Τετάρτη 17 Απριλίου 2024

Η ΟΣΙΑ ΜΑΡΙΑ Η ΑΙΓΥΠΤΙΑ (Ε΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ)

 




Η Οσία Μαρία η Αιγυπτία με τον Αββά Ζωσιμά

Η Οσία Μαρία η Αιγυπτία


Ἀπολυτίκιον, ἦχος πλ. Α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον

Φωτισθεῖσα ἐνθέως Σταυροῦ τῇ χάριτι τῆς μετανοίας

ἐδείχθης φωτοφανὴς λαμπηδὼν τῶν παθῶν

τὸν σκοτασμὸν λιποῦσα πάνσεμνε. Ὅθεν ὡς ἄγγελος Θεοῦ,

Ζωσιμᾷ τῷ ἱερῷ, ὠράθης ἐν τῇ ἐρήμῳ, Μαρία Ὁσία Μῆτερ.

Μεθ΄οὗ δυσώπει ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.

 

 

Η Οσία Μαρία γεννήθηκε στην Αίγυπτο και έζησε εκεί, μέχρι τα δώδεκα χρόνια της. Ήταν Χριστιανή, χωρίς όμως ιδιαίτερη καθοδήγηση, ούτε διαπαιδαγώγηση σύμφωνη με τις ηθικές αρχές και αξίες του Χριστιανισμού. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να παρασυρθεί στο δρόμο της ηδονής και της αμαρτίας. Μετέβη στην Αλεξάνδρεια όπου για δεκαεπτά χρόνια σπαταλούσε τη ζωή της στη διαφθορά.

Μια μέρα είδε ένα καράβι έτοιμο να φύγει για τα Ιεροσόλυμα για τον εορτασμό της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού. Επιβιβάστηκε με την επιθυμία να φτάσει στην Παλαιστίνη, προκειμένου να επιδοθεί σε νέες σαρκικές απολαύσεις. Όταν έφτασε στα Ιεροσόλυμα, ακολούθησε μια παρέα προσκυνητών και έφτασε μέχρι την αυλή του Ναού. Ήταν η ώρα της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού. Τότε συνέβη κάτι τρομερό. Ενώ οι προσκυνητές διήλθαν την είσοδο του Ιερού Ναού, μια αόρατη δύναμη την κρατούσε στη θέση της, την εμπόδιζε και της έφραζε το δρόμο. Τότε άρχισαν να τρέχουν δάκρυα από τα μάτια της συνειδητοποιώντας ότι η δύναμη του Θεού δεν της επέτρεπε να μπει στο Ναό. Καθισμένη σε μια άκρη της αυλής κουρασμένη από την προσπάθεια, συναισθάνθηκε την αιτία που την εμπόδιζε να δει τον Τίμιο και Ζωοποιό Ξύλο. Κοίταξε τον τοίχο και είδε μια εικόνα της Παναγίας. Γονάτισε και παρακάλεσε τη Θεοτόκο να της επιτρέψει την είσοδο.

Μετά την παράκλησή της κατόρθωσε να μπει στον Ιερό Ναό και να προσκυνήσει με δέος και φόβο Θεού τον Τίμιο Σταυρό. Κατόπιν προσευχήθηκε στην Παναγία, όταν άκουσε μια φωνή να της λέει ότι αν περάσει τον Ιορδάνη, θα βρει καλή ανάπαυση. Αμέσως κίνησε προς τον Ιορδάνη. Μετά από πολλές ώρες πεζοπορίας, έφτασε στον Ιερό Ναό του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, που βρίσκεται κοντά στον ποταμό, αναπαύτηκε και αφού πέρασε με ένα πλοιάριο στην απέναντι όχθη, ξεκίνησε την πορεία της προς την έρημο.  

Η συνάντηση της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας με το Μοναχό Ζωσιμά ήταν καταλυτική. Ο Μοναχός Ζωσιμάς ζούσε σε ένα Μοναστήρι στην περιοχή της Παλαιστίνης. Ήταν φημισμένος για την αρετή του, αλλά και γνώστης των θρησκευτικών ζητημάτων, ώστε πολλοί Μοναχοί τον επισκέπτονταν, για να ακούσουν το λόγο του και να λάβουν τις συμβουλές του. Με πνευματικό αγώνα και πολλές ασκήσεις είχε καταφέρει να υποτάξει τη σάρκα στο πνεύμα. Έβλεπε θεία οράματα και του ερχόταν Θείος φωτισμός. Μια ημέρα Άγγελος Κυρίου παρουσιάστηκε και του είπε να πάει στο Μοναστήρι κοντά στον Ιορδάνη ποταμό.

Εκεί εμφανίστηκε στον Ηγούμενο, έβαλε μετάνοια, ζήτησε την ευχή του και έμεινε στο Μοναστήρι. Μαζί με τους άλλους Γέροντες διαβιούσε αφοσιωμένος στην πνευματική ζωή, με ασταμάτητη ψαλμωδία, ολονύκτια αγρυπνία, νηστεία και αδιάλειπτη προσευχή. Κανόνας του Μοναστηριού ήταν κατά την Κυριακή, μετά από την οποία ξεκινάει η πρώτη εβδομάδα των νηστειών, οι Μοναχοί να αναχωρούν για την έρημο, όπου θα διέμεναν ως την Κυριακή των Βαΐων, τρεφόμενοι με βότανα της ερήμου.

Ο Ζωσιμάς πέρασε τον Ιορδάνη ποταμό και βρέθηκε στην έρημο. Καθώς προσευχόταν είδε μια ανθρώπινη σκιά με σκελετωμένο σώμα, γυμνό, μαύρο από τον ήλιο και με μακριά άσπρα μαλλιά. Ακολούθησε τη μορφή, προκειμένου να μιλήσει με τον ασκητή αυτό της ερήμου και έφτασε σε μια χαράδρα. Εκεί η Οσία Μαρία τον αποκάλεσε με το όνομά του και του ζήτησε να της δώσει ένα ράσο του για να καλύψει το σώμα της και να μιλήσουν. Εκείνος αντιλήφθηκε το προορατικό χάρισμα με το οποίο ήταν ευλογημένη η  άγνωστη γυναίκα και κατόπιν, αφού φόρεσε η γυναίκα το ράσο, γονάτισαν και άρχισαν να προσεύχονται.  Στη συνέχεια της ζήτησε να προσευχηθεί για όλο τον κόσμο. Τότε συνέβη το θαύμα.

Η Οσία  άρχισε να προσεύχεται ψιθυριστά, γυρισμένη  προς την ανατολή. Ο Γέροντας γονατιστός και με σκυμμένο το κεφάλι, χωρίς να ακούει την προσευχή της, περίμενε. Όταν σήκωσε το κεφάλι του, την είδε να έχει ανυψωθεί 60-70 περίπου εκατοστά από τη γη και να προσεύχεται αιωρούμενη στον αέρα. Φόβος τον κυρίευσε και άρχισε να προσεύχεται. Μάλιστα πέρασε από το νου του ότι πρόκειται για μια δαιμονική φιγούρα. Η Οσία του είπε να μην κάνει τέτοιους λογισμούς και μετά από παράκλησή του ξεκίνησε να του διηγείται την πορεία της ζωή της,  χωρίς να κρύψει τίποτα από το αμαρτωλό παρελθόν της.

Ο Ζωσιμάς εξέφρασε την απορία του για το διάστημα που βρισκόταν στην έρημο η Οσία Μαρία. Είχε διαβιώσει σαράντα επτά έτη στην έρημο τρώγοντας χόρτα, γυμνή, αλλά συνεχώς προσευχόμενη στην Παναγία. Γνώριζε την Αγία Γραφή, παρά το γεγονός ότι ήταν αγράμματη, ζητώντας μετάνοια από το Θεό για τις αμαρτίες της. Κατόπιν του ζήτησε να τη βρει τη Μεγάλη Πέμπτη της επόμενης χρονιάς, έχοντας μαζί του τη Θεία Κοινωνία, προκειμένου να κοινωνήσει από τα άχραντα και ζωοποιά δώρα. Παράλληλα του είπε να μεταφέρει στον Ηγούμενο του Μοναστηριού τη συμβουλή να προσέχει, καθώς συμβαίνουν άσχημα πράγματα στο Μοναστήρι και του ζήτησε να προσεύχεται για λογαριασμό της.

Ο Ζωσιμάς πλημμυρισμένος χαρά και γαλήνη επέστρεψε στο Μοναστήρι. Πέρασε ένα έτος χωρίς να διηγηθεί σε κανέναν την εμπειρία που βίωσε. Το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης ετοίμασε όσα του είχε ζητήσει. Έβαλε σε ένα μικρό ποτήρι από το Άχραντο Σώμα και το Τίμιο Αίμα του Χριστού και μέσα σε ένα καλάθι λίγα τρόφιμα. Μετέβη στον Ιορδάνη και την περίμενε. Αργά το βράδυ έφτασε η Οσία, η οποία πέρασε το ποτάμι, αφού περπάτησε πάνω στο νερό, μετά το σημείο του σταυρού που έκανε. Μετά το πέρας της προσευχής, ασπάστηκε το Μοναχό Ζωσιμά και έλαβε τη Θεία Κοινωνία. Κατόπιν του ζήτησε να τη βρει μετά από ένα χρόνο στο ξεροπόταμο που είχαν συναντηθεί την πρώτη φορά.

Ο αββάς Ζωσιμάς πράγματι ξεκίνησε ένα χρόνο αργότερα να τη βρει στο γνωστό σημείο. Όμως τη βρήκε νεκρή, με τα χέρια σταυρωμένα και το σώμα της στραμμένο έτσι ώστε να βλέπει την Ανατολή. Έκλαψε και ασπάστηκε ευλαβικά τα πόδια της. Έψαλε τους κατάλληλους ύμνους και είπε τη νεκρώσιμη προσευχή. Κατόπιν βρήκε δίπλα στο κεφάλι της χαραγμένες τις φράσεις: «Αββά Ζωσιμά, θάψε σε αυτόν τον τόπο, το λείψανο της ταπεινής Μαρίας και προσευχήσου στο Θεό για μένα. Τελειώθηκα την πρώτη του μηνός Φαρμουθή, σύμφωνα με την ονομασία των Αιγυπτίων, τον Απρίλιο δηλαδή των Ρωμαίων, την ίδια νύχτα των Παθών του Κυρίου, μετά τη μετάληψη των Αχράντων Μυστηρίων». Το εγκαταλελειμμένο σώμα της μετά από ένα χρόνο είχε παραμείνει άφθαρτο στα στοιχεία της φύσης.

Ο Μοναχός θέλησε να αποδώσει στο λείψανο της Οσίας όλες τις τιμές, με την ταφή αυτής. Ξεκίνησε να σκάβει το έδαφος, όμως το χώμα ήταν ξερό και δύσκολο να σκαφθεί. Ξαφνικά είδε ένα μεγάλο λιοντάρι να στέκεται δίπλα στο λείψανο και να γλείφει τα άκρα των ποδιών της. Έκανε το Σταυρό του και προσευχήθηκε για να καταπαύσει το φόβο του. Όμως το λιοντάρι ήταν φιλικό απέναντί του και κατανοώντας ο Ζωσιμάς ότι κατά Θεία πρόνοια βρέθηκε στο σημείο το λιοντάρι, του ζήτησε να τον βοηθήσει να σκάψουν το λάκκο. Το λιοντάρι πράγματι άνοιξε το λάκκο σκάβοντας με τα μπροστινά του πόδια. Αφού την έθαψε, το λιοντάρι χάθηκε στην έρημο και εκείνος επέστρεψε στο Μοναστήρι, ευλογώντας και ανυμνώντας το Θεό. Εκεί διηγήθηκε τα πάντα στους Μοναχούς και τους ζήτησε να τιμούν με ευλάβεια τη μνήμη της Οσίας. Στο ίδιο Μοναστήρι κοιμήθηκε και ο σεβάσμιος Γέροντας Ζωσιμάς περίπου σε ηλικία εκατό ετών.                    

Ο βίος της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας έχει σκοπό να φανερώσει και να αναδείξει, μέσα από τη ζωή της Οσίας, το μεγαλείο του Κυρίου και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού. Το πόσο απέραντη είναι η αγάπη Του, για εμάς τους αδύναμους και αμαρτωλούς ανθρώπους, το πόσοι είναι οι δρόμοι του Θεού για να οδηγήσει καθέναν μας στην οδό της σωτηρίας και με πόση υπομονή και μακροθυμία περιμένει τη μετάνοιά μας. Η Οσία Μαρία παρασυρμένη στα δαιμονιώδη πάθη, φανταζόταν ως ζωή, αυτό που ουσιαστικά ήταν υποτίμηση του ίδιου του εαυτού της και προσβολή της ανθρώπινης φύσης της. Κάθε αμαρτία είναι μία λάθος χρησιμοποίηση των δυνάμεων και των δυνατοτήτων μας και έχει ως αποτέλεσμα την πίκρα, την απογοήτευση, το ψυχικό βάρος και τη δυστυχία. 

Η Οσία Μαρία δέχτηκε την ευκαιρία που της προσέφερε η αγάπη του Θεού και με τη βοήθεια της δύναμής Του, μετανόησε και με γενναιότητα προχώρησε από το σκοτάδι στο φως. Μετά τη μετάνοιά της, υπέστη αφάνταστες ταλαιπωρίες και στερήσεις σε όλη την επίγεια ζωή της. Αγωνίστηκε γενναία, υπέφερε απερίγραπτους πειρασμούς και δυσκολίες, πόνεσε, ίδρωσε και μάτωσε για να αξιωθεί τη Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Με συμπαραστάτη της την Υπεραγία Θεοτόκο, που με τις πρεσβείες της στον Υιό και Θεό της, της έδινε δύναμη και την καθοδηγούσε καθημερινά, κατάφερε η Οσία να εκδιώξει κάθε πονηρή σκέψη και ανάμνηση. Μέχρι την τελευταία της πνοή, δεν έπαψε η Παναγία να τη βοηθά και με μητρική αγάπη να την οδηγεί στη βασιλεία του Υιού Της. Ο βίος της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας με την πνευματική δύναμη που περικλείει, θα βοηθήσει πολλούς να καταλάβουν τη μεγάλη αξία της ειλικρινούς μετάνοιας.

 

Πηγή υλικού

Βίοι Ορθοδόξων Αγίων, Η Οσία Μαρία η Αιγυπτία, Εκδόσεις Ένθεος Βίος, Αθήνα 2006

 

Επιλογή υλικού

Αικατερίνη Διαμαντοπούλου, Υπεύθυνη υλικού των Ιστοχώρων του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων 


Σάββατο 13 Απριλίου 2024

Ο ΟΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣ ΣΤΗ Μ. ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΣΤΗ


« Τη αυτή ημέρα, Κυριακή τετάρτη των Νηστειών, μνήμην ποιούμεν του οσίου πατρός ημών Ιωάννου, του συγγραφέως της Κλίμακος» -



Ο σάρκα και ζων νεκρός ων Ιωάννης,
Αιωνίως ζει, και νεκρός φανείς άπνους
Σύγγραμμα λιπών, κλίμακα τη ανόδω
Δείκνυσιν αυτού πορείαν της ανόδου

Την σημερινή ημέρα, αγαπητοί Χριστιανοί, Κυριακή Δ΄. των Νηστειών, η Εκκλησία μας, την έχει αφιερωμένη σε μια ακόμη μεγάλη μορφή της Ορθοδόξου πνευματικότητος. Στο μεγάλο ασκητή και πατέρα της ερήμου, τον ησυχαστή και διδάσκαλο της εγκρατείας, τον νηστευτή και το υπόδειγμα της μετανοίας, στον όσιο και εν Αγίοις πατέρα ημών Ιωάννη τον Σιναΐτη.
    Δεν είναι τυχαίο, αδελφοί μου, το ότι μια από της πέντε Κυριακές των Νηστειών, είναι πραγματικά χαρισμένη στο μεγάλο αυτό άγιο. Μέσα στο πέλαγος της Μ. Τεσσαρακοστής, μέσα στο στάδιο των πνευματικών αγώνων, καθώς προσπαθούμε να πορευτούμε την όντως δύσκολο στις ημέρες μας οδό της νηστείας, της προσευχής, της μετανοίας, της ταπείνωσης, της προσωπικής μας γενικά αλλαγής, ο όσιος Ιωάννης ο Σιναΐτης είναι για μας παράδειγμα ηλίου φωτεινότερο. Η άσκηση που καταπιαστήκαμε μπαίνοντας στην Μ. Τεσσαρακοστή, ο δρόμος που ξεκινήσαμε, στους περισσότερους από μας, φαίνεται δύσκολος. Τα του κόσμου εμπόδια πολλά και διάφορα. Η διάθεση και η όρεξη για υπέρβαση του εαυτού μας, από μικρή έως ανύπαρκτη. Τα βέλη του πονηρού έρχονται συνεχώς πυρωμένα πάνω μας κάθε στιγμή που προσπαθούμε να κοιτάξουμε ψηλά. Εγκαταλείπουμε έτσι τον αγώνα. Τα παρατάμε στη μέση κι επιστρέφουμε στα ίδια. Βγαίνουμε από το στάδιο με την πεποίθηση πως, ούτε μπορούμε, ούτε είναι δυνατόν να καταφέρουμε τίποτα. Παραμένουμε στις πτώσεις μας, επαναπαυόμαστε στην απατηλή ζωή μας, αρκούμαστε στο παρόν. Η Σαρακοστή, κάθε Σαρακοστή, κάθε λόγος για επαναπροσδιορισμό της ζωής μας, δεν έχουν να μας προσφέρουν τίποτε.
Εδώ ακριβώς προβάλλεται η μεγάλη μορφή του Ιωάννου του Σιναϊτου. Δεν είναι αδύνατη η ασκητικότητα στη ζωή. Δεν είναι ακατόρθωτη η νηστεία. Δεν είναι αδιάβατος ο δρόμος της εγκράτειας. Μπορούμε να προχωρήσουμε κοιτώντας μπροστά, να πάμε σε συνάντηση με τον Αναστημένο Χριστό, να έχουμε στραμμένα τα βλέμματα μας στον ουρανό.
«…σαράντα χρόνια πέρασε, μας λέει το συναξάρι του Αγίου μας, με διακαή Θείο έρωτα και πάντοτε πυρπολούμενος από τη φωτιά της Θείας αγάπης… ο δε δρόμος του ήτανε η αέναη προσευχή και ανείκαστος προς τον Θεό έρωτας».
Η ζωή του, ζωή της ερήμου, είναι ζωή άσκησης, εγκράτειας, αέναης προσευχής και ατέλειωτης δοξολογίας του Θεού. Ζωή αγγελική πάνω στη γη. Ζωή που ανέβασε τον Όσιο Ιωάννη στις κορυφές της αγιότητος, του έδωσε τη δυνατότητα να συναντηθεί με το Θεό, να δροσιστεί από την αγιοπνευματική αύρα, να γεμίσει από τις Θείες δωρεές. Είναι ζωή που κάνει πράξη το Ευαγγέλιο και αποδεικνύει περίτρανα και πανηγυρικά ότι είναι κατορθωτά τα μηνύματα του και ότι ο καθένας από μας μπορεί να γίνει θεοδόχος.
    «Ο Θεός, μας λέει, είναι για όσους θέλουν, η ζωή και η σωτηρία τους. Όλων και των πιστών και των απίστων, και των δικαίων και των αδίκων, και των ευσεβών και των ασεβών, και των απαθών και των εμπαθών,. Και των μοναχών και των κοσμικών, και των σοφών και των αγραμμάτων, και των υγιών και των ασθενών, και των νέων και των ηλικιωμένων.
    Είναι κάτι παρόμοιο με ,την ακτινοβολία του φωτός, με την θέα του ήλιου και την εναλλαγή των εποχών ( τα οποία προσφέρονται εξ όσου σε όλους τους ανθρώπους). Και δεν μπορεί να είναι διαφορετικά διότι «δεν υπάρχει προσωποληψία στον Θεόν».(Ρωμ. Β΄. 11)».(ΚΛΙΜΑΞ - ΛΟΓΟΣ Α΄.).
    Για να μπορέσουμε όμως να πλησιάσουμε το Θεό πρέπει να βγάλουμε από μέσα μας οτιδήποτε άλλο έχουμε θεοποιήσει. Ν’ ελαφρώσουμε την καρδιά μας από οποιοδήποτε άλλο βάρος και να ετοιμάσουμε το θρόνο για να καθίσει ο Θεός. Πρέπει να επιφέρουμε την ολοκληρωτική αλλαγή στην όλη την ύπαρξη μας, ζώντας την ζωή της μετανοίας. Κι αυτό γιατί όπως και πάλι τονίζει ο Άγιος: «Μετάνοια σημαίνει ανανέωσις του βαπτίσματος.
Μετάνοια σημαίνει συμφωνία με τον Θεόν για νέα ζωή. Μετανοών σημαίνει αγοραστής της ταπεινώσεως. Μετανοών σημαίνει μόνιμος αποκλεισμός κάθε σωματικής παρηγορίας. Μετάνοια σημαίνει σκέψις αυτοκατακρίσεως. Αμεριμνησία για όλα τα άλλα και μέριμνα για τη σωτηρία του εαυτού μας. Μετάνοια σημαίνει θυγατέρα της ελπίδος και αποκήρυξις της απελπισίας. Μετάνοια σημαίνει κατάδικος απηλλαγμένος από αισχύνη».(ΚΛΙΜΑΞ  ΛΟΓΟΣ Ε΄.).
    Της μετανοίας όμως προηγείται η γνώση του εαυτού μας. Πρέπει να δούμε σε βάθος ποιοι ακριβώς είμαστε. Να αποκτήσουμε την πολυπόθητη αυτογνωσία, βγάζοντας από μέσα μας τον Φαρισαίο, χαμηλώνοντας το ανάστημα μας, σκύβοντας το κεφάλι μας.
    «Όποιος επέτυχε την πλήρη γνώση του εαυτού του, λέγει ο Άγιος, αυτός έσπειρε σε γη αγαθή. Όποιος δεν έσπειρε κατ’ αυτόν τον τρόπο, δεν πρόκειται να ιδεί να ανθίζει μέσα του η ταπεινοφροσύνη. Όποιος επέτυχε την γνώση του εαυτού του, αυτός αισθάνθηκε το φόβο του Κυρίου, και βαδίζοντας με την αίσθηση αυτή έφθασε στην πύλη της αγάπης». (ΚΛΙΜΑΞ  ΛΟΓΟΣ ΚΕ΄).
Σαν καταφέρω να δω κατάματα τον εαυτό μου, χωρίς υπεκφυγές, περιστροφές, ωραιοποιήσεις, χωρίς να τον ξεχωρίζω Φαρισαϊκά από τους άλλους, σαν μπορέσω  να φωνάξω αλίμονο σε μένα τον άθλιο, τότε έχω πατήσει και στο σκαλοπάτι της ταπείνωσης. Ταπείνωση και αυτογνωσία είναι αρετές αλληλένδετες. Η μια προϋποθέτει την άλλη και η μια οδηγεί στην άλλη. Χωρίς αυτογνωσία δεν γίνεται κανείς ταπεινός και χωρίς ταπεινοφροσύνη δεν είναι δυνατόν να γνωρίσεις, ποιος και τί ακριβώς είσαι.
    «Η ταπεινοφροσύνη, μας λέγει πάλι ο Άγιος, είναι ανώνυμη χάρις της ψυχής, η οποία μπορεί να ονομασθεί μόνο από όσους την εδοκίμασαν εκ πείρας. Είναι ανέκφραστος πλούτος, ονομασία του θεού, δωρεά του Θεού, εφ’ όσον εκείνος λέγει: «Μάθετε ουκ απ’ Αγγέλου, ουκ απ’ ανθρώπου, ουκ από δέλτου, αλλ’ απ’ εμού», δηλαδή από την ενοίκησι μου και την έλλαμψι μου και την ενέργεια μου μέσα σας, «ότι πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία και τω λογισμώ και τω φρονήματι, και ευρήσετε ανάπαυσιν πολέμων και κουφισμόν λογισμών ταις ψυχαίς υμών».(πρβλ. Ματθ. ια΄.29).(ΚΛΙΜΑΞ   ΛΟΓΟΣ  25ος ).
              Τελικά θα καταλήξουμε στην αγάπη. Αγάπη είναι ο Θεός, από αγάπη για μας έγινε άνθρωπος και ήρθε ανάμεσα μας, για αγάπη μίλησε. Αγάπη είναι η ουσία του Χριστιανισμού. Όλες οι προσπάθειες μας, όλες οι θυσίες μας, αυτοί οι χτύποι της καρδιάς μας, στο ρυθμό της αγάπης πρέπει να χτυπούν.
    Λέγει ο Άγιος: «Αυτός που θέλει να ομιλεί για την αγάπη είναι σαν να επιχειρεί να ομιλεί για τον ίδιο το Θεό…
    Η αγάπη,  ως προς την ποιότητα της είναι ομοίωσις με τον Θεόν, όσο βέβαια είναι δυνατη στους ανθρώπους. Ως προς την ενέργεια της,  μέθη ψυχής. Ως προς τις ιδιότητες της, πηγή πίστεως, άβυσσος μακροθυμίας, θάλασσα ταπεινώσεως.
    Η αγάπη χορηγεί την χάρι της προφητείας, η αγάπη παρέχει την δύναμη της θαυματουργίας, η αγάπη είναι άβυσσος της Θείας ελλάμψεως, η αγάπη είναι η πηγή του Θεϊκού πυρός –όσο περισσότερο πυρ αναβλύζει, τόσο περισσότερο καταφλέγει εκείνον που διψά. Η αγάπη είναι η στάσις και η εδραίωσις των Αγγέλων, η πρόοδος εις τους αιώνες όλων των εκλεκτών του Θεού».(ΚΛΙΜΑΞ   ΛΟΓΟΣ  30ος ).
    Αγαπητοί Χριστιανοί.
    Μια δεύτερη και πιο γνωστή επωνυμία που αποδίδεται στον Άγιο Ιωάννη τον Σιναΐτη, είναι Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος. Έχει πάρει το όνομα αυτό, από το πνευματικό και ασκητικό του βιβλίο που επονομάζεται «Κλίμακα των Αρετών». Αυτό κατέστη, το δεύτερο Ευαγγέλιο για κάθε Μοναστική πολιτεία και το απαραίτητο βοήθημα για κάθε Χριστιανό που μοχθεί και κοπιάζει για την πνευματική του προκοπή και τη σωτηρία του. Η συνάντηση με το Θεό, για τον καθένα μας, είναι πάντοτε πορεία ανοδική. Η κατάκτηση της αιωνιότητος απαιτεί ανάβαση. Σ’ αυτό το σκαρφάλωμα στις ψηλές κορφές, σ’ αυτό το ανέβασμα μας στον ουρανό, μας καθοδηγεί ο Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος. Μας δείχνει τον τρόπο. Μας παίρνει από το χέρι και μας ανεβάζει σκαλοπάτι, σκαλοπάτι την «Κλίμακα» του, τη σκάλα που οδηγεί στι Θεό.
    Είδαμε πιο πάνω κάποια από τα σκαλοπάτια που πρέπει να ανέβουμε. Ας δούμε όμως και τα υπόλοιπα:
    «Η υπακοή είναι το πρώτο σκαλοπάτι, η μετάνοια το δεύτερο, και η μνήμη του θανάτου το τρίτο. Και ύστερα σε κάθε σκαλοπάτι γίνεται η απάρνησις των σκληρών παθών, της οργής, της μνησικακίας, της καταλαλιάς, και της κατακρίσεως, της πολυλογίας, του ψεύδους, της ακηδίας, της γαστριμαργίας, του ψεύδους, της σαρκικότητος, της φιλαργυρίας, της αναισθησίας, της δειλίας, της κενοδοξίας, της υπερηφανείας, της βλασφημίας, του εγωισμού, της πονηρίας, και η απόκτησις των αντιστοίχων αρετών, της αοργησίας, της σιωπής, της εγκρατείας, της αγνείας, της σωφροσύνης, της ακτημοσύνης, της αγρυπνίας, της νηστείας, της πραότητος , της απλότητος, της ταπεινοφροσύνης, της μεγάλης αρετής της διακρίσεως, της μακαρίας προσευχής, της Θεομιμήτου απαθείας και της εναρέτου τριάδος της αγάπης, της πίστεως και της ελπίδος. Οι ρίζες πικρές, αλλά οι καρποί γλυκείς. (Μητ/λίτου Ιερισσού ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ «ΜΑΡΤΥΡΙΑ Α’.  σελ.100).
    Αγαπητοί Χριστιανοί.   
    Μιλώντας για τη Μ. Τεσσαρακοστή, μιλώντας για ασκητικότητα, για νηστεία, για ανακαίνιση του πνεύματος, για επανατοποθέτηση των πράξεων μας και επαναδιοργάνωση του εαυτού μας, είναι αδύνατο να προσπεράσουμε τον Άγιο Ιωάννη τον Σιναίτη. Δεν είναι δυνατόν να βρισκόμαστε στο στάδιο της πνευματικής αθλήσεως, να προσπαθούμε να πλησιάσουμε στον Αναστάντα Χριστό και να παραβλέψουμε την «Κλίμακα» του Αγ. Ιωάννου. Γι’ αυτό και στα μοναστήρια, παλιότερα, αυτή την περίοδο, μαζί με όλα τα άλλα, άρχιζαν να διαβάζουν και το περισπούδαστο αυτό έργο. Γι’ αυτό και σοφότατα η Εκκλησία μας αφιέρωσε μια από της πέντε Κυριακές της Μ. Τεσσαρακοστής στο μεγάλο αυτό δάσκαλο και παράλληλα μας προτρέπει να μη διστάσουμε αλλά, και να μη δειλιάσουμε στον ανοδικό μας δρόμο. Μέσα από αυτόν έχουν φτάσει πολλοί στους κόλπους και στη δόξα του Θεού. Μπορούμε κι εμείς. Χρειάζεται όμως προσπάθεια. Οι ψηλές κορφές δεν μας χαρίζονται μα κατακτούνται.   




Σάββατο 6 Απριλίου 2024

ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ


Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

ΚΑΙ Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Ἁγίου Ἰγνατίου Μπριαντσιανίνωφ:

Αποτέλεσμα εικόνας για ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ
Ὁ Κριος εἶπε στος μαθητς Του: «Εἴ τις θλει ὀπσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησσθω ἑαυτν κα ἀρτω τν σταυρν αὐτοῦ κα ἀκολουθετω μοι» (Ματθ. ιστ’ 24). Τ σημανει «ὁ σταυρς τοῦ κθε ἀνθρπου»; Κα γιατ αὐτς «ὁ σταυρς τοῦ κθε ἀνθρπου», δηλαδ ἰδιατερος σταυρς τοῦ καθενς μας, ὀνομζεται συνμα κα «Σταυρς τοῦ Χριστοῦ»;

«Ὁ σταυρς τοῦ κθε ἀνθρπου» εἶναι οἱ θλψεις κα τ βσανα τῆς γινης ζωῆς, πο γι τν καθνα μας εἶναι δικ του. «Ὁ σταυρς τοῦ κθε ἀνθρπου» εἶναι νηστεα, ἀγρυπνα κα λλα εὐλαβῆ κατορθματα, μ τ ὁποῖα ταπειννεται σρκα κα ὑποτσσεται στ πνεῦμα. Τ κατορθματα αὐτ πρπει ν εἶναι ἀνλογα μ τς δυνμεις τοῦ καθενς κα στν κθε ἄνθρωπο εἶναι δικ του.
«Ὁ σταυρς τοῦ κθε ἀνθρπου» εἶναι τ ἁμαρτωλ ἀσθενματα, πθη, πο στν κθε ἄνθρωπο εἶναι δικ του! Μ ἄλλα ἀπ᾽ αὐτ τ πθη γεννιμαστε κα μ᾽ ἄλλα μολυνμαστε στν πορεα τοῦ γινου βου μας.
«Ὁ Σταυρς τοῦ Χριστοῦ» εἶναι διδασκαλα τοῦ Χριστοῦ. Μταιος κα ἄκαρπος εἶναι «ὁ σταυρς τοῦ κθε ἀνθρπου» ὅσο βαρς κα ἄν εἶναι ν δν μεταμορφωθεῖ σ «Σταυρ τοῦ Χριστοῦ» μ τ ν᾽ ἀκολουθοῦμε τν Χριστ.
«Ὁ σταυρς τοῦ κθε ἀνθρπου», γι τν μαθητ τοῦ Χριστοῦ γνεται «Σταυρς τοῦ Χριστοῦ», γιατ μαθητς τοῦ Χριστοῦ εἶναι στερρ πεπεισμνος, ὅτι πνω ἀπ᾽ αὐτν (τν μαθητ) ἀγρυπνει ἀκομητος Χριστς. Πιστεει ὅτι Χριστς ἐπιτρπει ν τοῦ ἔρθουν θλψεις σν μι ἀναγκαα κα ἀναπφευκτη προϋπθεση τῆς Χριστιανικῆς πστεως. Καμι θλψη δν θ τν πλησαζε, ἄν δν τ εἶχε ἐπιτρψει Χριστς, κα ὅτι μ τς θλψεις πο τοῦ συμβανουν, Χριστιανς γνεται οἰκεῖος τοῦ Χριστοῦ κα καθσταται κοινωνς τῆς μορας Του στ γῆ κα γι τν λγο αὐτ κα στν οὐραν.
«Ὁ σταυρς τοῦ κθε ἀνθρπου» γνεται γι τν μαθητ τοῦ Χριστοῦ «Σταυρς τοῦ Χριστοῦ», γιατ ἀληθινς μαθητς Του σβεται κα θεωρεῖ τν τρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ σν τν μνο σκοπ τῆς ζωῆς του. Αὐτς οἱ πανερες ἐντολς γνονται γι᾽ αὐτν σταυρς, πνω στν ὁποῖο συνεχῶς σταυρνει τν παλαι του ἄνθρωπο «σν τοῖς παθμασι κα ταῖς ἐπιθυμαις» του (Γαλ. ε’ 24).
Ἀπ᾽ αὐτ εἶναι φανερ γιατ, γι ν λβουμε τν σταυρ μας, εἶναι ἀνγκη ν᾽ ἀπαρνηθοῦμε προηγουμνως τν ἑαυτ μας μχρι κα ν᾽ ἀπολσουμε ἀκμα κα τ ζω μας. Τσο βαθι κα τσο πολ ἔχει συνηθσει στν ἁμαρτα κα οἰκειθηκε σ᾽ αὐτν πεσμνη στν ἁμαρτα φση μας, πο Λγος τοῦ Θεοῦ δν παει ν ἀποκαλεῖ αὐτ τ φση ψυχ τοῦ πεπτωκτος ἀνθρπου.
Γι ν δεχτοῦμε τν σταυρ στος ὤμους μας, πρπει πρῶτα ν πψουμε ν ἱκανοποιοῦμε τ σῶμα στς ἰδιτροπς του ἐπιθυμες παρχοντς του μονχα ,τι εἶναι ἀναγκαῖο γι τν ὕπαρξ του. Πρπει ν ἀναγνωρσουμε ὅτι ἀλθει μας εἶναι ἕνα σκληρτατο ψμα μπροστ στν Θε κα λογικ μας εἶναι μι τλεια ἀνοησα. Τλος: ἀφοῦ παραδοθοῦμε στν Θε μ᾽ ὅλη τ δναμη τῆς πστης μας κα ριχτοῦμε στ μελτη τοῦ Εὐαγγελου, πρπει ν ἀπαρνηθοῦμε τ δικ μας θλημα.
Ὅποιος πραγμτωσε μι ττοια ἀπρνηση τοῦ ἑαυτοῦ του εἶναι ἱκανς ν λβει τν σταυρ του. Αὐτς μ ὑπακο κα ὑποταγ στν Θε κα ἐπικαλομενος τ βοθει Του γι ν ἐνισχυθεῖ ἔναντι τῆς ἀδυναμας του, ἀτενζει δχως φβο κα ἀμηχανα τ θλψι πο προσεγγζει. Ὅποιος ἀπαρνθηκε τν ἑαυτ του προετοιμζεται μεγαλψυχα κα γενναῖα ν τν ὑπομενει, ἐλπζει ὅτι μσω αὐτῆς τῆς θλψεως θ γνει κοινωνς κα συμμτοχος τῶν παθῶν τοῦ Χριστοῦ κα φτνει τ μυστικ ὁμολογα τοῦ Χριστοῦ, ὄχι μνο μ τ νοῦ κα τν καρδι του, ἀλλ κα μ τν ἴδια τν πρξη, τν ἴδια τ ζω του.
Ὁ σταυρς εἶναι κα παραμνει βαρς κα καταθλιπτικς, ἐνσω παραμνει σταυρς μας. Ὅταν ὅμως μεταμορφωθεῖ σ Σταυρ τοῦ Χριστοῦ, ττε γνεται ἀσυνθιστα ἐλαφρς. «Ὁ ζυγς μου», εἶπε Κριος, «χρηστς κα τ φορτον μου ἐλαφρν ἐστιν» (Ματθ. ια’ 30).
Ὁ μαθητς τοῦ Χριστοῦ λαμβνει τν σταυρ στος ὤμους του, ὅταν παραδχεται πς εἶναι ἄξιος τῶν θλψεων πο Πρνοια τοῦ Θεοῦ τοῦ καταπμπει. μαθητς τοῦ Χριστοῦ ττε φρει κα ὑπομνει τν σταυρ του σωστ, ὅταν ἀναγνωρζει ὅτι οἱ θλψεις πο τοῦ στλθηκαν εἶναι ἀκριβῶς -αὐτς κα ὄχι ἄλλες- εἶναι ἀναγκαῖες γι τν ἐν Χριστῷ μρφωσ του κα τ σωτηρα του. Ττε φρουμε καρτερικ τν σταυρ μας, ὅταν ἀληθιν ἀντιλαμβανμαστε κα ἀνα γνωρζουμε τ ἁμρτημ μας. Σ᾽ αὐτ τ συνασθηση τοῦ ἁμαρτματς μας δν ὑπρχει καμι αὐταπτη. Ὡστσο, ὅποιος παραδχεται τν ἑαυτ του ἁμαρτωλ κα ταυτχρονα γογγζει κα μοιρολογει ἀπ τ ὕψος τοῦ σταυροῦ του, ἀποδεικνει μ᾽ αὐτ ὅτι μ τ ν παραδχεται τν ἁμαρτα του ἐπιφανειακ, κολακεει μονχα τν ἑαυτν του κα τν ξεγελᾶ.
Τ ν ὑπομνουμε καρτερικ τν σταυρ μας ἀποτελεῖ ἀληθιν μετνοια. Ἐσ, ἀδελφ, πο εἶσαι σταυρωμνος στν σταυρ, ἐξομολογσου στν Κριο μσα στ δικαιοσνη κα τ χρησττητα τῶν κριμτων Του. Μ τν αὐτοκατκριση δικαωσε τν κρση τοῦ Θεοῦ κα θ λβεις ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν σου.
Ἐσ, πο εἶσαι σταυρωμνος στν σταυρ, γνρισε τν Χριστ κα θ σοῦ ἀνοιχτεῖ ἡ πλη τοῦ Παραδεσου. Ἀπ τν σταυρ σου δοξολγησε τν Κριο, ἀποκροοντας ἀπ τν ἑαυτ σου κθε λογισμ μεμψιμοιρας κα γογγυσμοῦ, ἀπορρπτοντς τον σν ἔγκλημα κα σν βλασφημα ἐναντον τοῦ Θεοῦ. Ἀπ τν κορυφ τοῦ σταυροῦ σου εὐχαρστησε τν Κριο γι τν ἀνεκτμητη δωρε γι τν σταυρ σου. Εὐχαρστησε γι τ πολτιμο προνμι σου, τ προνμιο ν μιμεῖσαι τν Χριστ μ τ βσανα κα τ μαρτρι σου.
Ἀπ τ σταυρ, ὅπου εἶσαι σταυρωμνος, θεολγησε, γιατ σταυρς εἶναι τ ἀληθιν κα μνο σχολεῖο, φυλακτριο κα ἁγα τρπεζα τῆς ἀληθινῆς Θεολογας.
Ἔξω ἀπ τν σταυρ, δχως τν σταυρ, δν ὑπρχει ζῶσα γνση Χριστοῦ. Μ ἀναζητᾶς τ Χριστιανικ τελεωση στς ἀνθρπινες ἀρετς. Ἐκεῖ δν ὑπρχει αὐτ τελεωση. Αὐτ εἶναι κρυμμνη στν Σταυρ τοῦ Χριστοῦ. Ὁ σταυρς τοῦ κθε ἀνθρπου μετατρπεται σ Σταυρ τοῦ Χριστοῦ, ὅταν μαθητς τοῦ Χριστοῦ φρει τν σταυρ του μ ἐνεργ τ συνασθηση τῆς ἁμαρτωλτητς του, ὁποα ἔχει ἀνγκη κολασμοῦ.
Φρνει κανες τ σταυρ του, ὅταν σηκνει τν σταυρ του μ εὐχαριστα πρς τν Χριστ κα μ δοξολγησ Του. Σν ἀποτλεσμα αὐ ῆς τῆς δοξολογας κα εὐχαριστας μσα στν βασανισμνο ἄνθρωπο ἐμφανζεται πνευματικ παρηγορι. εὐχαριστα κα δοξολογα αὐτ γνονται πλουσιτατη πηγ ἀσλληπτης κα αἰνιας χαρᾶς, πο ξεπηδει μ χρη ἀπ τν καρδι, ξεχνεται στν ψυχ κα στ ἴδιο τ σῶμα.
Ὁ Σταυρς τοῦ Χριστοῦ, μονχα στν ἐξωτερικ του ὄψη, γι τος σαρκικος ὀφθαλμος, εἶναι πεδο κα χῶρος σκληρς κα δσκολος. Γι τν μαθητ τοῦ Χριστοῦ, πο Τν ἀκολουθεῖ, ὁ σταυρς εἶναι πεδο κα χῶρος ὑψστης πνευματικῆς ἡδονῆς κα ἀπολασεως. Τσο μεγλη εἶναι αὐτ ἡδον κα ἀπλαυση, ὥστε θλψη πνγεται κα σβνει ὁλτελα ἀπ τν ἀπλαυση. Κα μαθητς τοῦ Χριστοῦ, πο τν ἀκολουθεῖ, αἰσθνεται μονχα ἡδον τν ρα πο βρσκεται ἀν μεσα στ πι σκληρ βσανα. Ἔλεγε νεαρ Μαρα στν νεαρ σζυγ της Τιμθεο, ὁποῖος ὑπμενε φοβερ βασανιστρια κα πνους κα τν καλοῦσε ν δεχτεῖ κα ἐκενη τ μαρτριο: «Φοβοῦμαι, ἀδελφ μου, μπως τρομξω, ὅταν θ δῶ τ φοβερ βασανιστρια κα τν ἐξοργισμνο ἡγεμνα, μπως ἀποκμω σ καρτερα κα ὑποκψω ἐξαιτας τῆς νεανικῆς μου ἡλικας». μρτυρας Τιμθεος τῆς ἀπντησε ττε: «Ἔλπιζε στν Κρι μας Ἰησοῦ Χριστ κα τ βασανιστρια θ εἶναι γι σνα λδι, πο ξεχνεται ἀπνω στ σῶμα σου κα πνεῦμα δρσου στ κκκαλ σου, πο θ ἀνακουφζει ὅλες σου τς ἀσθνειες».
Ὁ Σταυρς εἶναι ἰσχς κα δξα ὅλων τῶν ἀπ᾽ αἰῶνος Ἁγων. Σταυρς εἶναι ἰατρας τῶν παθῶν, ἐξολοθρευτς τῶν δαιμνων. Θανσιμος εἶναι σταυρς γι ἐκενους, πο τν σταυρ τους δν τν μεταμρφωσαν σ Σταυρ τοῦ Χριστοῦ, πο ἀπ τν σταυρ τους γογγζουν κατ τῆς Πρνοιας τοῦ Θεοῦ. Σταυρς εἶναι γι ἐκενους πο τν μμφονται κα τν βλασφημοῦν κα παραδδονται στν ἀπελπισα κα τν ἀπγνωση.
Οἱ ἁμαρτωλο, πο δν ἐξομολογοῦνται κα δν μετανοοῦν, πεθανουν πνω στν σταυρ τους μ θνατο αἰνιο. Μ τ ν μν ὑπομνουν καρτερικ ἀποστεροῦνται τν ἀληθιν ζω, τ ζω μσα στν Θε. Τος ἀποκαθηλνουν ἀπ τν σταυρ τους, γι ν κατβουν σν ψυχς στν αἰνιο τφο.
Ὁ Σταυρς τοῦ Χριστοῦ ἀνυψνει ἀπ τ γῆ τν μαθητ τοῦ Χριστοῦ πο ‘ναι σταυρωμνος ἀπνω του. μαθητς τοῦ Χριστοῦ, πο ‘ναι σταυρωμνος πνω στ σταυρ του, φρονεῖ τ ἄνω, μ τν νοῦ κα τν καρδι του ζεῖ στν οὐραν κα καθορᾶ τ μυστρια τοῦ Ἁγου Πνεματος ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρ ἡμῶν. «Εἴ τις θλει ὀπσω μου ἐλθεῖν», εἶπε Κριος, «ἀπαρνησσθω ἑαυτν κα ἀρτω τν σταυρν αὐτοῦ κα ἀκολουθετω μοι».
----------

Πηγή: www.imaik.gr