ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΖ ΜΑΤΘΑΙΟΥ / Χαναναιας

 

Το Ευαγγέλιο της ημέρας αναφέρεται σε μια γυναίκα, τη γνωστή σε όλους μας Χαναναία. Την ακούμε να φωνάζει τον Κύριο, να τον έχει πάρει από πίσω παρακαλώντας τον κι Εκείνος να μην απαντά. Οι μαθητές Του απορούν γιατί δεν τη βοηθά ή γιατί δεν τη διώχνει, κι Εκείνος εξηγεί τη σιωπή Του. Ήλθα μόνο για το Ισραήλ, είπε, όχι για τους ξένους, όχι για αλλοεθνείς, όπως είναι η γυναίκα αυτή. Όμως, η γυναίκα επέμενε, τον πλησίασε, τον προσκύνησε και ζητά βοήθεια. Ο Κύριος, διδάσκοντας και τους μαθητές και εκείνη αλλά και όλους εμάς και πάλι απαντά προσβάλλοντας την τώρα: «Δεν είναι σωστό να παίρνεις το ψωμί των παιδιών σου και να το πετάς στα σκυλιά». Παρομοιάζει έτσι την πονεμένη γυναίκα με σκυλί που δεν χρειάζεται να το βοηθήσουμε.. Η γυναίκα δεν υποχωρεί και επιμένει: « Ναι Κύριε, όμως και τα σκυλιά τρώνε από τα ψίχουλα που πέφτουν από το τραπέζι των αφεντικών τους». Τότε, ο Ιησούς της είπε, «Μεγάλη η πίστη σου, γυναίκα! Να γίνει λοιπόν αυτό που θέλεις».

Ας σταθούμε όμως λίγο στο περιστατικό.

Ο Κύριος είχε βγει από την Ιουδαία, και πήγαινε στη Σιδώνα, στο σημερινό Λίβανο. Εκεί ήταν η χώρα των Χαναανιτών, έθνους που ζούσε στην περιοχή πριν ακόμη έλθουν οι Ισραηλίτες με τον Μωυσή από την Αίγυπτο. Ήσαν ειδωλολάτρες, οι δε γυναίκες των ασκούσαν τη μαγεία.

Επήγε ο ίδιος ο Ιησούς στα μέρη της, αλλά έπρεπε η ίδια η Χαναναία να τον θελήσει, να τον αναζητήσει, να τον φωνάξει από τα βάθη της ψυχής της. Η Χαναναία καταλαβαίνει την ύπαρξή του κοντά της, και αρχίζει να τον φωνάζει. Τον επικαλείται με τη συγκεκριμένη ιδιότητά του, τρόπον τινά με το όνομά του: «υιός Δαυίδ», ο Κύριος. Και όσο τον επικαλείται τόσο τον πλησιάζει, όσο τον ζητά τόσο τον βρίσκει. Ο Κύριος στην αρχή δεν της μιλά, οδηγώντας σε σκληρή δοκιμασία την αντοχή της πίστης της. Την αφήνει να τον ακολουθεί χωρίς καμιάν απόκριση, κι έπειτα της μιλά προσβάλλοντάς την. Δεν πρόκειται, βέβαια, εδώ για φυλετική διάκριση, αλλά για δοκιμασία. Και βλέπουμε πως η πίστη της Χαναναίας δεν κλονίζεται καθόλου από την προσβολή, παρά ζητά έλεος, ζητά τη θαυματουργική παρέμβασή Του στη ζωή τη δική της και της κόρης της.

Οι φωνές της Χαναναίας, αδελφοί μου, τι άλλο είναι από προσευχές προς τον Κύριο; Το τρέξιμό της οπίσω του, τι άλλο είναι από στάση ζωής; Η ταπείνωσή της, η παραδοχή της ότι ναι, είναι ένα ανάξιο σκυλί που ζητά μόνο λίγα ψίχουλα ευλογίας, αυτά που περισσεύουν από το τραπέζι των πιστών, τι άλλο είναι από μετάνοια κι εξομολόγηση; Και η τελική απάντηση του Κυρίου, τι άλλο είναι από άνοιγμα της αγκαλιάς Του, από συγκατάθεση του Θεού στην αταλάντευτη πίστη του ανθρώπου;

Το Ευαγγέλιο της ημέρας δεν αφηγείται απλά και μόνο ένα θαύμα του Κυρίου. Παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίο πλησιάζουμε τον Κύριο, τον μοναδικό τρόπο με τον οποίο βγαίνουμε από τις παγίδες των ειδώλων του κόσμου τούτου και ριχνόμαστε κλαίγοντας στην αγκαλιά του Πατέρα μας. Παρουσιάζει το πως εργάζεται ο Θεός για να μας ανοίξει το δρόμο επιστροφής σ΄ Αυτόν, χωρίς να καταργεί την ελευθερία μας. Παρουσιάζει το πρόσωπο του Σωτήρα μας. Παρουσιάζει τον τρόπο με τον οποίο ανοίγουμε την ψυχή μας στη θαυματουργό χάρη Του. Με άλλα λόγια, παρουσιάζει αυτή την ίδια την εορτή της σωτηρίας μας, παρουσιάζει την Εκκλησία.

Εκκλησία είναι ο μυστικός χώρος όπου συναντιόμαστε όλοι. Εδώ ο Κύριος, εδώ οι Άγγελοι, εδώ οι Άγιοι και οι πιστοί. Εδώ επίσης, εδώ μαζί μας, μας τραβά κοντά της γεμάτη αγάπη, η Δέσποινα του οίκου τούτου, η Θεοτόκος.

Αδελφοί μου!

Η προσευχή της Χαναναίας είναι κραυγή. Κραυγή πόνου και ανάγκης αλλά και κραυγή πίστεως, υπομονής, επιμονής, ταπεινώσεως και εξυπνάδας . Η Χαναναία είναι ακλόνητη και τίποτε δεν μπορεί να τη κάνει να σταματήσει να κραυγάζει. Κάνει το ίδιο με τον τυφλό Βαρτιμαίο, ο οποίος μόλις μαθαίνει ότι περνά ο Χριστός κοντά του, αρχίζει κι αυτός και κραυγάζει' « ήρξατο κράζειν και λέγειν . υιέ Δαυίδ ελέησον με»( Μαρκ.10,47). Ο κόσμος τον μαλώνει για τις φωνές του και του λέγει να σωπάσει . Αυτός όμως αρχίζει να κραυγάζει περισσότερο. Όταν ο κόσμος μας επιτιμά, μας απελπίζει, μας παρεμβάλει εμπόδια, τότε περισσότερο πρέπει να κραυγάζουμε .

Η απελπισία και η έλλειψη ανθρώπινης βοηθείας είναι μεγάλο ατού για την προσευχή. Κάνει πιο δυνατή τη προσευχή μας. Μας βάζει να φωνάζουμε πιο δυνατά το Θεό.

Κραυγάζει λοιπόν η Χαναναία. Συγχρόνως αναγνωρίζει και τη θεότητα του Ιησού. « Κύριε , υιέ Δαυίδ» λέγει. Πιστεύει ότι αυτός είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας. Πιστεύει ξεκάθαρα ότι αυτός ο αναμενόμενος Μεσσίας μπορεί να το κάνει. Και αυτό το δείχνει και η περαιτέρω στάση της.

  Η Χαναναία δεν παρακαλεί απλά να την σπλαγχνισθεί ο Κύριος . Φωνάζει «Κύριε βοήθει μοι». Αντιπαρέρχεται την σιωπή του. Δεν κάμπτεται απ’ αυτήν. Δεν λυγίζει. Δεν μουτρώνει. Δεν θίγεται. Συνεχίζει ακλόνητη να τον ενοχλεί φωνάζοντας , αντρίκια θα λέγαμε, και γεμάτη σθένος και δύναμη «Κύριε βοήθει μοι». Και όταν ο Κύριος απαντά επιτέλους και λέγει' «Ουκ απεστάλην ει μη εις τα πρόβατα τα απολωλότα οίκου Ισραήλ» εκείνη έρχεται και τον προσκυνά. Και του επαναλαμβάνει το αίτημά της' ‘Κύριε, βοήθει μοι’.

H προσκύνηση αυτή είναι γεμάτη δύναμη, γεμάτη αυτοπεποίθηση, γεμάτη από αξιοπρέπεια. Δεν έχει τίποτα το εξευτελιστικό και το υποτιμητικό. Είναι όπως ο χαιρετισμός του κατωτέρου προς τον ανώτερό του. Ο Χριστός χαίρεται αυτή την στάση, όμως απαντά με ψυχρή λογική, κυνικά, απάνθρωπα θα λέγαμε και χωρίς ίχνος συμπόνιας « Ουκ έστι καλόν λαβείν τον άρτον τον τέκνων και βαλείν τοις κυναρίοις» και η Χαναναία με γρανιτένια επιμονή, με πανέξυπνη και ταπεινή συγχρόνως ετοιμότητα, του απαντά επικαλούμενη όχι το έλεός του, ούτε κλαίουσα και προσπαθώντας να τον συγκινήσει συναισθηματικά, αλλά με την ίδια ψυχρή και μαθηματική λογική, η όποια επικαλείται την ανθρώπινη πραγματικότητα για να πείσει. «Ναι Κύριε».

Όχι λέγει ο Χριστός,  ναι λέγει εκείνη. Ευλογημένη ανυπακοή. Σκληρά τη μιλά ο Χριστός ψυχρά απαντά και κείνη. « Και γαρ τα κυνάρια εσθίει από των ψυχίων των πιπτόντων από της τραπέζης των κυρίων αυτών.  Δε σου ζητώ το καρβέλι των παιδιών σου, σου ζητώ τα ψίχουλα που πάνε άχρηστα. Μεγαλειώδης απάντηση. Συγκλονίζει! Κάμπτει τον άκαμπτο, δαμάζει τον αδάμαστο. Και κάνει τον Θεό του χεριού της. Η Χαναναία έχει τον Χριστό στο χέρι της. Τον έχει του χεριού της. Απόδειξη, ο Χριστός νικημένος από την πίστη της, την επιμονή της, την εξυπνάδα της, την ταπείνωσή της, της λέγει «γενηθήτω σοι ως θέλεις».

   Όπως ο πατέρας που αγαπά τρελά τα παιδιά του λέγει συνήθως.   Ας γίνει όπως θέλεις παιδί μου, έτσι κι ο Χριστός λέγει, ας γίνει  ό,τι θέλεις παιδί μου. Αυτή υπήρξε η κραυγή της Χαναναίας κι αυτό το αποτέλεσμά της.