Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΚΙ ΕΜΕΙΣ

Υπήρξαν, αγαπητοί Χριστιανοί, υπάρχουν και θα υπάρχουν μέχρι συντέλειας των αιώνων εχθροί της Εκκλησίας του Χριστού, εχθροί της πίστεως. Ο σατανάς θα πολεμά πάντοτε το Χριστό και την Εκκλησία Του. Όμως απ’ τον σφοδρό αυτό αγώνα τελικώς θα εξέλθει νικήτρια η αλήθεια, η εσταυρωμένη Αλήθεια, η Ορθοδοξία, η αγία μας Εκκλησία. Αυτό το βεβαιώνει ο ίδιος ο Κύριος, που είπε· «Εν τω κοσμώ θλίψιν έξετε αλλά θαρσείτε, εγώ νενίκηκα τον κόσμον» (Ίωάν. 16,33)· και σε άλλο μέρος είπε προφητικά, ότι θα βγουν από τον Άδη σκοτεινές δυνάμεις πού θα πολεμήσουν την Εκκλησία, αλλά καμία δε' θα μπορέσει να την κλονίσει (βλ. Ματθ. 16,18). Το ίδιο βεβαιώνει και η ιστορία είκοσι αιώνων· η Εκκλησία πάντα νικήτρια.

Μια από τις πολλές νίκες της Εκκλησίας μας εορτάζουμε σήμερα. Είναι η νίκη των ιερών εικόνων. Παρουσιάστηκαν και τότε κάποιοι στην Κωσταντινούπολι με το σύνθημα· Έξω από τις εκκλησίες οι εικόνες! Βάρβαροι, βάναυσοι και ανιστόρητοι, έμπαιναν στους ναούς, γκρέμιζαν από τα τέμπλα τις Ιερές εικόνες, τις πετούσαν χάμω, τις πατούσαν, τις έσχιζαν, τις έκαιγαν. Έκαναν έρευνα και στα σπίτια, και αλίμονο σ' όποιον εύρισκαν εικόνες. Τον συνελάμβαναν, τον οδηγούσαν στις φυλακές, τον καταδίκαζαν, τον βασάνιζαν, τον εξόριζαν. 150 περίπου χρόνια κράτησε αυτός ό διωγμός.

Αν ρωτούσε κανείς τους εικονομάχους,  Γιατί καταστρέφετε τις εικόνες; αυτοί απαντούσαν. Γιατί η προσκύνηση τους είναι ειδωλολατρία· εμείς είδωλα δεν προσκυνούμε. Άλλα είναι είδωλο ή εικόνα;

Όχι, δεν είναι. Άλλο είδωλο, άλλο εικόνα. Είδωλο είναι, να πάρεις μάρμαρο ή ξύλο, να το πελεκήσεις, να του δώσεις μια μορφή ζώου ή ανθρώπου, κι έπειτα να πέφτεις να το προσκυνάς με την πίστη ότι αυτό είναι Θεός. Τέτοιο πράγμα  όμως δε λέμε. Δε λέμε ότι η εικόνα του Χριστού είναι ο ίδιος ο Χριστός, δε λέμε ότι η εικόνα της Παναγίας είναι η ίδια η Παναγία, δε λέμε ότι η εικόνα του Τιμίου Προδρόμου είναι ο ίδιος ο άγιος. Λέμε ότι η εικόνα παριστάνει το πρόσωπο· η εικόνα του Χριστού παριστάνει το Χριστό, η εικόνα της Παναγίας παριστάνει την Παναγία, η εικόνα του Προδρόμου παριστάνει τον άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Κι όπως δεν υπάρχει σπίτι χωρίς φωτογραφίες των προσφιλών προσώπων, έτσι και στην εκκλησία έχουμε τις εικόνες του Χριστού, της Παναγίας και των αγίων και βλέποντας τες θυμόμαστε τα Ιερά πρόσωπα, και τιμώντας τες τιμούμε τα εικονιζόμενα πρόσωπα. «Η τιμή της εικόνος επί το πρωτότυπον διαβαίνει», λένε οι πατέρες. Στην εικόνα ανήκει τιμητική προσκύνησις, όχι λατρεία.

Ο Θεός, αδελφοί μου, δεν είναι ύλη, είναι πνεύμα. Ως άυλος λοιπόν, είναι αόρατος· κανείς δεν τον είδε. Για αυτό μέσα στην εκκλησία δεν ζωγραφίζουμε το Θεό. Είναι αόρατος και απερίγραπτος· κανένα χέρι ζωγράφου δεν μπορεί να περιγράψει και να μας δώσει την εικόνα του Θεού. Αλλά το μέγα και ανέκφραστο μυστήριο είναι, ότι ο Υιός του Θεού και Θεός έλαβε σάρκα ανθρώπινη και έγινε ορατός· εμφανίσθηκε ως άνθρωπος επί της γης, ως Υιός της Παρθένου. Αφ’ ότου λοιπόν ο αόρατος Θεός έγινε ορατός στο πρόσωπο του Χριστού και περπάτησε ανάμεσα μας και σταυρώθηκε και αναστήθηκε, από τότε έγινε περιγραπτός και μπορούμε πλέον να τον ζωγραφίζουμε.

Ένας από τους μεγαλύτερους πατέρας της Εκκλησίας, ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός, στηρίζοντας το δόγμα της προσκυνήσεως των αγίων εικόνων, έλεγε· Σας ερωτώ, εικονομάχοι, ήρθε η δεν ήρθε ο Χριστός ως άνθρωπος στη γη; Εάν δεν ήρθε, τότε έχετε δίκιο δεν έχουμε το δικαίωμα να ζωγραφίζουμε τον αόρατο. Αλλά εάν ο Χριστός ήρθε -και είναι γεγονός ότι ήρθε-, τότε ελάτε ζωγράφοι, μπορείτε πλέον να τον ζωγραφίζετε. Χίλια μάτια τον είδαν, χίλια αυτιά τον άκουσαν, χίλια χέρια τον άγγιξαν. Συνεπώς ο Χριστός ως Θεός είναι απερίγραπτος, ως άνθρωπος όμως είναι ορατός και περιγραπτός· εικονίζεται.

Αδελφοί μου!

Πέρα από τα  γεγονότα και την όλη ιστορία με τις εικόνες η σημερινή ημέρα, μας δίνει την ευκαιρία να ξαναβρούμε την σε μεγάλο βαθμό χαμένη ταυτότητα μας, τόσο σαν πρόσωπα όσο και σαν έθνος. Η Κυριακή της Ορθοδοξίας μας παρέχει την ακρίβεια της πίστεως, ώστε απλανείς και ανεπηρέαστοι να στεκόμαστε απέναντι στις διάφορες κακοδοξίες.

Η Ορθοδοξία δεν είναι θρησκεία, η Ορθοδοξία δεν είναι θεωρητική υπόθεση, αλλά τρόπος ζωής. Ακριβώς γι' αυτό το λόγο η Ορθοδοξία δεν έχει ανάγκη από προστάτες. Η Ορθοδοξία γίνεται ορθοπραξία και διδάσκει και προβληματίζει με την καθημερινή ζωή και συμπεριφορά. Αυτό μας λέγει και ο  Απόστολος Πέτρος· « Την αναστροφήν υμών έχοντες καλήν εν τοις έθνεσιν, ίνα εν ω καταλαλούσιν υμών ως κακοποιών, εκ τών καλών έργων εποπτεύσαντες δοξάαωσι τον Θεόν εν ημέρα επισκοπής (β' 12). Και τις ο κακώσων υμάς, εάν του αγα­θού μιμηταί γένησθε; (ν' 13)».

Αυτοί οι στίχοι του Αποστόλου Πέτρου βρίσκουν στην ιστορία την απόλυτη επιβεβαίωση τους. Πόσοι εθνικοί, πόσοι εχθροί της πίστεως και της Εκκλησίας δεν οδηγήθηκαν στο μαρτύριο παραδειγματιζόμενοι από τη στάση των Αγίων Μαρτύρων, από  την ανδρεία τους και την επιμονή τους στην πίστη; Ξέρετε πόσοι ξένοι, σήμερα, πόσοι Ρωμαιοκαθολικοί, πόσοι Προτεστάντες γνωρίζουν και ασπάζονται την Ορθοδοξία, βλέποντας ότι εδώ βρίσκεται η αλήθεια και όλα τα άλλα είναι παρεκκλίσεις και πλάνες; Πόσοι άθεοι, πόσοι αιρετικοί, ακόμα και Μωαμεθανοί, σήμερα, ασπάζονται την Ορθοδοξία γιατί κατανοούν ότι εκεί είναι η αλήθεια;

Δυστυχώς όμως αδελφοί μου! Υπάρχουν τόσοι και τόσοι που με τις ποικιλόχρωμες και ιδιόμορφες απόψεις και διδασκαλίες τους, τις δήθεν "προοδευτι­κές", προσπάθησαν και προσπαθούν να ροκανίσουν τον κορμό της και τώρα. Λίγα χρόνια πριν, με τη δύναμη της εξουσίας και του νόμου, γκρέμι­ζαν Ναούς, έκαιαν εικόνες, έκλειναν διά της βίας τα στόματα των Χριστιανών! Σήμερα μέσα από τις στήλες των εφημερίδων, τις σελίδες των βιβλίων, τα μικρόφωνα των ραδιοφώνων και τις κάμερες και των τηλεοπτικών συνεργείων, μιλούν για το θάνατο του Θεού, του Θεού που δυστυχώς αυτοί, αν όχι καθόλου, μόνο ελάχιστα γνωρίζουν. Και βλέπουμε την ανατροπή. Στη θέση του βιώματος της διδασκαλίας του Χριστού βάλαμε ατέρμονες συζητήσεις. Συζητάμε τις σχέσεις πολιτείας και Εκκλησίας, συζητάμε αναθεωρήσεις του Συντάγματος, συζητάμε περί πολιτικού γάμου, πολιτικής κηδείας, εναλλακτικών τρόπων αναπαραγω­γής, καύσεως των νεκρών, γάμους ομοφυλοφίλων. Συζητάμε για μια νέα εικονομαχία και τον απεμπολισμό των εικόνων από σχολεία, υπηρεσίες και κάθε δημόσιο χώρο και δεν θέτουμε ένα τέρμα στις ατέρμονες και ανούσιες συζητήσεις με τη στάση μας. Νομίζω ότι δεν φταίνε ούτε πολιτικοί ούτε διεθνείς οργανισμοί ούτε και κανείς άλλος. Εμείς οι ίδιοι ουσιαστικά φταίμε. Εμείς φταίμε με τη στάση μας. Γιατί τα ανεχόμαστε όλα αυτά, γιατί στεκόμαστε ανενόχλητοι και παθητικοί μπροστά σε όλα αυτά. Γιατί τα παρερχόμαστε αδιάφορα και κοιτάζουμε τη ζωούλα μας και τίποτα παραπάνω. Γιατί ως άτομα έχουμε εκκοσμικεύσει πολλά πράγματα στο "Χριστιανι­σμό" μας.

Αδελφοί μου! Έχουμε αποκηρύξει την άσκη­ση της προσευχής και της νηστείας· έχουμε περιορίσει την συχνότητα του εκκλησιασμού έ­χουμε απεμπολήσει την σωφροσύνη και την αγνότητα· έχουμε περικόψει την μελέτη της Αγίας Γραφής και των  Αγίων. Πως κωδικοποιούνται όλα αυτά; Ορθοδοξολογία και σε καμιά περίπτωση ορθοπραξία. Αυτό είναι το λάθος μας, αυτή είναι η καταστροφή μας. Η σημερινή ημέρα, η Κυριακή της Ορθοδοξίας, ας γίνει μια ευκαιρία για να τα σκεφτούμε όλα αυτά και να προβληματιστούμε.