Ένας
Φαρισαίος, αποκομμένος απ’ όλους,
διακηρύττει σαρκαστικά ότι «Ουκ
ειμί ώσπερ οι λοιποί των ανθρώπων». Δεν τους χρειάζομαι τους άλλους. Δεν
έχω εγώ καμιά δουλειά μ’ αυτούς.
Ένας Άσωτος, ζει κι αυτός αρχικά, σ’
ένα κόσμο αλλοτριωμένο. Στον απατηλό κόσμο της ψεύτικης της ζημιογόνου
ελευθερίας, όπου κυριαρχεί η σωματική απόλαυση, η ικανοποίηση και μόνο των
αισθήσεων και η αδιαφορία για οτιδήποτε και για οποιονδήποτε άλλον.
Μ’
αυτά τα μηνύματα η Εκκλησία μας, κάθε χρόνο και καθώς πλησιάζει η Μ.
Τεσσαρακοστή, σηματοδοτεί την είσοδο μας στην περίοδο του Τριωδίου .
Μια
ζωή όμως τέτοια, μια αποδημία «εις χώραν εξορίας», μια ζωή που απευθύνεται μόνο
στον εαυτό μας, είναι αδύνατον να μας
επαναφέρει στην «πατρική αγκαλιά». Αν δεν αναγνωρίσουμε την κατάσταση στην
οποία είμαστε , αν δεν κραυγάσουμε ειλικρινά το του Τελώνου, «Ο Θεός ιλάσθητι μοι τω αμαρτωλώ» και το
του Ασώτου, «Ω πόσων αγαθών υστέρημαι ο
ταλαίπωρος εγώ… !», αν δεν πάρουμε
την γενναία απόφαση της εξόδου απ’ την ατομικιστική μακαριότητά μας, δυστυχώς
θα συνεχίσουμε να παραμένουμε ξένοι, σε ξένη χώρα, απόμακροι, δυστυχισμένοι,
λιμοκτονούντες για ζεστασιά και αγάπη, στερημένοι της Θείας παρουσίας.
Τούτο ακριβώς μας δείχνει η σημερινή,
η τρίτη Κυριακή του Τριωδίου, η Κυριακή “των Απόκρεω”. Έρχεται για να μας
ταρακουνήσει και να μας δείξει πως τελικά δεν είμαστε εντάξει με το Θεό, δεν
είμαστε αληθινοί ακόλουθοί του! Δεν είμαστε καν Χριστιανοί!
Ζούμε,
αδελφοί μου, στην εποχή της αφθονίας με τα ποικίλα και τα πλούσια αγαθά στη
διάθεσή μας. Αγαθά των πλέον απομακρυσμένων περιοχών του πλανήτη μας, προϊόντα
της ακμάζουσας και διαρκώς αναπτυσσόμενης τεχνολογίας, αυθημερόν, μπορούμε να
τα απκτήσουμε. Είναι αγαθά, που τα χρειαζόμαστε και ασφαλώς δεν πρέπει να τα
αποστρεφόμαστε, είναι όμως και πληθώρα άλλων, πολύ περισσοτέρων, που δεν μας
είναι απαραίτητα, που μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς αυτά. Είναι τέλος και άλλα
που προκαλούν μια αρρωστημένη δημιουργία ψεύτικων αναγκών. Κυριολεκτικά
πρόκειται για ένα φαύλο κύκλο, ικανοποίησης επιθυμιών και επίδειξης. Και όλα
αυτά για να επιτύχουμε να περάσουμε μια ευτυχισμένη και χωρίς προβλήματα ζωή.
Έτσι σταθερή μας φροντίδα, συνεχής και αδιάκοπη απασχόλησή μας είναι το πως θα
αποκτήσουμε όλο και περισσότερα, πως θα περνάμε καλύτερα, χωρίς δυσκολίες,
μακριά από στενοχώριες. Και πάντοτε με κέντρο τον εαυτό μας αδιαφορώντας για
όλους τους άλλους, σαν να είμαστε εμείς το επίκεντρο του κόσμου.
Υπάρχει όμως
και η άλλη πλευρά, η άλλη κατηγορία ανθρώπων. Είναι η κατηγορία των απλών,
αδυνάτων, των «ελαχίστων», της σημερινής ευαγγελικής περικοπής. Είναι, «οι
αδελφοί του Θεού», όπως τους χαρακτηρίζει η παραβολή, αυτοί που έμειναν μακριά
από το ενδιαφέρον μας. Είναι η προς αυτούς συμπεριφορά μας, που θα αποτελέσει
και το κριτήριο κατά την ημέρα της κρίσεως.
Η σημερινή περικοπή δεν είναι σαν τις δυο προηγούμενες. Δεν είναι καν
παραβολή. Είναι μια εικόνα προφητική, είναι αποκάλυψη μιας πραγματικότητας για τη στιγμή της τελικής κρίσης.
«Όταν έλθη ο
Υιός του Ανθρώπου εν τη δόξη αυτού και πάντες άγιοι άγγελοι μετ᾿ αυτού».
«Ω ποία ώρα τότε και ημέρα φοβερά, όταν καθίση
ο Κριτής επί θρόνου φοβερού. Βίβλοι ανοίγονται και πράξεις ελέγχονται και τα
κρυπτά του σκότους δημοσιεύονται».
Αυτὸ
το φοβερὸ κριτήριο ο προφήτης Δανιήλ το είδε σε όραμα, και προφητεύει:
«Εθεώρουν έως ότου θρόνοι ετέθησαν και ο παλαιάς των ημερών εκάθητο… Ο θρόνος
αυτού πυρ φλέγον· ποταμὸς πυρὸς εἷλκεν ἔμπροσθεν αὐτοῦ… κριτήριον ἐκάθισε καὶ
βίβλοι ἠνεώχθησαν» (Δανιὴλ Ζ’ 9).
Μήπως είναι θλιβερά όλα αυτά που σήμερα ακούμε;
Μήπως χαλάν τα λόγια τούτα τη μακαριότητα μας και μας βγάζουν από τη βόλεψη
μας: «Μιμνήσκου τα έσχατά σου και ου μη
αμαρτήσει εις τον αιώνα» μας διδάσκει η Σοφία Σειράχ.
Και ο αββάς Ησαίας λέει: "Τρία
πράγματα αποκτά με δυσκολία ο άνθρωπος, και είναι αυτά που συντηρούν όλες τις
αρετές: το πένθος και τα δάκρυα για τις αμαρτίες του και η μνήμη του θανάτου
του. Γιατί όποιος καθημερινά συλλογίζεται το θάνατο και λέει στον εαυτό του,
μια μέρα ακόμη μου μένει στον κόσμο αυτό, αυτός ποτέ δεν θα αμαρτήσει ενώπιον
του Θεού. Όποιος αντίθετα ελπίζει πως θα ζήσει πολλά χρόνια, αυτός θα πέσει σε
πολλές αμαρτίες". (Μικρός
Ευεργετινός σ.36)
Αυτά
αναλύοντας ο ιεράς Χρυσόστομος μας διδάσκει:
«Εσύ που
κάνεις ελεημοσύνη γνώριζε ότι τα δικό μου χέρι είναι τεντωμένο και υποδέχομαι
τον οβολό σου».
Αν ντύσεις
φτωχό, αισθάνομαι εγώ τη ζεστασιά.
Αν
επισκεφθείς φυλακές και φυλακισμένους, μην παραξενευτείς, αν με δεις «δεσμοίς
συγκαθήμενον».
Αν πάλι σε
νοσοκομείο πας και ασθενείς παρηγορήσεις, «της κλίνης ουκ απολιμπάνομαι».
Αν βάλεις
στα σπίτι σου άστεγο, δι᾿ αυτού «λαμβάνεις με εν τω οίκω σου».
Δεν θα
ζητηθεί λοιπόν, αδελφοί μου, λόγος για την πίστη μας, γιατί αυτή προϋποτίθεται.
Θα ζητηθεί αν φανερώσαμε τη πίστη μας με τα έργα μας.
Γι’ αυτό η συμπεριφορά μας αυτή τη μέρα της
Κρίσεως θα μας βάλει προ μεγάλων εκπλήξεων. Για να μη συμβεί αυτό, όχι μόνο δεν
πρέπει να περιμένουμε να μας χτυπήσουν την πόρτα, αλλά, αντίθετα, έχουμε
υποχρέωση, εμείς οι ίδιοι ν’ ανοίξουμε τη πόρτα, να βγούμε έξω απ’ το ερμητικά
κλεισμένο σπίτι μας, να ψάξουμε εμείς και να βρούμε αυτούς που επρόκειτο να μας
χτυπήσουν τη πόρτα πριν καν χρειαστεί να ρθουν και να μας βρουν. Και αν ακόμη
τα δάκρυα τους δε φαίνονται, έχουμε εμείς υποχρέωση να τα ανακαλύψουμε και με
πολλή προσοχή και διακριτικότητα να σταθούμε δίπλα τους.
Αν δε σηκώσουμε το σταυρό μας για να καλύψουμε
την απόσταση πού χωρίζει αυτό που θέλουμε από αυτό που μπορούμε να κάνουμε, ποτέ δε θα μπορέσουμε
να δούμε το Χριστό στα πρόσωπα των αδελφών μας.
«Αν μπορούσαμε να μην το ξεχνάμε αυτό! … Δεν
θα κριθούμε σύμφωνα με τα ανθρώπινα πρότυπα συμπεριφοράς και κοσμιότητας, αλλά
σύμφωνα με πρότυπα πέραν της συνηθισμένης ανθρώπινης ζωής. Θα κριθούμε στη
ζυγαριά του Θεού και η ζυγαριά του Θεού είναι η αγάπη: όχι η αγάπη που νιώσαμε,
όχι η συναισθηματική αγάπη, αλλά — η αγάπη που ζήσαμε και εκπληρώσαμε, η
βιωμένη αγάπη… Οι άνθρωποι κρίνονται από τον Χριστό με βάση την ανθρωπιά τους.
Υπήρξαν όλοι αυτοί άνθρωποι η όχι; Είχαν μάθει να αγαπούν με την καρδιά τους
πρώτα, άλλα και στην πράξη, με τα έργα τους; Διότι, όπως το θέτει ο
Ευαγγελιστής Ιωάννης, εκείνος που λέει άτι αγαπά τον Θεό και δεν αγαπά τον
αδελφό του έμπρακτα και δημιουργικά είναι ψεύτης. Δεν υπάρχει αγάπη προς τον
Θεό αν δεν εκφράζεται σε κάθε λεπτομέρεια των σχέσεων μας με τους ανθρώπους, στο
σύνολο τους άλλα και σε κάθε έναν ξεχωριστά.
Έτσι λοιπόν,
ας ετοιμαστούμε αυτή την εβδομάδα για το τελικό στάδιο του ταξιδιού μας, και,
ενώπιον αυτής της θείας κρίσεως, ας αναρωτηθούμε: «Είμαι άνθρωπος; Είμαι
άνθρωπος μέσα μου, στη συμπεριφορά μου - όχι στη γενική μου στάση, άλλα στους
τρόπους μου: έχω ανθρώπινους τρόπους; Είναι η ζωή μου η έκφραση μιας λεπτής,
στοχαστικής, δημιουργικής αγάπης; Μιας αγάπης που κλείνει μέσα της κατανόηση
και είναι ανάλογα με την περίσταση γενναιόδωρη και Ουσιαστική; Και καθώς το
αντικείμενο αυτής της αγάπης είναι και το κριτήριο της, αυτό πρέπει να είναι ο
διπλανός μου - το να αγαπάς τον Θεό που δε ζητάει τίποτε είναι τόσο εύκολο!». (Anthony Bloom.
ΣΤΟ ΦΩΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ)