Τρίτη 7 Νοεμβρίου 2023

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΓΓΕΛΟΙ

Μητροπολίτης Πισιδίας Σωτήριος Τράμπας

Οι Άγιοι Άγγελοι και η Θεία Λατρεία

7 Νοεμβρίου 2020
https://www.pemptousia.gr

Με την ευκαιρία της Εορτής των Αρχαγγέλων, Αγγέλων, των Χερουβείμ, Σεραφείμ και όλων των Ασωμάτων ουρανίων Δυνάμεων, ας ιδούμε πόσο συνδεδεμένη είναι η ζωή μας με τους αγίους Αγγέλους και μάλιστα στη θεία λατρεία της Εκκλησίας μας.

Ένας ύμνος της Εκκλησίας μας λέγει: «Διά τοῦ Σταυροῦ σου Χριστέ, μία ποίμνη γέγονεν Ἀγγέλων καί ἀνθρώπων, καί μία Ἐκκλησία· οὐρανός και η γη ἀγάλλεται·« (Αἶνοι Παρασκευῆς μετά τήν Κυριακή τοῦ Θωμᾶ).

Ο Χριστός μας, που έφθασε μέχρι τή σταυρική Του θυσία, από αγάπη για μας, μας ένωσε με τους αγίους Αγγέλους και μας έκανε μία ποίμνη. Έτσι, μέσα στην πνευματική ποίμνη του Χριστού, που είναι η Εκκλησία Του ανήκουμε άνθρωποι και Άγγελοι. Επομένως και στη θεία λατρεία της Εκκλησίας μας, φυσικό είναι να συμμετέχουν και οι άγιοι Άγγελοι. Όπως στον ουρανό, οι Άγγελοι ακατάπαυστα υμνούν τον Θεό έτσι παρίστανται καί σε κάθε αγία Τράπεζα ιερού ναού, που τελεσιουργείται το Μυστήριο της θείας Ευχαριστίας και είναι παρών ο ίδιος ο Χριστός.

Μάλιστα ο Λειτουργός, κατά την Μικρή Είσοδο της θείας Λειτουργίας, κρατώντας το ιερό Ευαγγέλιο δέεται να εισοδεύσουν μαζί του στο άγιο Βήμα και άγιοι Άγγελοι, για να συλλειτουργήσουν όλοι μαζί και να συνδοξολογήσουν τον Πανάγαθο Θεό. Και ασφαλώς οι Άγγελοι έρχονται και στέκουν γύρω από την Αγία Τράπεζα και συλλειτουργούν με τους Ιερείς. Βέβαια, επειδή είναι Πνεύματα οι Άγγελοι, εμείς δεν τους βλέπουμε με τα φυσικά μάτια. Εκείνοι όμως μας βλέπουν και συμπαρίστανται και συνδιακονούν στα τελούμενα. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις, που κάποιοι άγιοι ιερείς και Επίσκοποι αξιώθηκαν να ιδούν Αγγέλους γύρω από την Αγία Τράπεζα και να λειτουργούν μαζί τους, όπως: ο Άγιος Σπυρίδων, ο Άγιος Νήφων Επίσκοπος Κωνσταντιανής (4ος αιών), ο Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ, (18ος αιών) αλλά και στις ημέρες μας ο Όσιος Ιάκωβος (Τσαλίκης) και άλλοι.

Στη θεία Λειτουργία έχουν ενσωματωθεί και ύμνοι των Αγγέλων, που αναφέρονται στην Αγία Γραφή ή στην Ιερά Παράδοση, όπως το «Ἀλληλούϊα«που άκουσε ο Ιωάννης να ψάλλουν οι Άγγελοι στον ουρανό (Αποκ. 19,1) και σημαίνει: «Αἰνεῖτε τόν Θεόν». Το «Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος Κύριος σαβαώθ, πλήρης πᾶσα ἡ γῆ τῆς δόξης Αυτοῦ« (Ησαΐα 6,3), που άκουσε ο Προφήτης Ησαΐας να ψάλλουν τα Σεραφείμ γύρω από τον ένδοξο ουράνιο θρόνο του Θεού. Αυτόν τον ύμνο, με προσθήκην του ύμνου των παιδιών κατά την θριαμβευτική είσοδο του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα, «Ὡσσανὰ εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος…» τον ψάλλουμε ενδιάμεσα της Ευχής της αγίας Αναφοράς, στη θεία Λειτουργία. Ένας όμοιος προς αυτόν ύμνος, που υποδείχθηκε από Άγγελο στον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Άγιο Πρόκλο (434-446) και ψάλλεται επίσης σε κάθε θεία Λειτουργία, αλλά λέγεται και στην εναρκτήρια προσευχή και σε άλλες περιπτώσεις συχνά, είναι το γνωστό: «Ἅγιος ὁ Θεός, ἅγιος ἰσχυρός, ἅγιος ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς.»Είναι γνωστός ως Τρισάγιος Ύμνος και αναφέρεται στα τρία Πρόσωπα της Αγίας Τριάδας. Στους αγγελικούς ύμνους, που ψάλλουμε στα πλαίσια της θείας Λειτουργίας, αλλά και σε άλλες Ιερές Ακολουθίες, ας προσθέσουμε τέλος το: «Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ, καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία«, που έψαλλαν οι Άγγελοι στη Βηθλέεμ τη νύχτα της Γεννήσεως του Κυρίου.

Έτσι στη θεία Λειτουργία ενώνονται οι δικές μας φωνές με τις χιλιάδες και μυριάδες αγγελικές φωνές, για να υμνήσουμε τον Τριαδικό Θεό! Και όλοι μαζί συλλειτουργούμε με τους αγίους Αγγέλους! Έχουμε συνειδητοποιήσει τί μεγαλειώδεις στιγμές είναι αυτές που ζούμε εμείς οι Ορθόδοξοι στη θεία Λειτουργία! Μην αμφιβάλλει κανείς γι’ αυτό. Σαφώς φαίνεται αυτό και από την ευχή την Αναφοράς· την ώρα που ο ιερός χορός ψάλλει τον Αγγελικὸ ύμνο: «Ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος Κύριος Σαβαώθ…»ο Λειτουργός -Επίσκοπος ή ιερέας- συνεχίζει την Ευχή: «Μαζί με αυτές και εμείς τις άγιες δυνάμεις, Δέσποτα φιλάνθρωπε, μεγαλόφωνα λέμε· Άγιος είσαι και πανάγιος, εσύ και ο μονογενής Υιός σου και το Άγιο Πνεύμα σου…«Είναι ολοφάνερο: μαζί με μας και οι Άγγελοι υμνούν τον Θεό. Τι θαυμαστά συμβαίνουν την ώρα εκείνη! Τη στιγμή αυτή ο λαός του Θεού γίνεται ισότιμος με τις ασώματες και νοερές δυνάμεις του Ουρανού. Οι άγιοι άγγελοι συναγμένοι γύρω από την Αγία Τράπεζα μέσα στους ναούς μας, γονατίζουν μαζί μας και προσφέρουμε όλοι μαζί την αναίμακτη θυσία.

Αισθανόμενοι αυτές τις μοναδικές στιγμές που ζούμε μέσα στον ιερό ναό αναφωνούμε: «Ἐν τῷ Ναῷ ἑστῶτες τῆς δόξης Σου, ἐν οὐρανῷ ἑστάναι νομίζομεν». Γι ̓αυτό και ο ύμνος του Χερουβικού μας προετοιμάζει να μιμηθούμε τα Χερουβείμ στην ευλάβεια που παρουσιάζουν μπροστά στο Θεό. Να αφήσουμε κάθε βιοτική μέριμνα, για να υποδεχθούμε τον Βασιλέα των όλων, που αόρατα συνοδεύεται από τις αγγελικές τάξεις.

Αυτή είναι η πραγματικότητα, αδελφοί μου, την οποία για να την βιώσουμε και να αγγίξει την ψυχή του καθενός μας, χρειάζεται πίστη, αγάπη θερμή προς τον Χριστό, πνευματική προετοιμασία, καθαρή καρδιά, και προσήλωση στα τελούμενα κατά την θεία Λειτουργία. Γι’ αυτό ο Λειτουργός μας απευθύνει σε κρίσιμες στιγμές παραγγέλματα, όπως: «Σοφία· ὀρθοὶ«. «Στῶμεν καλῶς· στῶμεν μετὰ φόβου· πρόσχωμεν …«.

Αισθανόμενοι, ότι και οι Άγιοι Άγγελοι είναι μαζί μας στη θεία Λειτουργία, ας παρακινούμαστε από τη δική τους ευλάβεια προς τον Θεό· να συμμετέχουμε προσεκτικά στα τελούμενα· και να λατρεύουμε -μαζί με τους Αγγέλους- τον Πανάγιο Κύριο και Θεό μας, με βαθειά ευγνωμοσύνη, εγκάρδια αγάπη και ολοκληρωτική αφοσίωση. Αμήν.