ΣΤΗ 1Η ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΤΟΥΣ

Δυο  κορυφαία εορτολογικά γεγονότα, αγαπητοί Χριστιανοί, σηματοδοτούν τη σημερινή, την 1^η του νέου έτους,  χαρμόσυνη ημέρα.

            Το πρώτο είναι η μεγάλη Δεσποτικήεορτή της «περιτομής», του Χριστού.

            Το δεύτερο, η μνήμη ενός αναμφίβολα σπουδαίου, όντως αληθινού ιεράρχου, που με την αγιότητα του βίου του, τα σοφά συγγράμματα και την άφθαστο δράση του, αναδείχτηκε πατέρας και φωστήρας της Εκκλησίας του Χριστού, στυλοβάτης της Ορθοδοξίας, πύργος ακαθαίρετος της μίας και μόνου αληθούς πίστεως. Δίπλα σ’ αυτόν ελάχιστοι μπορούν να σταθούν, μέσα στη δισχιλιοστή ιστορία του χριστιανικού κόσμου.

            Συνταιριάζοντας δε και τα δυο, άριστα, στο  υμνολογικό πλούτο αυτής της εορτής,  ψάλλει η Εκκλησίας μας, ότι η σωτηρία που προήλθε από τη ενανθρώπηση του Ιησού, είναι κτήμα εκλεκτών ψυχών, όπως του φωτοφόρου Ιεράρχου. Γι΄ αυτήν – τη σωτηρία -   χαίρει στα ουράνια, αυτός, ο θείος μύστης του Χριστού Βασίλειος, κι αυτή φυσικά πρέπει να είναι και η μόνη πρέπουσα ευλογία και ο πόθος για το νέο έτος, που σήμερα ημερολογιακά υποδεχόμαστε.

            «Ο των όλων Κύριος  υπομένει περιτομή και τα αμαρτήματα των θνητών περιτέμνει ως αγαθός. Παρέχει δε τη σωτηρία σήμερα στον κόσμο, - και για όλα αυτά - χαίρει στα ουράνια και ο του Κτίστου ιεράρχης , το φεγγοβόλο αστέρι ο θείος μύστης του Χριστού Βασίλειος».

            Κατά τη πρώτη λοιπόν, όπως σημειώνει διαπρεπής σύγχρονος θεολόγος της Εκκλησίας μας, ο π. Thomas Hopko, «…ο Κύριος υπέστη περιτομή με το σκοπό να εκπληρώσει το νόμο του Μωυσή, τον οποίο κανείς δεν ήταν ικανός να εκπληρώσει πριν. Εκτελώντας «άπαντα κατά τον νόμον» (Λουκ. 2 : 39), ο Μεσσίας θεωρεί πρέπον «πληρώσαι πάσαν δικαιοσύνην» (Ματθ. 3 : 15).

            

            …Εκτελώντας ο Κύριος τα πάντα ακριβώς σύμφωνα με το Νόμο, δείχνει ότι έχει να έλθει να υπηρετήσει και να ταυτίσει τον εαυτό Του απόλυτα με τα αμαρτωλά δημιουργήματα Του. Αυτό είναι η θεία ταπείνωση του Θεού, η υπερβολικά μεγάλη Του στοργή και συμπάθεια, η άρρητη και ανείπωτη ταπείνωση και συγκατάβαση Του σ’ εμάς που είμαστε χαμένοι. Γιατί όχι μόνο βρέθηκε «εν σχήματι ως άνθρωπος» αλλά και εκένωσε Εαυτόν από τη θεϊκή Του δόξα, παίρνοντας «μορφή δούλου»(Φιλ. 2:7-8), παραδίδεται στο μαχαίρι του αρχιερέα, υπομένοντας το σημείο αυτό της απόλυτης υποταγής στο Θεό, την πράξη η οποία εκφράζει την ολοκληρωτική αδυναμία των οποίων δημιουργημάτων ενώπιον του Αγίου Δημιουργού…». (Thomas Hopko «ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΗ ΠΑΣΧΑΛΙΑ»  ΣΕΛ.207 – 208).

            Τα δευτερεία στην πανήγυρη κατέχει, όπως ήδη προαναφέραμε ο «ουρανοφάντορας του Χριστού και φωστήρας ο φαεινός», ο «σπουδαιότερος από τους ανθρώπους του αιώνος του» όπως σημειώνει γι΄ αυτόν ο Μέγας Γρηγόριος, Βασίλειος ο Μέγας. Ότι και να προσπαθήσει να πει κανείς γι’ αυτόν θα είναι λίγα. Τα λόγια τα δικά μας τα ανθρώπινα, τα εγκόσμια, τα φτωχά, αδικούν μια προσωπικότητα που μέσα σε σχετικά λίγα χρόνια, επίγειας ζωής, κατόρθωσε να αναδειχθεί σε μια από τις πλέον φωτεινές, τις πιο ταλαντούχες, τις πιο πολυδιάστατες, τις μεγαλύτερες μορφές της ορθοδοξίας. Σαράντα ετών έγινε επίσκοπος και σε ηλικία σαράντα - εννέα ετών άφησε την ματαιότητα των προσκαίρων για  να καταταχθεί στην αιωνιότητα για την οποία τόσο πολύ πάσχισε. Μέσα όμως σ’ αυτά τα εννέα χρόνια που κατείχε τον επισκοπικό θρόνο της Καισαρείας, κλείνεται αιώνας ολόκληρος. Το έργο που παρουσίασε στάθηκε ικανό να επιβληθεί, να συγκινήσει, να κατακτήσει, όχι μόνο τον κόσμο της εποχής του, αλλά και τους κόσμους των αιώνων που πέρασαν και που θα περάσουν.

            Έργο θεμελιωμένο στο βράχο της πίστεως, πίστη που ενεργείται και επισφραγίζεται με τα  έργα. Ήταν προικισμένος με τις Θείες δωρεές; Ήταν ανθρώπινη η προσπάθεια που τον ανέδειξε; Ήτανε γερές οικογενειακές βάσεις; Ήτανε και τα τρία μαζί. Όλα μαζί φτιάνουν τον άνθρωπο.

Πήρε όντως γερά θεμέλια από την οικογένεια του. Μια οικογένεια που έδωσε - 3 - αδέλφια στον επισκοπικό θρόνο (Βασίλειο, Γρηγόριο και Πέτρο), δυο ακόμη θα ενδυθούν το μοναχικό ένδυμα (η Μακρίνα και ο Ναυκράτιος, που πρόωρα απέθανε), και τελικά  και η μητέρα τους, η Εμμέλεια, θα τελειώσει τον βίο της σαν μοναχή. Εδώ βλέπουμε το ρόλο που παίζει η οικογένεια στη διάπλαση του ανθρώπου.  

Μα δε μπορούμε να αγνοήσουμε και τις προσωπικές προσπάθειες. Σπούδασε στην Καισάρεια, ΣΤΗΝ Κωνσταντινούπολη, στην Αθήνα. Φιλολογία, Φιλοσοφία, Ιστορία, Ιατρική. Αστρονομία, Γεωμετρία, Φυσική. Έγινε πανεπιστήμονας. Απ’ όλα όμως αυτά, μας λέει ο ίδιος ,«όπως απ’ την τριανταφυλλιά, κόβουμε το τριαντάφυλλο και προσέχουμε ν’ αποφύγουμε τ’ αγκάθια, έτσι κι απ’ τις επιστήμες του πρόσεχε να κρατά τα χρήσιμα και ν’ αποφεύγει τα βλαβερά.

            Πάνω απ’ όλα όμως, όσο καλές βάσεις κι αν είχε, όσο κι αν προσπάθησε ο όδιος, δεν λησμονεί τη θεία ενίσχυση. «Άνευ Αυτού ου δυνάμεθα ποιείν ουδέν».Αυτός εμπνέει, Αυτός  ενισχύει τις πράξεις.

            Ύστερα από μια ζωή συνεχούς αναζητήσεως, μια ζωή σκληρής ασκήσεως και πνευματικής ανυψώσεως και επιτακτικές ανάγκες της Εκκλησίας τον κάλεσαν στο μέγα της Ιερωσύνης υπούργημα, αφήνει όχι με ευκολία την ασκητική ζωή, και το 370 σε ηλικία 40μετών τον βρίσκουμε στον επισκοπικό θρόνο της Καισαρείας της Καππαδοκίας.

            Είναι των αδυνάτων αδύνατο μέσα στα λίγα λεπτά που διαθέτουμε να αναφερθούμε στο πολυσχιδές έργο που ανέπτυξε σαν επίσκοπος. Ο λύχνος μπήκε στο λυχνοστάτη για να σκορπίσει φως γύρω του. Ένα θαύμα είναι όλη η δράση του, τα χρόνια αυτά. Μέγας στην πίστηû στην σοφίαû στην αγάπηû στην αρετήû στη διδασκαλίαû στο συγγραφικό έργο. Σταθερός στο καθήκον, ατρόμητος στους εχθρούς της πίστεως. Μα για τη μεγαλοσύνη του βοούν και αυτά ακόμη τα έργα του. Μάρτυρας αδιάψευστος η «Βασιλειάδα». Ένα τεράστιο συγκρότημα από Νοσοκομείο, Γηροκομείο, Ορφανοτροφείο, Πτωχοκομείο, και πολλά ακόμη ιδρύματα για την απάλυνση του πόνου. Μια ολόκληρη πόλη αγάπης.

            Εννιά μόλις χρόνια πρόλαβε να διαποιμάνει την Εκκλησία αφού η γεμάτη στερήσεις ζωή του, και η ήδη κλονισμένη υγεία του, τον οδήγησαν πρόωρα στην αιωνιότητα. Ήταν όμως  υπερ – αρκετά τα εννιά αυτά χρόνια για να τον αναδείξουν σε Μέγα ιεράρχη.

            Αυτός , αδελφοί μου, είναι ο Μέγας Βασίλειος. Δυστυχώς, η σημερινή καταναλωτική κοινωνία, το σύγχρονο marketing, οι κάθε είδους ανευθυνοϋπεύθυνοι, κακοποιούν βάναυσα την ιστορική – και όχι φανταστική – μορφή του σεπτού ιεράρχη και Αγίου της Εκκλησίας μας που τόσο πολλά, πρόσφερε και τόσο πολύ αγαπήθηκε από τον κόσμο. Αντ’ αυτού, μας παρουσιάζουν οτιδήποτε μπορεί να φανταστεί κανείς. Και με οποιονδήποτε τρόπο, που όχι μόνο δεν έχει καμιά σχέση με τον ασκητικότατο ιεράρχη αλλά παράλληλα τον γελοιοποιούν, τον βεβηλώνουν, τον βλασφημούν.

            Αδελφοί μου. Δεν είναι αυτός ο Άγιος Βασίλειος. Δεν υπάρχει τέτοιος Άγιος Βασίλειος. Αυτός  είναι ο ήρωας των πολυεθνικών, είναι ο ήρωας του κέρδους, είναι ένας φτιαχτός  άγιος ,(σαν τον πρόσφατο άγιο Βαλεντίνο), που εκπροσωπεί την κατανάλωση, το εμπόριο, τη ψυχονάρκωση.

             

Και βέβαια, όμως, υπάρχει Άγιος Βασίλειος. Είναι όμως ο Άγιος της Εκκλησίας μας. Είναι αυτός  που κατανάλωσε τη ζωή του στην άσκηση, στην προσφορά, στην αγάπη. Δεν έρχεται μέσα απ΄ τις καμινάδες φορτωμένος με σάκους, μα έρχεται κοντά μας με προθυμία να ακούσει τις προσευχές μας, να συντρέξει στις ανάγκες μας, να μας γεμίσει με τη χάρη του.

            Αγαπητοί Χριστιανοί.

            Πρώτη του νέου έτους σήμερα. Καινούρια χρονιά, καινούρια αρχή και πάλι. Και αυτό το νέο έτος μας το σηματοδοτεί, όπως ακούμε σε εμπνευσμένα παραδοσιακά κάλαντα «η του Χριστού περιτομή και η μνήμη του Αγίου Ιεράρχου Βασιλείου». Μπροστάρηδες δηλαδή στην καινούρια χρονιά,  Ιησούς Χριστός και το πανάξιο τέκνο Του, ο φωστήρας της τρισηλίου Θεότητος και οικουμενικός διδάσκαλος, Βασίλειος ο Μέγας.   Αυτοί ευλογούν, αυτοί αγιάζουν , αυτοί μας δείχνουν μια άλλη όψη της ζωής που δυστυχώς αγνοούμε. Μας φέρνουν αντιμέτωπους με την πίστη, τη σοφία, την αρετή, την αγάπη, την προσφορά, το καθήκον. Αυτά απεμπολήσαμε από τη ζωή μας και κενοί πλέον, άδειοι, στεκόμαστε αμήχανοι και τρομαγμένοι μπροστά στο αύριο.

            Ας εκμεταλλευτούμε λοιπόν αυτήν την ευκαιρία γιατί όπως ο0 ίδιος ο Μ. Βασίλειος τονίζει: «Ο χρόνος περνάει και δεν περιμένει εκείνον που αργοπορεί. Και όπως είναι αδύνατον να σταματήσει κανείς το ρεύμα ενός ποταμού, έτσι δεν είναι δυνατόν να σταματήσει κανείς την αναγκαστική και ασυγκράτητη πορεία του χρόνου. Ούτε μπορεί, όταν φύγει μια ευκαιρία, να την ξαναβρεί, αν δεν την εκμεταλλευτεί στον πρέποντα χρόνο.

            Θέλουμε λοιπόν το νέο χρόνο «εν ειρήνη και ομονοίας»; Θέλουμε αγάπη, ευτυχία, ομόνοια, ηρεμία; Τα έχουμε μπροστά μας. Αρκεί να κατανοήσουμε το κρίσιμο του σημείου που έχουμε φτάσει, τώρα, τούτη τη σιγμή, και να κάνουμε την καινούρια αρχή. Έχουμε υπέρ – ασχοληθεί με τον εαυτό μας και τις ανόητες απαιτήσεις μας. Ας ασχοληθούμε και λίγο με το Θεό!