ΚΥΡΙΑΚΗ Ε΄ΛΟΥΚΑ (ΠΛΟΥΣΙΟΥ ΚΑΙ ΛΑΖΑΡΟΥ)

Η εποχή μας μέσα από τη παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου.

Πρέπει κανείς να είναι τυφλός κι αν όχι τότε φανατισμένος για να μη βλέπει ένα μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα, που μαστίζει τις σύγχρονες κοινωνίες. Το κείμενο του σημερινού ευαγγελικού αναγνώσματος ακούγεται σε μια ατμόσφαιρα αποπνυκτική, που θέλει να δίνει αυθαίρετες λύσεις, που κυριαρχείται από τον φανατισμό της μονοδιάστατης οικονομικής θα λέγαμε ζωής. Πάντως η Εκκλησία βλέπει την ύπαρξη του κοινωνικού προβλήματος, αλλά δεν έχει τη «στενοκεφαλιά» να το βλέπει και να το λογαριάζει μόνο μνημονιακά, μόνο με αριθμούς. Δεν το απομονώνει από την πνευματική του πλευρά. Έχει την τόλμη και την παρρησία να διακηρύττει ότι στην υλική αυτή κρίση προηγείται  πνευματική. Έχει την τόλμη να κηρύττει, ότι η αλλαγή, η μεταμόρφωση και η πραγματική οργάνωση γίνεται δια των αγίων.

Πλούσιος και Λάζαρος

Το δεύτερο σημείο της σημερινής περικοπής.

Ο Κύριος παρουσίασε εκφραστικά την αβυσσαλέα διαφορά μεταξύ του πλουσίου και του Λαζάρου, του ανώνυμου θα λέγαμε κεφαλαιοκράτη, που είχε μεταβάλλει τον εαυτό του σε πράγμα, προς χάριν του πλούτου, που ήταν γι’ αυτόν πρόσωπο και του επώνυμου πτωχού, που, παρά την φτώχια του, ήταν πρόσωπο. Ονομαζόταν Λάζαρος. Χαώδης η διαφορά μεταξύ των δυο ανθρώπων. Ο πλούσιος είχε καθημερινά φαγοπότια, ενώ ο φτωχός ζούσε με τα ψυχία της τραπέζης. Ο πλούσιος ήταν εύρωστος σωματικά, ενώ ο φτωχός «ηλκωμένος». Ο πλούσιος έμενε σε αρχοντικό και εκεί διασκέδαζε με τους φίλους του, ενώ ο φτωχός ζητιάνευε στην πόρτα του σπιτιού του πρώτου, συντροφιά με τα σκυλιά. Ο πλούσιος φορούσε καθημερινά «πορφύραν και βύσσον» ενώ ο φτωχός ζητιάνευε ήταν ρακένδυτος και γυμνός. Ο Κύριος ζωγράφισε κατά τον καλύτερο τρόπο την μεγάλη ανισότητα μεταξύ του πλούτου και της φτώχιας.

          Το κείμενο αυτό του ιερού ευαγγελίου φανερώνει το δράμα όλων των εποχών και φυσικά και της δικής μας εποχής. Βλέπουμε την τέλεια εφαρμογή της παραβολής στον χώρο της πατρίδος μας και σε ολόκληρη την ανθρωπότητα. Άλλοι -  ο λαός -  πεινούν και άλλοι – οι ταγοί -  μεθούν. Πολλά συστήματα αφιερώνονται με πάθος στην λύση αυτού του τεράστιου προβλήματος. Δεν παραγνωρίζουμε την προσφορά τους, αλλά δεν μπορούμε να μη σημειώσουμε και τις μεγάλες αδυναμίες τους. Διότι όλα τα ανθρώπινα συστήματα δεν μπορούν να ξεφύγουν τον πειρασμό της υπαγωγής του προσώπου στην απρόσωπη αρχή και στους απρόσωπους νόμους. Επιδιώκουν την καλυτέρευση των κοινωνικών θεσμών με την βεβαιότητα ότι το πρόσωπο θα δει καλύτερες μέρες. Αλλά το πρόσωπο, όταν υποτάσσεται βίαια σε απρόσωπες αρχές κυριολεκτικά αλλοτριώνεται.

Παράδεισος και Κόλαση

Η παραβολή μας δείχνει και την μετά θάνατον αντίστροφη ανισότητα, που η Εκκλησία προσπαθεί να θεραπεύσει από αυτήν την ζωή. Είναι το τρίτο σημείο σήμερα. Ο πτωχός Λάζαρος βρίσκεται στους κόλπους του Αβραάμ, που είναι ο τόπος των σεσωσμένων. Ο πλούσιος «υπάρχων εν βασάνοις» βλέπει τον Αβραάμ και ζητά βοήθεια. Πρέπει και στο σημείο αυτό να διατυπώσουμε μερικές απλές σκέψεις, σχετικά με την Κόλαση και τον Παράδεισο, αφού έχουν σχέση με τα κοινωνικά προβλήματα, επειδή αυτός που δεν έχει αγάπη δεν μπορεί να συναντήσει την Αγάπη.

          Ο Παράδεισος και η Κόλαση είναι δυο διαφορετικοί τρόποι ζωής. Ο άνθρωπος πλάσθηκε από τον Θεό για να ενωθεί αιώνια μαζί Του και να απολαμβάνει την αγάπη Του. Με την αμαρτία έγινε η διάσπαση του ανθρώπου και με την ενανθρώπιση του Χριστού έχουμε πρόσληψη όλης της ανθρωπίνης φύσεως, οπότε υπάρχει η δυνατότητα της θεώσεως. Έτσι κατά την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού θα έχουμε αποκατάσταση της ανθρωπίνης φύσεως, όχι όμως και της ανθρωπίνης θελήσεως. Αυτό σημαίνει ότι η φύση του ανθρώπου θα αποκτήσει το «αει είναι» ή το «αει φευ είναι» είναι θέμα της ανθρωπίνης θελήσεως, που συνδέεται με την στάση μας απέναντι στον πάσχοντα αδελφό. Κατά τον θεοφόρο Μάξιμο «ουκ ίσως μεθέξουσι του Θεού... αλλ’ αναλόγως εαυτοίς». Όσοι έκαναν καλή χρήση των φυσικών δυνάμεων αυτοί θα βλέπουν την δόξα του Θεού ως Φως, ενώ όσοι έκαναν κατάχρηση των φυσικών δυνάμεων, θα βλέπουν τον Θεό ως πυρ, φωτιά.

          Επομένως κόλαση δεν είναι η απουσία του Θεού, αλλά η παρουσία του Θεού ως φωτιά. Και η θέα του Θεού ως φωτιά, είναι αποτέλεσμα της εσωτερικής πνευματικής τυφλώσεως του ανθρώπου. Είναι ακριβώς ό,τι γίνεται με την θεία Κοινωνία. Οι αξίως μετέχοντες της Αγίας Τραπέζης λαμβάνουν το Φως, ενώ οι αναξίως μετέχοντες της Αγίας Τραπέζης λαμβάνουν φωτιά και καταδίκη. Αυτό θα έχει αιώνιες συνέπειες.

Μάρτυρες πρότυπα ζωής

Στα πρόσωπα των σήμερα εορταζόμενων αδελφών Μαρτύρων Ζηνοβίου και Ζηνοβίας, συναντά κανείς την απόλυτη αγάπη και αφιέρωση των ανθρώπων του Θεού στον Ιησού Χριστό, η οποία, διαχρονικά, φθάνει μέχρι και αυτού του μαρτυρίου, αφού καμία κοσμική ενασχόληση, καμία ανθρώπινη εξάρτηση, καμία δύναμη και εξουσία δεν είναι σε θέση να αλλοιώσουν την πίστη και να κάμψουν το φρόνημα των αληθινών ομολογητών της αληθείας. Συναντά και τη λύση στα προβλήματα που προαναφέραμε. Συναντά τη λύση στα μεγάλα και άλυτα κοινωνικά μας προβλήματα.

………………………………………………………………………………………………………………………….

Τι γίνεται όμως; Στην εποχή μας, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, η αναφορά στους Μάρτυρες δεν αφορά τη θυσία της ζωής για την αγάπη του Χριστού.

Κι ενώ η πίστη είναι__προσωπικό δικαίωμα, το οποίο ελεύθερα και ακώλυτα μπορεί να χαρακτηρίζει την ζωή του κάθε ανθρώπου. την ίδια στιγμή, όμως, αυτό το δικαίωμα στην πίστη δοκιμάζεται από μια σειρά συνειδησιακών διώξεων, που στοχεύουν στην απαξίωση και στον ευτελισμό της στα μάτια του σύγχρονου και αυτάρκη ανθρώπου.

Σήμερα η πίστη στον Χριστό θεωρείται ξεπερασμένη, ενώ η συμμετοχή στη ζωή της Εκκλησίας ξένη προς το πνεύμα της προόδου και του εκσυγχρονισμού που διέπει την ανθρώπινη κοινωνία. Καταβάλλεται συστηματική προσπάθεια να τεθεί στο περιθώριο η θρησκευτική έκφραση και να συσχετιστεί με πρόσωπα χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, τα οποία δήθεν δεν μπορούν να ακολουθήσουν το πνεύμα της εποχής. Μιας εποχής που, στη θέση του Θεού, τοποθετεί άλλους «θεούς», όπως το χρήμα, την δύναμη της εξουσίας, τα εντυπωσιακά επιτεύγματα της επιστήμης, δημιουργώντας ένα πλαίσιο ζωής ανθρωποκεντρικό, απ’ όπου απουσιάζει κάθε λόγος και σκέψη περί Θεού. Μιας εποχής αποτυχημένης που περίτρανα έχει αποδείξει ότι τίποτε τελικά δεν μπόρεσε να προφέρει στον άνθρωπο παρά μόνο μπελάδες. Μιας εποχής της οποίας τα προϊόντα είναι το άγχος, η ανασφάλεια, ο περιορισμός της ελευθερίας, η μαύρη καθημερινότητα, το ζοφερό μέλλον. 

Σ’ ένα τέτοιο πλαίσιο, λοιπόν, αγγίζει τα όρια του μαρτυρίου η προσήλωση των ανθρώπων του Θεού στη ζωή της Εκκλησίας, η περιφρόνηση της κοσμικής καταφοράς, η οποία διέρχεται κάθε μέσο για να κυριαρχήσει στις ανθρώπινες συνειδήσεις. Είναι μαρτύριο σήμερα, να ζει κανείς επί τη βάσει Χριστιανικών αρχών, να βιώνει την αγάπη του Χριστού και την αληθινή κοινωνική δικαιοσύνη, να εργάζεται εθελοντικά για την ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου, ενώ γύρω του, το πνεύμα του κόσμου καλλιεργεί την αδιαφορία και τον «ωχαδελφισμό». Είναι μαρτύριο, σήμερα, να μάχεται κανείς τον κόσμο της αμαρτίας και να επιλέγει για τον εαυτό του τον δρόμο της μετανοίας, αρνούμενος τον πειρασμό της σύγχρονης ασυδοσίας, η οποία κάνει, τελικά, τον άνθρωπο σκλάβο των επιλογών και των ποικίλων εξαρτήσεών του. Είναι μαρτύριο να βγαίνεις και να εντοπίζεις τις αποτυχημένες ανθρώπινες συνταγές και να τονίζεις ότι χωρίς και μακράν του Θεού το χάος το οποίο σήμερα ζούμε.

          Αυτός είναι και ο τρόπος ζωής στον οποίο μάς καλεί σήμερα η Εκκλησία μας, αδελφοί μου. Είναι ο τρόπος της αντίστασης στις καταστροφικές επιλογές του κόσμου, τις οποίες πληθωρικά πληρώνουμε σήμερα. Και όπως κάθε αντίσταση, έτσι κι αυτή οδηγεί στον δρόμο της αληθινής ελευθερίας και της ποθητής κοινωνίας με τον Θεό.

 ΑΜΗΝ!

          Το κείμενο αυτό διαμορφώθηκε βάσει δυο άλλων κειμένων.

Το πρώτο είναι του Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπακτου και Αγίου Βλασίου από το βιβλίο του «Οσμή Γνώσεως»

και το δεύτερο από κήρυγμα της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος στη σημερινή Κυριακή Ε Λουκά  30-10-2011 μνήμη των Αγίων μαρτύρων Ζηνοβίου και Ζηνοβίας.