ΚΥΡΙΑΚΗ Β΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ

Εσύ, Κύριε, θεμελίωσες αρχικά τη γη και έργο των χεριών σου είναι οι ουρανοί. Αυτοί θα καταστραφούν, εσύ όμως παραμένεις αμετάβλητος. Και όλοι γενικά σαν ρούχο θα παλιώσουν και σαν περικάλυμμα θα τους τυλίξεις και θα αλλοιωθούνε, εσύ όμως παραμένεις ο ίδιος και τα χρόνια σου τελειωμό δε θα ‘χουν. Και σε ποιον από τους αγγέλους είπε ποτέ ο Θεός: Στα δεξιά μου να κάθεσαι, ωσότου κάνω τους εχθρούς σου ακουμπιστήρι των ποδιών σου; Δεν είναι μήπως όλοι υπηρετικά πνεύματα που αποστέλλονται να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους για εκείνους που πρόκειται να κληρονομήσουν τη σωτηρία; Γι’ αυτό πρέπει εμείς να στρέφουμε την προσοχή μας περισσότερο σ’ αυτά που ακούσαμε για να μην τυχόν και λοξοδρομήσουμε απ’ αυτά σε καμιά περίπτωση. Γιατί, αν ο λόγος που κηρύχτηκε μέσω των αγγέλων αποδείχτηκε αληθινός και κάθε παράβαση και παρακοή πήρε τη δίκαιη ανταμοιβή της σύμφωνα με το νόμο, πώς θα μπορέσουμε εμείς να ξεφύγουμε, αν παραμελήσουμε μια τόσο μεγάλη σωτηρία; H οποία αφού άρχισε να πρωτοκηρύσεται από τον Κύριο, μας την επιβεβαίωσαν στη συνέχεια εκείνοι που τον άκουσαν.

            Η Κυριακή Β΄ Νηστειών αποτελεί συνέχεια της προηγούμενης, της Κυριακής της Ορθοδοξίας και το θρίαμβο της Εκκλησίας. Στο πρόσωπο του μεγάλου Πατέρα της, Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά βλέπει τη συνέχεια της νίκης της ορθής πίστης απέναντι αυτή τη φορά στους νέους διαστρεβλωτές της, το δυτικοθρεμμένο φιλόσοφο Βαρλαάμ και τους ομόφρονές του, που με ότι δίδασκαν συρρίκνωναν κατ’ ουσία την πίστη του Χριστού σ’ ένα ξερό και απονευρωμένο από τη χάρη του Θεού ανθρώπινο κατασκεύασμα. Ο Άγιος Γρηγόριος είναι εκείνος που με αφορμή το Βαρλαατισμό εξέφρασε συνολικά την ορθόδοξη πίστη, αγωνιζόμενος να κρατηθεί η Εκκλησία σ’ αυτό που αποκάλυψε ο Κύριος, κήρυξαν οι απόστολοι, δίδαξαν οι Πατέρες της Εκκλησίας, δηλαδή τη Χάρη του Θεού. Έγινε μέτρο πίστης και κήρυκας της χάριτος. Στο αποστολικό ανάγνωσμα αυτής της μέρας βλέπουμε την ανάγκη πιστότητας στο λόγο του Χριστού. Τονίζει μεταξύ άλλων ότι θεμέλιο αυτής είναι η αιωνιότητα του Θεού και λόγου Του.

«Κατ᾽ ἀρχάς σύ, Κύριε, τήν γῆν ἐθεμελίωσας, καί ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί. Αὐτοί ἀπολοῦνται, σύ δέ διαμένεις καί πάντες ὡς ἱμάτιον παλαιωθήσονται...Σύ δέ ὁ αὐτός εἶ καί τά ἔτη σου οὐκ ἐκλείψουσι»: Ο Απόστολος Παύλος διατυπώνει επιγραμματικά ένα μεγάλο μυστήριο της πίστης μας: ότι ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός δεν είναι μόνο άνθρωπος, αλλά είναι και ο προαιώνιος και αναλλοίωτος Θεός. Και τεκμηριώνει τη μεγάλη αυτή δογματική αλήθεια αναφέροντας ένα χωρίο της Παλαιάς Διαθήκης που απευθύνεται στον Υιό του Θεού και λέγει: "Εσύ, Κύριε, στην αρχή της δημιουργίας θεμελίωσες τη γη στο ουράνιο στερέωμα, και «ἔργα τῶν χειρῶν σού εἰσιν οἱ οὐρανοί· αὐτοὶ ἀπολοῦνται, σὺ δὲ διαμένεις». Αυτοί θα εξαφανιστούν και το σχήμα τους θα αλλάξει. Εσύ όμως παραμένεις αμετάβλητος. Όλος ο κόσμος σαν ένδυμα θα παλιώσει, κι’ Εσύ θα τον περιτυλίξεις σαν ρούχο και θα γίνει καινούργιος. Εσύ όμως είσαι πάντοτε ο ίδιος και τα έτη σου θα είναι ατελείωτα.

Στη συνέχεια ο απόστολος Παύλος εξηγεί ότι ο Κύριός μας είναι ασυγκρίτως ανώτερος από τους αγγέλους, θέτοντας το εξής ερώτημα: Σε ποιον από τους αγγέλους έχει πει ποτέ ο Θεός Πατήρ: Κάθισε στα δεξιά μου, μέχρι να υποτάξω τους εχθρούς σου και να τους βάλω κάτω από τα πόδια σου; Σε κανένα. Μόνο στον Υιό του το είπε. Διότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο προαιώνιος Υιός του Θεού. Είναι ο δημιουργός της κτίσεως. Αυτός δημιούργησε τον ουρανό και τη γη και όλη την οικουμένη. Όλα μέσα στην κτίση φθείρονται, γηράσκουν και χάνονται. Το σύμπαν ολόκληρο είναι υπόδουλο στη φθορά και οδηγείται προς το τέλος του. Αλλά και η ιστορία των ανθρώπων διαρκώς μεταβάλλεται. Βασιλείες και αυτοκρατορίες εμφανίζονται, ακμάζουν, παρακμάζουν και τελικά εξαφανίζονται. Όλα κάποτε τελειώνουν, και οι εγκόσμιες επιτυχίες σβήνουν. Οι γενιές διαδέχονται η μία την άλλη. Κι εμείς ολοένα αλλάζουμε, στον κόσμο αυτό όλοι είμαστε προσωρινοί. Ας μην αφήνουμε λοιπόν την καρδιά μας να προσκολλάται στα επίγεια και φθαρτά, που φεύγουν και χάνονται. Αλλά να ζούμε με τον πόθο και την αγάπη για τον ασυγκρίτως ανώτερο εκείνο κόσμο που θα ανατείλει, τον αιώνιο και άφθαρτο και αληθινό. Να ποθούμε τον ουρανό και τη Βασιλεία του Θεού. Εκεί να στρέφουμε τη σκέψη μας και τη ζωή μας, εκεί να είναι τα όνειρά μας και οι προσδοκίες μας. Και να είμαστε πάντοτε άγρυπνοι για να την κατακτήσουμε.

Ο απόστολος Παύλος στη συνέχεια μας θέτει ενώπιον των ευθυνών μας. Αφού λοιπόν, λέγει, ο Κύριός μας είναι ο προαιώνιος Θεός, «διά τοῦτο δεῖ περισσοτέρως ἡμᾶς προσέχειν τοῖς ἀκουσθεῖσι». Πρέπει περισσότερο να προσέχουμε σ’ αυτά που ακούσαμε και είναι λόγοι του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Διότι εάν δεν προσέξουμε, διατρέχουμε τον κίνδυνο να παρασυρθούμε και να πέσουμε έξω. Στο ιερό αυτό κείμενο ο Απόστολος Παύλος μας προειδοποιεί ότι κινδυνεύουμε να χάσουμε τη σωτηρία μας, εάν δεν δείξουμε την ανάλογη προσοχή στις θείες αλήθειες που μας αποκάλυψε ο Κύριος. Κινδυνεύουμε να τις συνηθίσουμε και σιγά-σιγά να χάσουμε το δρόμο μας. Και τότε θα είμαστε αναπολόγητοι την ημέρα της Κρίσεως. Διότι δεν μπορούμε να παίζουμε με το νόμο του Θεού και να τον περιφρονούμε. Γι’ αυτό ο θείος Απόστολος μας ζητά να δείξουμε σοβαρότητα και υπευθυνότητα απέναντι στο νόμο του Θεού. Να τον ακούμε με προσοχή και ενδιαφέρον. Πόσες φορές ακούμε στην εκκλησία το ιερό Ευαγγέλιο ή κάποιο κήρυγμα; Πόσες φορές διαβάζουμε στο σπίτι μας την Αγία Γραφή ή κάποιο πνευματικό βιβλίο! Κάθε φορά λοιπόν που ακούμε τον θείο λόγο, να κατανοούμε ότι είναι μεγίστης σπουδαιότητας. Και γι’ αυτό να τον ακούμε με πίστη και φόβο Θεού. Να τον μελετούμε συχνά και με προσοχή, συγκρατώντας τα θεία νοήματα στη μνήμη μας και στις καρδιές μας. Κι έτσι να ευθυγραμμίζουμε τη ζωή μας με το θείο νόμο. Για να μη χάσουμε την ψυχή μας, αλλά να κερδίσουμε τη σωτηρία μας και να αξιωθούμε να ζήσουμε κι εμείς μαζί με τον Κύριο στη Βασιλεία του αιωνίως.