ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΠΑΝΤΕΣ

Η σημερινή Κυριακή, αγαπητοί Χριστιανοί,  είναι αφιερωμένη σ’ όλους τους Αγίους της Πίστεώς μας, γνωστούς και αγνώστους, που αγάπησαν πραγματικά το Θεό και έζησαν σύμφωνα με το θέλημά Του. Αμέτρητοι μάλιστα απ’ αυτούς, 12 εκατομμύρια οι γνωστοί,  έδωσαν ακόμη και τη ζωή τους γι’  αυτή τη πίστη τους.

Στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα ο Παύλος κάνει μια αναφορά στους Αγίους της Παλαιάς Διαθήκης και εξυμνεί την πίστη τους. Όλοι αυτοί, λέει, έδειξαν μεγάλη γενναιότητα και πέτυχαν την πραγματοποίηση των υποσχέσεων που τους έδωσε ο Θεός. Έφραξαν τα στόματα των λιονταριών, έσβησαν την καταστρεπτική δύναμη της φωτιάς, διέφυγαν τον κίνδυνο της σφαγής, πήραν δύναμη και θεραπεύτηκαν από αρρώστιες• αναδείχθηκαν ανίκητοι στον πόλεμο, έτρεψαν σε φυγή τις εχθρικές παρατάξεις και τα πολυπληθή στρατεύματά τους. Με την πίστη στη δύναμη των απεσταλμένων του Θεού Προφητών ορισμένες γυναίκες είδαν να ανασταίνονται οι νεκροί συγγενείς τους. Άλλοι επίσης βασανίστηκαν σκληρά μέχρι θανάτου, επειδή δεν δέχθηκαν να αρνηθούν την πίστη τους• κι άλλοι δοκίμασαν σκληρούς πειρασμούς, εμπαιγμούς, μαστιγώσεις, φυλακίσεις. Λιθοβολήθηκαν, πριονίσθηκαν, σφαγιάσθηκαν. Κι άλλοι περιφέρονταν σαν μετανάστες εδώ κι εκεί. Περιπλανιούνταν στις ερημιές, στα βουνά και σε σπηλιές της γης. Έζησαν μέσα σε στερήσεις, υπέφεραν θλίψεις και κακοπάθειες,. Όλοι αυτοί έχουν ανεκτίμητη αξία. Ολόκληρος ο κόσμος δεν αξίζει όσο οι άγιοι αυτοί άνδρες, κι ούτε μπορεί να συγκριθεί μ’ αυτούς. Και όλοι αυτοί, ενώ έδειξαν τέτοια πίστη μέχρι αυτοθυσίας, δεν πήραν ακόμη την αμοιβή τους από τον Θεό, αλλά περιμένουν κι εμάς για να απολαύσουν μαζί μας τη δόξα του ουρανού.

Και να σκεφθεί κανείς ότι ο απόστολος μιλούσε μόνο για τους Αγίους της Παλαιάς Διαθήκης. Τι θα έλεγε άραγε για τους Αγίους απ κει και πέρα; Τι θα έλεγε για τους μάρτυρες, του μεγαλομάρτυρες, τους ιερομάρτυρες, τους οσιομάρτυρες, το τόσο μεγάλο νέφος των μαρτύρων;  Τι θα έλεγε για την αρετή τους, την αξιοθαύμαστη μαρτυρία και το μαρτύριό τους;

    Αν ανοίξουμε το Πεντηκοστάριο, το βιβλίο της Εκκλησίας που περιέχει τους ύμνους των εορτών από την Κυριακή του Πάσχα μέχρι και τη σημερνή Κυριακή, των αγίων Πάντων, θα δούμε να αναφέρονται τα εξής σχετικά για τη σημερινή ημέρα:

Α΄. Οι πατέρες θέσπισαν την εορτή αυτή μια εβδομάδα μετά την πεντηκοστή, για να φανερωθούν στον κόσμο οι καρποί του Αγίου Πνεύματος. Για να φανερωθούν τα χαρίσματα και η δύναμη που μοίρασε ο Παράκλητος στους πιστούς καθιστώντας τους έτσι αγίους.

Β΄. Ένας άλλος λόγος που θεσπίστηκε η εορτή αυτή είναι γιατί επιβαλλόταν όλοι οι άγιοι που τιμώνται χωριστά να συναχθούν σε μία κοινή εορτή. Όλοι μαζί αγωνίστηκαν για το Χριστό, σ’ ένα κοινό στάδιο κι απ’ αυτόν αξίως έλαβαν τους στεφάνους της νίκης. Έτσι η κοινή αυτή εορτή είναι μια παρόρμηση αλλά και μια ελπίδα ότι όλοι οι πιστοί αν αγωνισθούν όπως αγωνίστηκαν εκείνοι, θ’ απολάβουν κι αυτοί τους στεφάνους της εν Χριστώ νίκης.

Γ΄. Και ένας τελευταίος λόγος που προκάλεσε τη σύσταση της συλλογικής αυτής εορτής:  Υπάρχουν και άγιοι άγνωστοι και αφανείς. Κάποιους τους γράφει η ιστορία, όλοι τους όμως γράψανε την ιστορία της Εκκλησίας. Αυτούς λοιπόν τους αγνώστους αγίους τους γιορτάζει η Εκκλησία μας με τους γνωστούς μαζί.

Αδελφοί μου.

Η τιμή και δόξα την οποία απευθύνουμε προς τους Αγίους μας, εμμέσως αναφέρεται στο Θεό. Τιμώντας τους Αγίους τιμούμε και δοξάζουμε τον ίδιο τον Θεό που τους ανέδειξε πολίτες της ουρανίου Του βασιλείας. Άλλος λόγος για τον οποίο έχουμε την τιμή, τις μνήμες και τις εικόνες των Αγίων και τιμητικά προσκυνούμε αυτές είναι και η μίμησή τους, η μίμηση της αρετής και, της αγιότητάς τους. Να ζήσουμε και εμείς, όπως έζησαν εκείνοι. Να ζήσουμε άγιοι, πιστοί και θεοφιλείς.

 Λοιπόν, έχουμε τους αγίους μας πρότυπα αρετής και αγιότητας, αλλά και πρεσβευτές προς τον Κύριο, και βοηθούς στις ανάγκες μας.  Έχουμε και τις αγίες εικόνες τους και τα ιερά λείψανά τους και γι’ αυτό και τους τιμούμε και τους εορτάζουμε και τους επικαλούμαστε στις προσευχές, τις δεήσεις και λειτουργίες μας.

Αδελφοί μου.

Μια από τις σφοδρότερες επιθέσεις και τις συκοφαντίες κατά της Εκκλησίας μας από τους διάφορους χριστιανομάχους, είναι η δήθεν «λειψανολατρία».  Η προσκύνηση των αγίων μας, των ιερών τους εικόνων, των ιερών τους λειψάνων. Λογιών, λογιών  αθεϊστές, αλλά και οπαδοί αιρετικών παραφυάδων, όπως προτεστάντες και Μάρτυρες του Ιεχωβά, προσάπτουν την κατηγορία στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας, ότι δήθεν εφαρμόζει μορφές ακραίας δεισιδαιμονίας, με αποκορύφωμα τη λατρεία «πτωμάτων», λένε για τα λείψανα, υλικών αντικειμένων για τις εικόνες κλπ!

Τα ακούσαμε αυτά πρόσφατα με την ευκαιρία της προσκύνησης του ιερού λειψάνου της μεγαλομάρτυρας Βαρβάρας. Ξεσηκώθηκε ο άθεος συρφετός της θολοκουλτούρας, ακόμη και  βουλευτάδες, όλοι αυτοί οι γνωστοί – άγνωστοι που πάντα ζητάνε ευκαιρία για να χτυπήσουν τη πίστη μας, όλοι αυτοί που τους είναι άγνωστη και άχρηστη η πίστη, και  λίγο –πολύ βλασφημώντας, βράχνιασαν να φωνασκούν ότι δεν έχουμε καμιά δουλειά εμείς οι προοδευμένοι Έλληνες με τις Αγίες και τα λείψανα.

Τιμούμε όμως, τα άγια λείψανα, γιατί είναι φορείς της χάρης του Θεού, ένεκα της οποίας οι άγιοι δεν είναι νεκροί. Μετά την Ανάσταση του Χριστού, «όσους κοιμήθηκαν» με την ελπίδα της αναστάσεως, δεν τους ονομάζουμε νεκρούς. Γιατί πώς μπορεί να θαυματουργήσει ένα νεκρό σώμα;», γράφει ο Δαμασκηνός; Ο δε μεγάλος χριστιανός φιλόσοφος Μπερδιάγεφ, εκφράζοντας τη γνήσια χριστιανική αντίληψη για το θάνατο, αναφέρει ότι αυτός (ο θάνατος) «μαρτυρεί ότι ο άνθρωπος είναι προορισμένος για μια άλλη ύψιστη ζωή. Χωρίς το θάνατο η ύπαρξη θα ήταν ευτελής και ανόητη» Έτσι τίποτε το αποκρουστικό δεν έχει ο θάνατος. Δεν δικαιολογείται πια τα σώματα των κεκοιμημένων να προκαλούν φρίκη και φόβο, αλλά πρέπει να τυγχάνουν τιμών και περιποιήσεων, αφού κατά τη γενική ανάσταση τα σώματα όλων των κεκοιμημένων θα ενωθούν ξανά με τις ψυχές, άφθαρτα πλέον, για να ζούν αιώνια στη Βασιλεία του Θεού.

Αδελφοί μου. Οι άγιοι της Εκκλησίας μας υπήρξαν συνειδητά μέλη Χριστού. Αυτό σημαίνει ότι ήταν και είναι χριστοφόροι και θεοφόροι,  φορείς των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος. Το λέει ξεκάθαρα ο απόστολος Παύλος: «ο Θεός της ειρήνης αγιάσαι υμάς ολοτελείς και ολόκληρον υμών το πνεύμα και η ψυχή και το σώμα αμέμπτως εν τη παρουσία του Κυρίου ημών Χριστού τηρηθείη». Έτσι ο θάνατός γίνεται κοίμησή και δε διακόπτει τη σχέση με το Θεό. Τα ιερά λείψανά, προσωρινά χωρισμένα από το πνεύμα, συνεχίζουν να είναι μέλη Χριστού και φορείς της θείας χάριτος. Φανερή απόδειξη τα άπειρα άφθαρτα λείψανα αγίων σε ολόκληρο τον ορθόδοξο κόσμο, τα οποία ευωδιάζουν και θαυματουργούν.

Τα τίμια λείψανα λοιπόν των αγίων μας είναι οι ο αστείρευτες πηγές αγιασμού των πιστών, αντλώντας τον από την πηγή του αγιασμού, το Θεό! Ως ορθόδοξοι πιστοί όχι μόνο δεν μας προκαλεί αποστροφή, αηδία και φόβο η θέα των ιερών λειψάνων, αλλά το αντίθετο χαρά, ιλαρότητα, ηρεμία και προπαντός ελπίδα. Τιμώντας τα ιερά λείψανα, τιμάμε το Θεό, το δημιουργό των σωμάτων.  Τιμάμε το Χριστό και τα μέλη του αγίου σώματός Του, τους Αγίους. Τιμάμε το Άγιο Πνεύμα του Οποίου η χάρη είναι εναποθηκευμένη σε αυτά, διότι τα σώματα των αγίων «ναός του εν υμίν Αγίου Πνεύματος εστίν» (Α΄Κορ.5,19).

Αυτή είναι και η Ορθόδοξη απάντηση στους νεόκοπος προστάτες και διαφεντευτές της Ελλάδας, τους αδαείς Ελληνορθόδοξου παιδείας και ιδανικών που κόπτονται γα την καύση των νεκρών. Τι γίνεται με τα ιερά λείψανα των αγίων μας σε περίπτωση υποχρεωτικής καύσεως; Βέβαια ούτε ο Θεός, ούτε οι Άγιοι υπόκεινται σε τέτοιες ανθρώπινες πρακτικής. Εμείς όμως;

Πόσο λοιπόν αξίζουν οι Άγιοι; Ολόκληρη η κτίση μαζί με όλους τους ανθρώπους της εάν αντιπαρατεθεί μπροστά τους, δεν θα βρεθεί κάτι που να αξίζει όσο οι Άγιοι. Αυτοί απέδειξαν με τη ζωή τους την ύπαρξη του Θεού, δόξασαν τον Θεό με τη ζωή τους και την ομολογία τους. Αυτοί έδειξαν στους γύρω τους πόσο ψηλά μπορεί να φθάσει ο άνθρωπος, σε ποια ύψη αρετής και αυταπαρνήσεως και προσφοράς.

Οι Άγιοι δεν πέθαναν ποτέ. Ζουν ανάμεσά μας. Τους αισθανόμαστε ολοζώντανους να πρεσβεύουν για μας. Να δέονται για τον κόσμο μας. Να μας μεταγγίζουν τη Χάρη του Θεού. Γι’ αυτούς ο Θεός δεν καταστρέφει τον κόσμο. Γι’ αυτούς δεν εγκαταλείπει και όλους εμάς που παραβαίνουμε τόσο εύκολα το θέλημά του. Ας εκτιμήσουμε τη ζωή τους κι ας μιμηθούμε το άγιοι παράδειγμά τους.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Το βράδυ της Μ. Πέμπτης, στο πρώτο από τα 12 ευαγγέλια, εκεί στο υπερώο της Ιερουσαλήμ μετά το Μυστικό Δείπνο ακούμε τον Κύριο να απευθύνεται στους μαθητές του. Τους μιλά, τους νουθετεί, τους εμψυχώνει και προσεύχεται. Προσεύχεται, κουβεντιάζει με τον Πατέρα.

Αδελφοί μου!

Η «ώρα». ο «καιρός» του Πάθους πλησιάζει, είναι πολύ κοντά. Όμως, το Πάθος αυτό του Ιησού δεν είναι μία δυσάρεστη και μοιραία περιπέτεια Του, αλλά η δόξα του Πατέρα και μαζί η δόξα του Υιού. Ο Υιός ήρθε με εξουσία πάνω σʼ όλους τους ανθρώπους, εξουσία λύτρωσης και δωρεάς. Ο Ιησούς Χριστός δεν ήρθε για να πάρει αλλά για να δώσει.

Η ενότητά λοιπόν βρίσκονται στο επίκεντρό της σκέψης Του. Ενότητα σύμφωνα με το πρότυπό της Αγίας Τριάδας. Εάν η διάσπαση και το κομμάτιασμα του κόσμου σε αλληλομισούμενες ομάδες είναι το αποτέλεσμα της απομάκρυνσης από το Θεό, η ενότητα της Εκκλησίας αποτελεί απόδειξη της θεϊκής καταγωγής και προέλευσής της. Μόνο ο Θεός Πατέρας μπορεί να συνάζει τα «διηρημένα». Μόνο ο Χριστός μπορεί να κάνει «τα αμφότερα εν».

Εδώ λοιπόν ο Κύριος κείνες τις ώρες, τις τελευταίες επίγειες ώρες Του, προσεύχεται για τους μαθητές του και για όλους του πιστούς. « Πάτερ άγιε, λέει, εγώ φανέρωσα το όνομά Σου στους ανθρώπους που μου εμπιστεύθηκες. Απεκάλυψα σ’ αυτούς τις αλήθειες που μου έδωσες. Και αυτοί δέχθηκαν τον λόγο σου και πίστεψαν ότι όλα όσα έχω από Σένα προέρχονται και ότι εγώ από Σένα γεννήθηκα. Τη στιγμή αυτή Σε παρακαλώ για εκείνους που μου έδωσες. Εγώ δεν θα είμαι πλέον σωματικώς στον κόσμο. Αυτοί όμως θα είναι. Όσο ήμουν μαζί τους, τους φύλαξα. Πάτερ άγιε, φύλαξέ τους με την πατρική σου δύναμη, ώστε να παραμείνουν ενωμένοι μαζί μου και μεταξύ τους. Να είναι ενωμένοι, όπως κι εμείς είμαστε ένα».

Προσεύχεται για όλους τους μαθητές του, ώστε να έχουν μεταξύ τους ενότητα. Αυτή είναι η μεγαλύτερη επιθυμία Του κατά τη συγκλονιστική αυτή ώρα. Να μένουμε όλοι ενωμένοι μαζί του και μεταξύ μας μέσα στην αγία του Εκκλησία και κάτω από την ίδια πίστη..

Γνώριζε για διασπάσεις και διαστάσεις, για εχθρότητες και πλάνες. Γνώριζε ότι αιρετικοί ως λύκοι άγριοι θα ορμήσουν για να καταπληγώσουν το σώμα της και θα το κομματιάσουν. Γνώριζε γι’ αυτό και προσεύχεται για την ενότητα των πιστών. Γνωρίζει ότι όταν οι Χριστιανοί χάσουν την ενότητα της πίστεως, χάνουν και τη Χάρη του Θεού,

Μας το αναφέρει ρητά το σημερινό Αποστολικό ανάγνωσμα. Αναφέρεται στο μέλλον της Εκκλησίας και στην ευθύνη όλων μας για την περιφρούρηση του ποιμνίου του Χριστού. «Προσέχετε ἑαυτοῖς καί παντί τῷ ποιμνίῳ, ἐν ᾧ ὑμᾶς τό Πνεῦμα τό ἅγιον ἔθετο ἐπισκόπους ποιμαίνειν τήν Ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ, ἥν περιεποιήσατο διά τοῦ ἰδίου αἵματος. Ἐγώ γάρ οἶδα τοῦτο, ὅτι εἰσελεύσονται μετά τήν ἄφιξίν μου λύκοι βαρεῖς εἰς ὑμᾶς, μή φειδόμενοι τοῦ ποιμνίου. Καί ἐξ ὑμῶν αὐτῶν ἀναστήσονται ἄνδρες λαλοῦντες διεστραμμένα, τοῦ ἀποσπᾶν τούς μαθητάς ὀπίσω αὐτῶν. Διό γρηγορεῖτε... Καί τά νῦν παρατίθεμαι ὑμᾶς, ἀδελφοί, τῷ Θεῷ καί τῷ λόγῳ τῆς χάριτος αὐτοῦ» (Πράξ. 20, 16-18, 26-36).

Αυτή η προφητεία του αποστόλου Παύλου εκπληρώθηκε αμέσως. Πολλοί ψευδαπόστολοι εμφανίστηκαν στην Εκκλησία και πολλούς διέφθειραν στην πίστη. Κίβδηλοι, ιδιοτελείς, φιλόδοξοι, εκμετα­­­λευ­τές. Διέστρεψαν τα λόγια του Ευαγγελίου, για να καλύψουν την παραστρατημένη ζωή τους, ή για να ικανοποιήσουν υπερηφάνεια τους. Δημιούργησαν κλίκες και φατρίες για την εξασφάλιση συμφερόντων τους. Μεγάλο σάλο προκάλεσαν στην Εκκλησία και διατάραξαν τη γαλήνη πολλών συνειδήσεων. Ήταν βαλμένοι από το διάβολο να τραυματίσουν την αγία πίστη του Χριστού. Το κακό ήταν τόσο μεγάλο, ώστε να δικαιολογεί την αγανάκτηση του Αποστόλου των Εθνών: «εἴ τις ὑμᾶς εὐαγγελίζεται παρ΄ ὅ παρελάβετε, ἀνάθεμα ἔστω» (Γαλ. 1,9).

Αυτό το τελευταίο είναι που ξεχωρίζει τους Αγίους και θεοφόρους Πατέρες που σήμερα τιμάμε.. Σε στιγμές κρίσιμες για την Εκκλησία, όταν οι αιρετικοί αμφισβήτησαν την Αλήθεια της Εκκλησίας, αυτοί υπερασπίσθηκαν την πίστη και την διατύπωσαν στις Συνόδους και στα συγγράμματα τους με πληρότητα και σαφήνεια. Δεν είπαν καινούργια πράγματα. Απλώς διατύπωσαν με τον καλύτερο τρόπο την πίστη της Εκκλησίας.

Ο προφητικός λόγος του αποστόλου Παύλου επαληθεύεται και σήμερα. Παρ΄ ότι επί πολλούς αιώνες δοκιμάσθηκε η πίστη και διαμορφώθηκαν τα δόγματα, δεν έπαψε το μικρόβιο της αιρέσεως και της διασπάσεως να ταλαιπωρεί το Σώμα της Εκκλησίας. «Λύκοι άρπαγες με ένδυμα προβάτου» διαδίδουν με κάθε τρόπο τις δοξασίες τους και προσπαθούν να πλα­νή­σουν ακόμα και τούς ευσεβείς. Ακόμα άλλοι εγωπαθείς δημιουργούν φατρίες μέσα στην Εκκλησία κηρύττο­ντες δικό τους Χριστό, προσαρ­μο­σμένο στη δική τους νοοτροπία. Τάση αυτονομήσεως από την Εκκλησία όπου χαράσσουν δική τους γραμμή που στην αρχή μπορεί να φαίνεται επουσιώδης συν τω χρόνω όμως δημιουργείται κατάσταση επικίνδυνη για την ενότητα και την καθαρότητα της πίστεως.

Αυτόν λοιπόν τον αναλλοίωτο χαρακτήρα της Αλήθειας τόνισαν οι Πατέρες, όταν κάποιοι αιρετικοί προσπάθησαν να προσαρμόσουν στα ανθρώπινα μέτρα την χριστιανική διδασκαλία. Κριτήριο τους δεν ήταν η ανθρώπινη σοφία, έστω κι’ αν την κατείχαν. Προτίμησαν να μείνουν σχεδόν μόνοι τους, αλλά πιστοί στο Ευαγγέλιο χωρίς να φοβηθούν ταλαιπωρίες, εξορίες και διωγμούς. Ούτε επεδίωξαν τη φιλία των ισχυρών της γης. Γιατί η ορθοδοξία, η σωστή και ακέραιη πίστη δεν βασίζεται στα πρόσκαιρα κριτήρια των δυνατών της γης.

Τελικά οι Πατέρες είναι οι επώνυμοι εκκλησιαστικοί ηγέτες που εξέφρασαν σωστά όλους τους ανώνυμους πιστούς. Είναι οι λίγοι εκείνοι που μίλησαν στο όνομα των πολλών. Αυτοί που εκφράζουν το φρόνημα και το ήθος της μιας, αγίας, καθολικής και αποστολικής Εκκλησίας. Είναι δηλ. οι εκφραστές και οι φορείς της Ορθόδοξης Παράδοσης.

Αδελφοί μου!

Σ’ ένα βιβλίο παμπάλαιο της Ορθοδοξίας βρίσκεται τούτο το γεγονός, που αναφέρεται στον αββά Αγάθωνα.

Μερικοί ασκητές, που άκουσαν τη φήμη του και τη μεγάλη διάκριση που είχε, πήγαν να τον επισκεφθούν. Θέλοντας να τον δοκιμάσουν αν οργίζεται, τον ρώτησαν: «Εσύ είσαι ο Αγάθων, που λένε πως είσαι πόρνος και υπερήφανος;» –«Nαι, αδελφοί μου, εγώ είμαι». -«Εσύ είσαι o Αγάθων ο φλύαρος και κατάλαλος;» - «Nαι, αδελφοί μου, εγώ είμαι». «Εάν είσαι ο Αγάθων ο αιρετικός;» Τότε ο Αγάθων αποκρίθηκε: «Όχι, δεν είμαι αιρετικός!» Οι ασκητές τον ρώτησαν να τους πει, γιατί όσα του έλεγαν πρώτα τα παραδέχονταν για τον εαυτό του, ενώ το λόγο τούτο, με την κατηγορία του αιρετικού, δεν τον βάσταξε; Κ’ εκείνος, ο γέροντας ο άγιος και διακριτικός, τους απάντησε: «Τα πρώτα, εμαυτώ επιγράφω• όφελος γαρ έστι τη ψυχή μου. Το δε αιρετικός, χωρισμός εστί από του Θεού, και ου θέλω χωρισθήναι από Θεού». Οι ασκητές θαύμασαν την πνευματική σοφία της διακρίσεως του γέροντα, κ’ έφυγαν πνευματικά οικοδομημένοι.