανατολής, όπου επάτησεν ο Κύριος και εκήρυξαν οι Απόστολοι και έλαμψαν οι επτά αστέρες των Εκκλησιών της Αποκαλύψεως. Εκεί κάθε τόπος έχει να καυχηθεί για κάποιον άγιο. Το νησί μας έχει για καύχημα και δόξα του τους 37 αγίους, που συνέδεσαν το όνομά τους με αυτό. Άλλοι από αύτούς είναι Λέσβιοι, έζησαν και απέθαναν ή εμαρτύρησαν στη Λέσβο. Άλλοι έζησαν σε διάφορα μέρη και ήρθαν στη Λέσβο και την αγίασαν με το μαρτυρικό τους αίμα. Ήταν άνθρωποι κάθε ηλικίας και τάξεως. Επίσκοποι αλλά και επαγγελματίες, άνδρες και γυναίκες, νέοι αλλά και γέροντες, όλοι όμως με θερμή πίστη, με αγάπη προς τον Χριστό και την Εκκλησία, με αγιότητα ζωής που έλαμπαν και εφώτιζαν και τους άλλους. Όλοι αυτοί έχουν κάποια ημέρα που εορτάζουν. Για όλους έχουν γραφεί ιερές ακολουθίες. Για πολλούς από αυτούς έχουν κτιστεί ναοί, εκκλησάκια σε διάφορα μέρη του νησιού μας.

Πολλοί από αυτούς έχουν αφήσει πολύτιμη πνευματική κληρονομιά τα άγια λείψανά τους. Αξίζει κάθε δόξα και τιμή στους Αγίους μας. Η Εκκλησία της Μυτιλήνης καθιέρωσε την εορτή των εν Λέσβω διαλαμψάντων αγίων την Κυριακή, μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων, δηλαδή σε δεκαπέντε ημέρες από την ημέρα της Πεντηκοστής.

. Γράφει ο άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης ότι, όταν εμείς λέμε στην προσευχή και την παράκλησή μας το όνομα ενός αγίου, εκείνος λέει αμέσως το δικό μας στο Θεό. Τόσο εύκολα! Για να πει κάποιος το όνομά μας σε έναν ανώτερο, στον υπουργό, στον πρωθυπουργό, τι δεν πρέπει να κάνουμε και τι να υπομείνουμε; Εδώ με δύο λέξεις το όνομά μας φτάνει στον Κύριο της δόξης! Είμαστε όμως ολιγόπιστοι και αφήνουμε τον Θεό και την εκκλησία, την ιστορία και την πατρίδα και κυριεύει τις ψυχές μας η “άγρια Δύση” και η δεσποτική Ανατολή, ενώ μπορούμε να ζούμε με τον Χριστό, την Παναγία και τους αγίους που μας φρουρουν και μας περιβάλλουν.

Μέσα στην εκκλησία είμαστε με όλους τους ζωντανούς τους ένθεους και αγωνιζόμενους, αλλά και με όλους τους κοιμηθέντας εν Χριστώ. Υπάρχει ενότητα της ανθρώπινης φύσης. “Μές στο κρυφό μυστήριο ζουν πάντα τα παιδιά σου” έλεγε ο Σολωμός. Η Ορθοδοξία είναι κρυφό μυστήριο και μέσα σε αυτό ζούμε με λογισμό και με όνειρο. Πάγωσε ομως η ψυχή και η καρδιά μας. “διά το πληθυνθήναι την ανομίαν ψυγήσεται η αγάπη των πολλών”. Εψύγη η αγάπη και εγκαταστάθηκε στις ψυχές η ολιγοπιστία ή και η απιστία και περιήλθαμε σε δεινή θέση.

Παρ’ όλα αύτά “Το έλεός Σου καταδιώξει με πάσας τάς ημέρας της ζωής μου”, ο Χριστός, η Παναγία και οι άγιοι μας καταδιώκουν, είναι και βρίσκονται ανάμεσά μας. “Τοσούτον έχοντες περικείμενον ημίν νέφος μαρτύρων” αναφέρει ο Απόστολος Παύλος. Μας περιβάλλει νέφος μαρτύρων, δεν είναι υπερκείμενον, αλλά περικείμενον. Είμαστε εν ταίς λαμπρότησιν των αγίων και όλων των αγαθών ψυχών που έφυγαν από αυτή την πλάση και πέρασαν από αυτόν τον τόπο. Και ο τόπος αυτός, όπως όλη η Ελλάδα, είναι ποτισμένος με τα αίματα των μαρτύρων και των ηρώων, με τους ιδρώτες των ασκητών και των ευσεβών ορθοδόξων. Εδώ ετάφη ο Άγιος Αλέξανδρος Επίσκοπος Μηθύμνης, εδώ γεννήθηκαν αι Άγιαι Πέντε Νεάνιδες Μάρτυρες και οι Άγιοι Τρεις Αδελφοί, ο Γεώργιος Αρχιεπίσκοπος Μυτιλήνης, ο Συμεών ο Νέος Στυλίτης και ο Δαβίδ ο μοναχός, εδώ μαρτύρησε η Αγία Ευπρέπεια. Από το Πλωμάρι καταγόταν ο Άγιος Θεωνάς Θεσσαλονίκης ο Λέσβιος.

Γι’ αυτό όπου και να σταθεί κανείς, βλέπει εκκλησία Μάρτυρος και Αγίου, εκκλησία του Χριστού, εκκλησία της Παναγίας, εκκλησία των Αρχαγγέλων. Η Ιερά Μονή Καρυών της Θερμής στην οποία συμβαίνουν πλείστα θαύματα ανεγέρθη ως παγκόσμιο προσκύνημα στη μνήμη των Αγίων Ραφαήλ, Νικολάου, Ειρήνης και των συν αυτώ Μαρτύρων. Όποιο χώμα και να ανασκαλέψει, βρίσκει οστά μαρτύρων και ηρώων πεσόντων υπέρ πίστεως και πατρίδος. Όπως έλεγε ο Νικηφόρος Βρεττάκος, σε αυτόν τον τόπο έχει ξοδευτεί πολύ αίμα και πολύ πνεύμα.

Σε μία εποχή που ολα ανατρέπονται και ολα είναι δύσκολα, η εμπιστοσύνη στο Θεό φέρνει ισορροπία. Η αγάπη σε Θεό και ανθρώπους φέρνει πλήρωμα της ψυχής. Γιατί ο άνθρωπος, για να γεμίσει και να πληρωθεί θέλει αγάπη. Θέλει τη λατρεία στο Θεό και στον πλησίον. Τότε γίνεται ένθεος και τότε τα έχει όλα. Εκείνο που κυρίως μας λείπει στην τάλαινα εποχή μας είναι η πίστη, η αγάπη, ελπίδα. Η ελπίδα στην εκκλησία είναι ένσαρκη, είναι έμψυχη, είναι ο ίδιος ο Χριστός. Αν ο άνθρωπος είναι ανέλπιδος, δεν έχει νόημα η ζωή. Αν ελπίζει και πιστεύει και αγαπά είναι γεμάτος και γίνεται σπουδαίος και μεγάλος και ας είναι φτωχός και αδύναμος και δυσκολεμένος.

Ο άγιος Ιγνάτιος Μηθύμνης, ιερέας, χάνει από επιδημία τη γυναίκα του και τα παιδιά του εκτός από ένα. Δεν ολιγοπιστεί από την απώλεια. Στα κτήματα του πατέρα του ιδρύει το μοναστήρι του Λειμώνος και την περίφημη Λειμωνιάδα, όπου διατηρείται η ελληνική γλώσσα και η ιστορία του γένους. Ο ίδιος αναδεικνύεται στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας πατέρας, δάσκαλος και σύμβουλος για όλους τους ανθρώπους. Από τη Λειμωνιάδα Σχολή αποφοίτησε τέσσερις αιώνες αργότερα, ο Άγιος Ευθύμιος, επίσκοπος Ζήλων, ο οποίος ξεκίνησε ένα φοβερό έργο: να μορφωθούν οι 150.000 Έλληνες της περιοχής του. Το 1917 ανέλαβε να ηγηθεί στις ομάδες των Ελλήνων ανταρτών κατά των Τούρκων, οι οποίοι τον καταζητούν ως αρχηγό. Το 1921 δεν υπάκουσε την απόφαση της Κεμαλικής κυβερνήσεως να εγκαταλείψει τον Πόντο, γι’ αυτό συνελήφθη καταδικάσθηκε σε θάνατο και κλείσθηκε σε φυλακές, όπου υπέκυψε στα φρικτά βασανιστήρια.

Ο άγιος Δούκας ο ράπτης ήταν και αυτός θερμός χριστιανός. Με την ιδιότητα του ράπτη μπαινόβγαινε στα παλάτια με αποτέλεσμα να τον αγαπήσει μία τουρκάλα, μεγάλη κυρά, με έξουσία. Του υπόσχεται τιμές και δόξες και όταν τελικά αντιλαμβάνεται ότι δεν μπορεί να τον κερδίσει, τον συκοφαντεί στον βεζίρη. Με διαταγή του βεζίρη, τον έγδαραν ζωντανό, έριξαν το δέρμα του στη θάλασσα και άφησαν το σώμα του κρεμασμένο, μέχρι που ετελειώθη.

Τον άγιο Παρθένιο, Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, τον κρέμασαν και άφησαν κρεμασμένο το λείψανό του τρεις μέρες, επειδή σε επιστολή του ανέφερε ότι έρχεται η Βασιλεία των Ουρανών. Ο Άγιος Γεώργιος Πασγιάνος από την Πλαγιά Πλωμαρίου μαρτύρησε στο Βυζάντιο, ο Άγιος Νικόλαος ο Μυτιληναίος ετελειώθη επίσης μαρτυρικώς. Ανελέητοι δυνάστες απείλησαν, βασάνισαν, σκότωσαν άδικα αγίους.

Όλους αυτούς που έχουν στα χέρια τους έξουσία και ορίζουν τις τύχες των αδυνάτων ο Χριστός τους ονόμασε “δοκούντας άρχειν των εθνών”, δηλαδή αυτούς που νομίζουν πως διαφεντεύουν. Ο αφέντης είναι ένας και πήρε δούλου μορφή και διακόνησε τον άνθρωπο και τον διάκονεί. Εκείνος ορίζει και κυβέρνα κι αν ανέχεται να γίνονται όσα γίνονται είναι γιατί υπάρχει αυτεξούσιο και ελευθερία, αλλά είναι και γιατί την τελευταία λέξη την έχει ο ίδιος, ως Κύριος της ζωής και του θανάτου. Αν έλθουμε στα κάθ’ ημας, και σήμερα την πατρίδα μας ποιός την ορίζει και ποιός τη φυλάει; Για όσα συμβαίνουν μας αρέσει και είναι εύκολο να κατηγορούμε τους άλλους, κατηγορούμε τους άρχοντες, ενώ φταίμε εμείς και φταίμε πολύ και ο πρώτος και ο τελευταίος. Δεν φροντίζουμε όμως τον εαυτό μας. Επικεντρώνουμε το ενδιαφέρον μας στους άλλους, ενώ θα έπρεπε να το στρέφουμε σε εμάς τους ίδιους, όχι με την έννοια της φιλαυτίας, αλλά της διαπίστωσης των αδυναμιών και των ατελειών μας και της προσπάθειας για θεραπεία. Και όταν ο καθένας κοιτάζει τον εαυτό του, τις αδυναμίες του, τότε δεν κατηγορεί τον άλλο, δεν τον επικρίνει, αλλά τον συγχωρεί και αμνηστεύει και γίνεται συγκαταβατικός. Και όταν διορθώνεται ο ίδιος μπορεί να διορθώσει και τους άλλους, να γίνει φως και να φωτίσει τον κόσμο.