Τρίτη 1 Μαρτίου 2022

Ο ΔΡΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΧΑΜΕΝΟ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ


Είναι όχι μόνο ακατανόητη από τον άνθρωπο της εποχής μας η εικόνα που μας παρουσιάζει η σημερινή Κυριακή, τέταρτη του Τριωδίου, η Κυριακή της Τυρινής, αλλά ακόμη και στάση μικροπρέπειας στάση μοιρολατρίας. Είναι σκηνικό στο οποίο κλείνουμε τα μάτια γιατί όχι μόνο δεν θέλουμε να το δούμε μα ούτε καν να το φανταστούμε.
Από τη μια, αγαπητοί Χριστιανοί, ο αυτονομημένος άνθρωπος. Ο άνθρωπος που έχει ξεχάσει τη θνητότητα του, και εργάζεται σαν άσοφος και παντοτινός κυρίαρχος των πάντων. Ο άνθρωπος που αποκηρύσσει το Θεό και τοποθετεί στη θέση Του το δικό του υπεράνθρωπο μοντέλο. Ο άνθρωπος που απετίναξε κάθε περιορισμό και προσπαθεί να ζει και να κινείται χωρίς Θεό, χωρίς δεσμούς, χωρίς νόμο, χωρίς ηθική.
Από την άλλη σαν σε ταινία δραματική, βλέπουμε τους πρωτόπλαστους, βλέπουμε τον Αδάμ, έξω απ’ τον Παράδεισο, αποδιωγμένο, να κρατάει το κεφάλι του κλαίγοντας. Αλίμονο σε μένα, που υπάκουσα στο διάβολο, και απομακρύνθηκα από τη Θεία δόξα. Αλίμονο σε μένα που πονήρεψα. Δεν θα ξαναδώ πλέον τον Παράδεισο, ούτε θα απολαύσω τη θεϊκή δόξα. Ελεήμων, οικτίρμων, βοώ Σοι. Ελέησον με τον παραπεσόντα.
Σπαραξικάρδια εικόνα, αδελφοί μου, αλλά και εικόνα που δεν θέλει να αποδεχτεί ο υπεράνθρωπος της «Νέας Εποχής».
Μια άλλη ονομασία της σημερινής Κυριακής, Αγαπητοί Χριστιανοί,
είναι: «Κυριακή του χαμένου Παραδείσου». Και δεν είναι τυχαίο το ότι σήμερα, υπενθυμίζεται σε μας το γεγονός αυτό. Μπαίνουμε πλέον στη Μ. Τεσσαρακοστή.
«Έφθασε καιρός, η των πνευματικών αγώνων αρχή, η κατά δαιμόνων νίκη, η πάνοπλος εγκράτεια, η των αγγέλων ευπρέπεια, η προς Θεόν παρρησία û …». (Δοξαστικό Αίνων Όρθρου Κυριακής Τυρινής).
Και τώρα, στην είσοδο αυτού του σταδίου, του σταδίου των αγώνων των πνευματικών, στο ξεκίνημα των αγώνων μας, μπαίνει μπροστά μας ένα δίλλημα. «Δέστε τι χάσατε», μας φωνάζει η Εκκλησία! Από τη μια ο κόσμος με τα φανταχτερά μα ψεύτικα κοσμήματά του, από την άλλη η παραδείσια ευτυχία. Τα πρόσκαιρα και τα αιώνια, η αλήθεια και το ψέμα. Σήμερα η Εκκλησία μας συνιστά πορεία με προοπτική αιωνιότητος. Προτείνει, σε κραυγαλέα αντίθεση με το κατευθυνόμενο κοσμικό τυπικό, την περισυλλογή, των κατευνασμό των παθών, την ισορρόπηση των αντιθέσεων. Αντιπαραθέτει στους αγώνες της επίδειξης και της λαγνείας, αγώνας πνευματικούς, αγώνας αρετήςû καλλιέργεια και άσκηση περισυλλογής, νηστεία και εγκράτεια.
Έφθασε λοιπόν και πάλιν ο καιρός, αδελφοί. «Το στάδιον των αρετών ηνέωκται». Ήρθε και πάλι η ευλογημένη περίοδος της Μ. Τεσσαρακοστής όπου, για άλλη μια φορά, με έντονο τρόπο, καλούμαστε σε μια ολοκληρωτική επανεξέταση του εαυτού μας, σε επαναπροσδιορισμό των πράξεων μας, σε επανατοποθέτηση όλης γενικά της ζωής μας απέναντι στο Θεό, ώστε η πορεία μας να ξεφύγει από τα στενά βιολογικά και μόνο όρια και να μεταποιηθεί σε πορεία «Θεοκοινωνίας» και επιστροφής στον Παράδεισο. Η πρόταση της Εκκλησίας στον ταλαίπωρο, τον πονεμένο, τον ανικανοποίητο, άνθρωπο της 3ης χιλιετηρίδας, μπορούμε να πούμε ότι συγκεφαλαιούνται μέσα σε τρία και μόνο μα δυναμικά κεφάλαια .
Το πρώτο λοιπόν που πρέπει να προσέξουμε είναι η «συγγνώμη».
«Εάν αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, αφήσει και υμίν ο πατήρ υμών ο επουράνιος· εάν δε μη αφήτε τοις ανθρώποις τα παραπτώματα αυτών, ουδέ ο πατήρ υμὠν αφήσει τα παραπτώματα υμών». Τι σημαίνει αυτό;
Αν λέγει θέλετε να γίνεται ουρανοπολίτες τότε συγχωρήστε τους ανθρώπους που τυχόν σας έβλαψαν.
Τρέξε και κάνε ό, τι θέλεις. Κόπιασε όσο θέλεις. Εάν δεν προσέξεις αυτό το σημείο, μην περιμένεις τη συγχώ­ρηση των αμαρτιών σου. Και αν δεν συγχωρηθούν, δεν μπαίνεις στον Παράδεισο. 'Όσο περισσότερο ζητούμε συγχώρηση από τον Θεό, όσο περισσότερο νιώθουμε την ανάγκη να ζητήσουμε συγχώρηση, όσο περισσότερο συνειδητοποιούμε ότι όλο το θέμα είναι να μας συγχωρή­σει ό Θεός, τόσο πιο πολύ να συγχωρήσουμε και εμείς τους άλλους.
Μην περιμένουμε να έχουμε κάποιον καρπό, οποίον κόπο και αν κάνουμε κατά τη διάρκεια της Τεσσαρακο­στής, εάν δεν συγχωρήσουμε μέσα από τα βάθη της ψυχής μας, μέσα από τα βάθη της καρδιάς μας, τον καθένα ό, τι και αν μας έχει κάνει. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πάντοτε ότι ο άλλος, ο εχθρός μας, ο οποίος, θα δεχτεί να συμ­φιλιωθούμε. Να το προσέξουμε και τούτο και να μη μένουμε, να μη σταματούμε στο ότι «να, εγώ θέλω να συμφιλιωθώ με τους άλλους, αλλά δεν θέλουν εκείνοι». Δεν θέλουν; Δεν θέλουν. Εσύ όμως συγχωράς τον άλλο από τα βάθη της καρδιάς σου; Μπορείς να πεις και να ξαναπείς στην προσευχή σου «θεέ μου, συγχώρησε τον και δώσ' του όλα τα καλά και στη γη και στον ουρανό»; Μπορείς να πεις «συγχώρησε τον και βάλε πρώτα αυτόν στον Παρά­δεισο και υστέρα έμενα»; Κέρδισες τον Παράδεισο!
Το δεύτερο που έχουμε να προσέξουμε:
«Εξεβλήθη Αδάμ του Παραδείσου δι‚ της βρώσεως û διό και καθεζόμενος απέναντι τούτου, ωδύρετο ολολύζων, ελεεινή τη φωνή κί έλεγενû Οίμοι, τι πέπονθα ο τάλας εγώ ! Μίαν εντολήν παρέβην την του Δεσπότου, και των αγαθών πάντων υστέρημαι».
Τι σημαίνουν όλα αυτά ; «Νηστεία»!
«Με την ανάμνηση αυτή οι Άγιοι Πατέρες θέλησαν να δείξουν πόσο καταστρεπτική είναι η υποδούλωση του ανθρώπου στις αυτοκαταστρεπτικές του επιθυμίες και πόσο σωστική είναι η ανάπτυξη της δυνατότητας του να αντιστέκεται σ’ αυτές. … και υπογραμμίζουν ότι η αντίσταση στην αμαρτωλή τάση για άμεση ικανοποίηση όλων μας των επιθυμιών είναι μια βασική εντολή του Θεού».(π. Φιλόθεος Φάρος . –ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΑΣΧΑ- σελ.32).
Έτσι λοιπόν, από τους πρώτους αιώνας, δεν νοείται Μ. Τεσσαρακοστή χωρίς τη νηστεία. Δεν είναι δυνατόν να πορευθούμε προς συνάντηση με τον Αναστημένο Χριστό χωρίς να περάσουμε και απ’ αυτό το δρόμο. Δεν μπορούμε χωρίς να περικόψουμε – όσο βέβαια κατορθώσουμε-, (αυτή είναι και βαθιά σημασία της νηστείας), κάτι από την πεπτωκυία φύση μας, χωρίς ένα χαλινό στα πάθη και τις γεμάτες εγωπάθεια και αυτό-αποθέωση επιθυμίες της σαρκός, να δούμε με καθαρά μάτια το Χριστό.
Έτσι νηστεία δεν σημαίνει την αποχή μόνο από κάποιες τροφές ή την αλλαγή του διαιτολογίου μας, με άλλες που εμείς τις καθορίσομε σαν νηστίσιμες, που στο κάτω κάτω είναι κατορθωτό, αλλά κάτι πιο βαθύ, πιο ουσιαστικό. Είναι η απεξάρτηση μας από αυτές και η απελευθέρωση μας από τη σκλαβιά της ύλης και του κόσμου. Είναι αγώνας κατά του διαβόλου που μας θέλει εκθέματα στο δικό του σκλαβοπάζαρο.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει:
«Μη νηστεύεις όπως νηστεύουν οι πολλοί Εσύ νήστευε τη νηστεία τη σωστή, που δεν είναι μόνον αποχή απ’ τις τροφές αλλά και από τις αμαρτίες.
Γιατί νηστεία που αξίζει είναι και τα δυο.
Νηστεύεις ; απόδειξε το με τα έργα σου.
Ρωτάς με ποια έργα ; Αν πτωχό δεις , να τον ελεήσεις. με τον εχθρό σου να συμφιλιωθείς. Μη ματιάξεις αυτόν που προκόβει. Όμορφο πρόσωπο στο δρόμο σου μη γυρίσεις να κοιτάξεις.
Να μη νηστεύεις μόνο με το στόμα, μα και με τα μάτια, και τα’ αυτιά, και τα πόδια, και τα χέρια, και όλα του σώματος τα μέλη. Νηστεύουν τα χέρια, απ’ την αρπαγή και την πλεονεξία. Τα πόδια, απ’ τους δρόμους που οδηγούν στα κακόφημα θεάματα. Τα μάτια απ’ το να περιεργάζονται ξένες ομορφιές…
Κρέας δεν τρως ; Μην τρως και με τα μάτια την ακολασία. Να νηστεύουν και τ’ αυτιά και να μη δέχονται διαβολές και κατηγορίες . Να νηστεύει και το στόμα από κουβέντες αισχρές και κατακρίσεις . Γιατί ποιο θα σταθεί το κέρδος αν κοτόπουλα και ψάρια δεν τρώμε, και τους συνανθρώπους μας , που είναι αδέλφια μας , τους δαγκώνουμε και τους καταβροχθίζουμε ; Γιατί αυτός αλήθεια που κατηγορεί αδελφικό κρέας έφαγε…
Ίσως δεν έμπηξες στου άλλου τη σάρκα τα δόντια σου, μα έμπηξες την κατηγορία στην ψυχή του». ( MIGNE , ΤΌΜ.49, σελ.51,53).Μ.Α.
Αδελφοί μου!
Η εποχή μας, εποχή υπέρ-αφθονίας στο κάθε τι θέλει ανθρώπους καταναλωτές . Θέλει ανθρώπους που να απορροφούν χωρίς σκέψη, χωρίς κρίση, χωρίς απόφαση ότι οι «μεγάλοι αδελφοί» μας προσφέρουν. Συνάμα ο άνθρωπος της εποχής μας ανίκανος να αποφασίσει ύστερα από την καθημερινή πλύση εγκεφάλου που του γίνεται, πέφτει με τα μούτρα στο καταναλωτικό παιχνίδι και θεωρεί πρωτογονισμό και μικροπρέπεια ν’ αντισταθεί και να πει όχι σ’ ότι του προσφέρεται και τελικά τα περισσότερα και άχρηστα του είναι και επιβλαβή αποδεικνύονται. Και βέβαια δεν αναφερόμαστε μόνο στα της τροφής Είναι και τα θεάματα είναι και τα ακούσματα είναι και η διασκέδαση και τα ρούχα και τόσα και τόσα ακόμα άλλα….
Και το τρίτο: «Θησαυροί στον ουρανό».
«Μη θησαυρίζετε υμίν θησαυρούς επί της γης όπου σης και βρώσις αφανίζει και όπου κλέπται διορύσσουσι και κλέπτουσι· θησαυρίζετε δε υμίν θησαυρούς εν τω ουρανώ, όπου ούτε σης ούτε βρώσις αφανίζει, και όπου κλέπται ου διορύσσουσιν ουδέ κλέπτουσιν».
Και γιατί έτσι; Επειδή «’Οπου εστίν ο θησαυρός υμών, εκεί έσται και η καρδία υμών».
Οι θησαυροί, που μπορούν να γεμίσουν την αν­θρώπινη ύπαρξη, είναι πέρα από τα χρονικά και τα επί­γεια. Τα επίγεια είναι καλά, αλλά για τη χρονικότητα. Για την αιωνιότητα, είναι άχρηστα. Μόνο η μεταμόρφωση της ψυχής ξεπερνάει όλα τα μαρ­γαριτάρια της Γης.
Γι’ αυτό λοιπόν αδελφοί μου.
Ο άνθρωπος από τότε που έχασε τον «παράδεισο» ψάχνει να τον βρει. Και ψάχνει μέσα στο παράλο­γο να βρει το λογικό. Μέσα στο ψέμα την αλήθεια. Μέσα στον πόλεμο την ειρήνη. Μέσα στο χάος την τάξη... Ματαιοπονεί, όμως, γιατί ψάχνει χωρίς πυξίδα, χωρίς Χριστό. Αυτός είναι ο αληθινός θη­σαυρός. Αυτός γεμίζει τον άνθρωπο με αληθινή ευτυ­χία. Γι' αυτό βροντοφωνεϊ το Ευαγγέλιο: «Μη θησαυρίζετε θησαυρούς επί της Γης, αλλά θησαυρίζετε θησαυρούς εν ουρανοίς». Αυτοί αντέχουν πέρα από το χρόνο και το χώρο, τη φθορά και τον θάνατο. Αυτοί είναι οι κρυμμένοι θησαυροί. Οι άλλοι οι υλικοί είναι μόνο υποκατάστατα. Και αυτοί για τους οποίους έρχεται τραγική η ερώτηση: «Α δε ητοίμασας τίνι έσται».
Ας φέρουμε λοιπόν στο νου μας τους Πρωτοπλάστους που με δάκρυα κοιτούν την κλειστή πόρτα του Παραδείσου κι ας αποφασίσουμε για τον εαυτό μας ανάλογα.
Όσο είναι καιρός...