ΚΟΣΜΑΣ ΚΑΙ ΔΑΜΙΑΝΟΣ. ΟΙ ΓΙΑΤΡΟΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

Σήμερα 1^η Νοεμβρίου η εορτή των Αγίων και θαυματουργών Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού.

Τα αδέρφια Κοσμάς και Δαμιανός, οι οποίοι έζησαν την εποχή που αυτοκράτορας των Ρωμαίων ήταν ο Καρίνος, ήταν γιατροί στο επάγγελμα και παρείχαν ιάσεις σε όλους όσους είχαν ανάγκη, και για αντάλλαγμα δεν έπαιρναν χρήματα, αλλά το μόνο πού ζητούσαν ήταν να πιστεύσουν στον Χριστό.

Κάποιοι όμως καλοθελητές διέβαλαν τους αγίους στον αυτοκράτορα και του είπαν ότι οι θεραπείες και τα θαύματα που επιτελούσαν τα έκαναν με μαγικές τέχνες. Τότε οι Άγιοι Ανάργυροι επειδή δεν ήθελαν να πάνε άλλους αντί αυτών στον αυτοκράτορα, προσήλθαν μόνοι τους ενώπιον του ο οποίος και προσπάθησε να τους μεταπείσει να αρνηθούν τον Χριστό. Εκείνοι όμως όχι μόνο δεν αρνήθηκαν την πίστη τους, αλλά κατάφεραν να μεταπείσουν και να αλλάξουν και τον ίδιο τον αυτοκράτορα, αφού και ο ίδιος δέχτηκε τις θεραπευτικές τους ιάσεις. Αργότερα όμως, μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα, οι Άγιοι φθονήθηκαν από τον ίδιο τον δάσκαλο που τούς είχε μάθει την ιατρική επιστήμη, γιατί είχαν αποκτήσει μεγάλη δόξα και φήμη. Γι’ αυτό τον λόγο τους ανέβασε σε κάποιο όρος για να μαζέψουν δήθεν κάποια βότανα και εκεί τους επιτέθηκε με πέτρες και τους θανάτωσε.

Αδελφοί μου!

«Έχουμε ακούσει σήμερα στο αποστολικό ανάγνωσμα τον θαυμαστό λόγο του αγίου αποστόλου Παύλου περί αγάπης. Κανείς άλλος δεν μιλάει έτσι περί αγάπης όπως ο θείος Παύλος· μας έδειξε την πραγματική ουσία της αγάπης και τη σπουδαιότητά της. Η αγάπη είναι το κέντρο όλης της χριστιανικής διδασκαλίας, όλου του Ευαγγελίου. Ας προσπαθήσουμε να καταλάβουμε το βάθος του θείου αυτού λόγου του αγίου αποστόλου, όπως μας το καταγράφει ένας άλλος άγιος επίσης ιατρός ο Άγιος Λουκάς ο ιατρός επίσκοπος Κριμαίας.

«Εάν ταις γλώσσαις των ανθρώπων λαλώ και των αγγέλων, αγάπην δε μη έχω, γέγονα χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον» Ο ήχος της χάλκινης καμπάνας ή ο αλαλαγμός του κυμβάλου είναι κενός, δεν έχει περιεχόμενο. Κούφιος είναι εκείνος ο άνθρωπος, ο οποίος γνωρίζει όλες τις γλώσσες, ακόμα και τη γλώσσα των αγγέλων, και δεν έχει αγάπη.

 «Και εάν έχω προφητείαν και ειδώ τα μυστήρια πάντα και πάσαν την γνώσιν, και εάν έχω πάσαν την πίστιν, ώστε όρη μεθιστάνειν, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ειμί». Βλέπετε πόσο μεγάλη σημασία έχει η αγάπη· ο θείος απόστολος λέει ότι είναι ασύγκριτα πιο μεγάλη και από την πίστη που μετακινεί τα βουνά και από τη γνώση που γνωρίζει όλα τα μυστήρια.

 «Και εάν ψωμίσω πάντα τα υπάρχοντά μου, και εάν παραδώ το σώμα μου ίνα καυθήσομαι, αγάπην δε μη έχω, ουδέν ωφελούμαι». Μάταια είναι η θυσία εκείνων των ανθρώπων που παραδίδουν το σώμα τους στον θάνατο και στη φωτιά για να καεί και δεν έχουν αγάπη. Διότι και αυτά τα έργα, το να δώσει κανείς τη ζωή του ή να μοιράσει όλα τα υπάρχοντά του, μπορεί να τα κάνει ο άνθρωπος χωρίς αγάπη, για άλλους σκοπούς, πονηρούς. Μπορεί κάποιος να μοιράσει την περιουσία του από κενοδοξία, επειδή θέλει να φαίνεται μεγάλος ευεργέτης στα μάτια των άλλων. Μπορεί να δώσει τη ζωή του όχι όμως για όλους τους ανθρώπους αλλά αποκλειστικά για τους ανθρώπους της δικής του κοινωνικής τάξης ή της δικής του φυλής. … Μόνο τότε η θυσία έχει αξία στα μάτια του Θεού όταν προσφέρεται από την αγάπη προς όλους τους ανθρώπους, χωρίς καμία εξαίρεση. …

«Η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται, η αγάπη ου ζηλοί, η αγάπη ου περπερεύεται, ου φυσιούται, ουκ ασχημονεί, ου ζητεί τα εαυτής, ου παροξύνεται, ου λογίζεται κακόν, ου χαίρει επί τη αδικία, συγχαίρει δε τη αληθεία».

 «Η αγάπη είναι γεμάτη από ευσπλαχνία». Άνθρωπος που η καρδιά του είναι γεμάτη αγάπη δεν μπορεί να βλέπει με αδιαφορία τους γυμνούς, πεινασμένους και άστεγους συνανθρώπους του. Η αγάπη που ζει μέσα στην καρδιά του είναι γεμάτη ευσπλαχνία.

 «Η αγάπη δεν ζηλοφθονεί». Όποιος αγαπά δεν ζηλεύει κανέναν. Να ξέρουμε· αν ζηλεύουμε κάποιον σημαίνει ότι η αγάπη δεν υπάρχει μέσα μας. Αν η καρδιά μας ήταν γεμάτη γνήσια χριστιανική αγάπη δεν θα ζηλεύαμε κανέναν και για τίποτα.

 «Η αγάπη δεν καυχάται και δεν περηφανεύεται.» Όποιος αγαπά δεν περηφανεύεται γιατί η αγάπη και η περηφάνια δεν μπορεί να υπάρχουν ταυτόχρονα, είναι δύο πράγματα αλληλοαναιρούμενα. Όπου υπάρχει αγάπη δεν μπορεί να υπάρχει περηφάνια. Και όπου υπάρχει περηφάνια η αγάπη δεν υπάρχει. Η γνήσια αγάπη όχι μόνο δεν ζηλεύει αλλά δεν καυχάται και δεν περηφανεύεται, είναι ταπεινή. Να ξέρουμε· αν μέσα στην καρδιά μας υπάρχει περηφάνια αυτό σημαίνει ότι η αγάπη εκεί δεν υπάρχει.

 «Η αγάπη δεν κάνει ασχημίες». Πόση ασχημία και απρέπεια βλέπουμε γύρω μας. Αυτή έλαβε σήμερα τεράστιες διαστάσεις, κάτι που μας κάνει να υποφέρουμε πολύ. Αυτό σημαίνει ότι δεν υπάρχει αγάπη στους ανθρώπους, αλλιώς δεν θα υπήρχε τόση απρέπεια.

 «Η αγάπη δεν ζητεί το συμφέρον της». Εμείς πάντα ζητάμε για τον εαυτό μας χαρές και απολαύσεις· το όνομά μας να είναι γνωστό, οι άλλοι να μας τιμούν, να έχουμε μία θέση υψηλή. Θέλουμε να έχουμε τα πάντα, τα πάντα για το εγώ μας. Και η αγάπη δεν ζητάει τίποτα για τον εαυτό της. Είναι εύπιστη, όπως είναι εύπιστα τα παιδιά. Αυτοί που μέσα στην καρδιά τους αφήνουν να κατοικεί η θεία αγάπη είναι σαν τα παιδιά για τα οποία ο Κύριος Ιησούς Χριστός είπε: «Εάν μη στραφήτε και γένησθε ως τα παιδιά, ου μη εισέλθητε εις την βασιλείαν των ουρανών» (Ματθ. 18, 3). Η αγάπη σε όλους και σε όλα έχει εμπιστοσύνη, δεν υποπτεύεται κανέναν. …

«Η αγάπη δεν ερεθίζεται». Πόσοι τέτοιοι άνθρωποι υπάρχουν μεταξύ μας; Πόσοι από μας δεν νευριάζουν; Πολλοί, πάρα πολλοί υπάρχουν τέτοιοι που όταν νευριάζουν φωνάζουν σαν έξαλλοι, χτυπάνε και βρίζουν τον άλλον. Αν υπήρχε στην καρδιά μας η χριστιανική αγάπη σίγουρα δεν θα το κάναμε.

«Η αγάπη δεν λογαριάζει το κακό, δεν χαίρει για το κακό αλλά συγχαίρει στην αλήθεια». Αυτό σημαίνει ότι όποιοι έχουν αγάπη στην καρδιά τους είναι ανίκανοι και δεν θέλουν να βλέπουν κακό στον πλησίον τους. Είναι ικανοί και θέλουν να βλέπουν στον πλησίον μόνο καλό. Στην αγάπη δεν υπάρχει χαιρεκακία. Εμείς όμως χαιρόμαστε όταν πέφτουν οι αδελφοί μας, χαιρόμαστε όταν βλέπουμε τα σφάλματά τους. Και η χαρά αυτή είναι δαιμονική διότι οι δαίμονες χαίρονται για το κακό που βλέπουν στους ανθρώπους. Όταν τα έργα και τα λόγια μας είναι αληθινά και δίκαια η αγάπη αγάλλεται βλέποντας αυτό.

 Η αγάπη «πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει». Όταν βλέπουμε πως αμαρτάνει ο αδελφός μας κλείνουμε τα μάτια μας, συγκρατούμε τη γλώσσα μας και δεν διαλαλούμε το σφάλμα του; Όχι, αλλά αντίθετα αρχίζουμε να τον κακολογούμε για να μάθουν όλοι πόσο κακός είναι ο αδελφός μας. Δεν σκεπάζουμε την αμαρτία του αδελφού μας, όπως το κάνανε οι άγιοι, αλλά την κάνουμε γνωστή σε όλους, τα δικά μας όμως τα σφάλματα τα κρύβουμε. Η ελπίδα, η ακράδαντη ελπίδα στον Θεό και στην ανταπόδοση στην αιώνια ζωή δεν αφήνει ποτέ αυτούς που στην καρδιά τους κατοικεί η αγάπη.

Η αγάπη «πάντα υπομένει». Υπομένει τους χλευασμούς, τους εμπαιγμούς και τα βάσανα για την αγάπη του Χριστού. Έτσι υπέμεναν τους χλευασμούς, τους εμπαιγμούς, την πείνα και το κρύο για τον Χριστό οι δια τον Χριστόν σαλοί. Η αγάπη θέλει μόνο το καλό του πλησίον και δεν ζητά τα δικά της.

Αδελφοί μου! «Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει· …

 «Νυνί δε μένει πίστις, ελπίς, αγάπη, τα τρία ταύτα· μείζων δε τούτων η αγάπη». (Α’ Κορ. 13, 13). Πίστη, ελπίδα και αγάπη είναι η ζωή μας, μ’ αυτά πρέπει να ζούμε. Είναι το στήριγμά μας, η αναπνοή μας. Να θυμόμαστε όμως· αν και είναι μεγάλη η πίστη και ευλογημένη η ελπίδα, όμως πάνω απ’ όλα είναι η αγάπη. Να αποκτήσουμε την αγάπη του Χριστού, να καθαρίσουμε την καρδιά μας και να δώσουμε μέσα της τόπο για την αγάπη. Αμήν.

 Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας «ΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΟΜΙΛΙΕΣ ΤΟΜΟΣ Γ’».

σελ 64 – 69 - Εκδόσεις «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ».

ΝΟΜΟΣ ΚΑΙ ΠΙΣΤΗ

…Πολλοί, αγαπητοί χριστιανοί, είναι οι άνθρωποι, που πράγματι επιζητούν να γνωρίσουν τον Θεό και να συνδεθούν μαζί του, να σωθούν, με ό,τι κι εάν αυτό τους κοστίσει. Το βλέπουμε στην ιστορία της εκκλησίας μας.  Το βλέπουμε στους αγίους μας, στους μάρτυρες, στους οσίους και του ασκητές, σε όλους που έδωσαν τη ζωή για χάρη του Χριστού.  Και είναι αυτό οπωσδήποτε θετικό και επαινετό. 

Απ’ την άλλη όμως είναι και αυτοί που μπερδεύονται σ’ αυτή τους την αναζήτηση σε στραβά και σκοτεινά περάσματα μιας λαθεμένης θρησκευτικής έκφρασης, με αποτέλεσμα να χάνουν τον αρχικό τους στόχο.

Το σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα αποτελεί απόσπασμα από την προς Γαλάτας και μας καταγράφει γλαφυρότατα αυτές τις καταστάσεις.

Επιβάλλεται όμως να σημειώσουμε εδώ ότι στην περίοδο δράσης των αποστόλων κυριάρχησε η ιδέα ότι, για να σωθεί ένας χριστιανός θα έπρεπε όχι μόνο να πιστεύει στον Χριστό, αλλά να τηρεί και τον μωσαϊκό νόμο και την περιτομή. Παρ’ όλη την απόφαση της Αποστολικής Συνόδου ότι «οι πιστεύοντες στὸ Χριστὸ δὲν χρειάζεται ούτε να περιτέμνονται, ούτε να τηρούν τις άλλες διατάξεις του μωσαϊκού νόμου» (Πρξ ιε’ 28-29), κάποιοι Ιουδαίοι διακατέχοντας μεγάλη επιμονή και φανατισμό για το γεγονός αυτό, περνούσαν από τα διάφορα μέρη όπου κήρυττε ο απόστολος Παύλος και διαστρέβλωναν το κήρυγμα του, προωθώντας τις δικές τους θεωρίες και δοξασίες. Έτσι ο απόστολος Παύλος, θέλησε να τους αντιμετωπίσει μέσα από την προς Γαλάτας Επιστολή.

Αδελφοί, ξέρουμε πως ο άνθρωπος δεν μπορεί να σωθεί με την τήρηση των διατάξεων του νόμου. Αυτό γίνεται μόνο με την πίστη στον Ιησού Χριστό. Γι’ αυτό κι εμείς πιστέψαμε στον Ιησού Χριστό, για να δικαιωθούμε με την πίστη στο Χριστό κι όχι με την τήρηση του νόμου' γιατί με τα έργα του νόμου δεν θα σωθεί κανένας άνθρωπος. Αν όμως, ζητώντας να σωθούμε από τον Χρίστο, βρεθήκαμε να είμαστε και μείς αμαρτωλοί όπως οι εθνικοί, σημαίνει τάχα πως ο Χριστός οδηγεί στην αμαρτία; Όχι βέβαια! Γιατί, αν ότι γκρέμισα το ξαναχτίζω, είναι σαν να ομολογώ πως έκανα λάθος όταν το γκρέμιζα. Κι αληθινά, με κριτήριο τον νόμο, έχω πεθάνει για τη θρησκεία του νόμου, για να βρω τη ζωή κοντά στο Θεό. Έχω πεθάνει στον σταυρό μαζί με τον Χριστό. Τώρα πια δεν ζω εγώ, αλλά ζει στο πρόσωπο μου ο Χριστός. Κι η τωρινή σωματική μου ζωή είναι ζωή βασισμένη στην πίστη μου στον Υιό του Θεού, που με αγάπησε και πέθανε εκούσια για χάρη μου.

Με τον νόμο λοιπόν μόνο, η σωτηρία μας είναι αδύνατη για τον απλούστατο λόγο, ότι είναι ανθρωπίνως αδύνατο η πιστή τήρηση όλων των διατάξεων του νόμου αλλά και η ξερή παράθεση διατάξεων νομικών, χωρίς τη ζέση της πίστεως με τη μετατροπή της νομολογίας σε έργα  είναι πράξη ανούσια και τελικά άχρηστα. Ήταν απαραίτητη η σταυρική θυσία του Χριστού του Υιού του Θεού, γιατί έτσι άνοιξε ο δρόμος της μετάνοιας και της σωτηρίας μας. Η πίστη στον Ιησού Χριστό, είναι αυτή που σώζει κι όχι η τυπική τήρηση του Νόμου. Πίστη είναι «ελπιζομένων υπόστασις, πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων» αναφέρει κάπου αλλού ο Απόστολος Παύλος (Εβρ. ια΄ 1). Με αυτή την εμπιστοσύνη και υπακοή στον λόγο του Θεού ανοίγουν νέες δυνατότητες στη ζωή. Η θέληση οπλίζεται με νέα δύναμη και επιμονή, διότι στηρίζεται στη βεβαιότητα ότι «ουκ αδυνατήσει παρά τώ Θεώ πάν ρήμα». Η χριστιανική πίστη περιέχει μέσα της δύναμη θεϊκή και φανερώνεται σε κάθε περίσταση της ζωής των χριστιανών, ανάλογα με το μέτρο της πίστεώς τους. Και γίνονται θαύματα που προκαλούν δέος και έκπληξη γιατί είναι σημεία της παρουσίας του Θεού. Υπάρχουν αναρίθμητα παραδείγματα  ομολογίας πίστεως  να μας παρουσιάσει μέσα στην πορεία του ο Χριστιανισμός και μάλιστα σε δυσμενείς καταστάσεις και καθεστώτα τα οποία κάθε τι άλλο παρά ευνοούσαν τις αξίες και τις αρετές του Χριστιανισμού μέσα στην ζωή των ανθρώπων.

Συμπερασματικά ο Απόστολος Παύλος θεωρεί υπεράνω του μωσαϊκού νόμου την σταυρική θυσία του Χριστού ως αρχή πίστεως αλλά και σωτηρίας του ανθρώπου.  Έτσι συμβαίνει πάντοτε με τους αληθινούς χριστιανούς. Βλέποντας τον εσταυρωμένο Ιησού Χριστό αντλούν δύναμη και έτσι οπλίζονται με πίστη και υπομονή, έτοιμοι να αντιμετωπίσουν κάθε είδους πειρασμούς και θλίψεις.

Έχουμε λοιπόν ανάγκη να ζούμε όχι μια τυπική και εξωτερική θρησκευτικότητα. Όχι μια νόθα κατάσταση, που κρατά τον άνθρωπο σε τύπους νομικούς και που χάνει την ουσία. Έχουμε ανάγκη την γνήσια Εκκλησιαστική ζωή. Έχουμε ανάγκη μια αυθεντική πίστη η οποία θα αλλάζει την ζωή μας και θα μας οδηγεί στη σωτηρία.

Αλλά να μιλήσουμε πιο συγκεκριμένα.

Πιστεύει ο Χριστιανός στο Θεό, όμως δίνει εμπιστοσύνη και στα όνειρα, στα άστρα, στις προβλέψεις, στους αστρολόγους, στην εύνοια της τύχης. Φτιάχνει ωραίο εικονοστάσι στο σπίτι, παραλλήλως όμως κρεμάει και ένα πέταλο στην πόρτα, για «το καλό» του σπιτιού.

Αρρωσταίνει το παιδί του; Πάει στην Εκκλησία, όμως καταφεύγει και στη ξεματιάστρα! Και αν του πεις κάτι, ότι αυτό δεν είναι σωστό, δεν έχει καμιά σχέση με τη πίστη, θα απαντήσει ότι ξέρει αυτός και πιστεύει ίσως και καλύτερα από σένα.

Υπάρχει και η μερίδα αυτών που έχουν μέσα τους αρκετό ζήλο. Αλλά ο ζήλος αυτός είναι κακής ποιότητος. Η θρησκευτικότητα των φαίνεται ότι συνδέεται περισσότερο με ξηρούς τύπους παρά με το Χριστό. Έτσι παρουσιάζονται κρούσματα αφοσιώσεως σε τύπους, χωρίς καμιά ιδιαίτερη σημασία για τη χριστιανική ζωή. Έτσι δεν είναι καθόλου δύσκολο να δημιουργηθούν πείσματα, αντιδράσεις, σχόλια. Και εν ονόματι του Θεού και της πίστεως, θολώνεται η αλήθεια, φυγαδεύεται η αγάπη, υψώνονται φραγμοί και τείχη στις καρδιές των ανθρώπων, και τελικά συκοφαντούνται, η γνησία πίστη και η ζωή η χριστιανική.

Πάμπολλα τέτοια γεγονότα τα βλέπουμε καθημερινά μπροστά μας. Εξαντλούμε επί παραδείγματι τη πίστη μας στο μανιώδες άναμμα των κεριών, κόβουμε βόλτες κατά την ιερότερη στιγμή της θ. λειτουργίας για να ανάψουμε ένα κερί ή ακόμα το κρατάμε και στο χέρι μας, για να σωθούμε και ρίχνουμε κι ένα βρισίδι αν κάποιος μας το σβήσει πριν καεί ολόκληρο.

Τα ίδια κι απαράλλακτα και με τα λάδια. Να αδειάσουμε το μπουκάλι μας στ κανδήλι, έστω κι αν είναι γεμάτο, έστω κι αν λαδώσουμε τα πάντα.

Κόβουμε σχέσεις με την εκκλησία, σταματάμε να εκκλησιαζόμαστε. αν κάποιος γνωστός μας, κάποιος γείτονας μας τύχει και πεθάνει, τη στιγμή που οπουδήποτε αλλού πηγαίνουμε. Έτσι λέμε τιμάμε ο νεκρό. Αλίμονο σ’  αυτές τις παρανοήσεις μας. Και το χειρότερο αν τολμήσει η εκκλησία και στηλιτεύσει μια τέτοια αιρετική τακτική, παίρνεις την απάντηση, «οι παπάδες να κοιτάνε τη δουλειά τους».

Πάμε στην εκκλησία, μα για να παρατηρήσουμε τον καθένα, να τον σχολιάσουμε, να τον κατακρίνουμε, να μιλάμε, να θορυβούμε.

Τρέχουμε στα πανηγύρια, μα θέλουμε να ξέρουμε αν θα υπάρχει και φαγητό, για να ορμήσουμε να πάρουμε πρώτοι και όσο περισσότερο μπορέσουμε, τη στιγμή που το αντίδωρο τα αγνοούμε.

Και να ’ταν μόνο αυτά;

Και όμως, πρέπει χωρίς αναβολή να διορθωθεί το κακό. Είναι έγκλημα και αμαρτία να αφήνουμε τα ζιζάνια, τις πλάνες, τι προλήψεις, τις δεισιδαιμονίες, τους φανατισμούς, να δηλητηριάζουν τη ζωή μας. Πρέπει να ακούσουμε, να μάθουμε, να πιστέψουμε. Η Ορθόδοξη πίστη είναι μεγαλειώδης και κρυστάλλινη. Η γνήσια χριστιανική ζωή είναι αγάπη, φως, δύναμη, πολιτισμός και δημιουργία. Πότε άραγε θα τα αποκτήσουμε; Όταν γίνει αυτό, τότε μόνο θα σωθούμε.

Λουκάς, ένας θεοκίνητος ταλαντούχος ιατρός

Στις 18 Οκτωβρίου η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του αγίου αποστόλου και ευαγγελιστού Λουκά. Ενός ανθρώπου με πολλά έμφυτα και επίκτητα χαρίσματα, που αφιερώθηκαν όλα εξαγιασμένα στην ιερότερη υπόθεση της ιστορίας του κόσμου, τη διάδοση του Ευαγγελίου του Χριστού στην οικουμένη.

Καταγόταν, όπως αναφέρει ο ιστορικός της Εκκλησίας Ευσέβιος, από την Αντιόχεια της Συρίας (ΒΕΠΕΣ 19, 251). σπούδασε την ιατρική επιστήμη πιθανόν στην Ταρσό, όπου υπήρχαν διάφορες Σχολές εφάμιλλες των Σχολών της Αλεξάνδρειας και των Αθηνών. Η ρωμαϊκή νομοθεσία απαιτούσε από τους ιατρούς να έχουν πλήρη ιατρική κατάρτιση και, προκειμένου να ασκήσουν το επάγγελμά τους, έδιναν εξετάσεις σε ένα σύλλογο αρχιάτρων, οι οποίοι επί αρκετό διάστημα κατόπιν τους επιτηρούσαν στην εργασία τους.

Πνεύμα ανήσυχο και ερευνητικό ο Λουκάς σπούδασε, ως ιατρός πλέον στην Ταρσό, και φιλοσοφία. Εκεί τον συνάντησε ο απόστολος Παύλος, ο οποίος, μετά τη θαυμαστή αποκάλυψη του Ιησού Χριστού μπροστά στην πύλη της Δαμασκού σ’ αυτόν και την πίστη του στον Κύριο Ιησού, πήγε για ένα διάστημα στην πατρίδα του, την Ταρσό. Η γνωριμία του Λουκά με τον Απόστολο ήταν καθοριστική για τον ιατρό. Πίστευσε στο κήρυγμα του Ευαγγελίου, διότι έως τότε ήταν ειδωλολάτρης, βαπτίσθηκε στο όνομα του Ιησού Χριστού και έγινε πιστός ακόλουθος κι συνεργός του Αποστόλου των Εθνών.

Στο εξαίρετο βιβλίο “Παύλος” του Holzner γράφονται τα εξής γι’ αυτή τη γνωριμία: “Πόσο πολύτιμοι είναι κάτι τέτοιοι προσωπικοί δεσμοί και για τους ίδιους τους ανθρώπους και για τη βασιλεία του Θεού! Με το λαμπερό φως, που ξεπηδάει από τον Παύλο, έγινε κι ο Λουκάς παγκόσμια προσωπικότητα, και το έργο του έλαβε σημασία για την πορεία της ιστορίας της ανθρωπότητας. Έτσι η θεία Πρόνοια μας χάρισε δύο γεμάτες ζωή εικόνες της Εκκλησίας απ’ την περίοδο της ιδρύσεώς της. Η μία ζωγραφίστηκε απ’ το χέρι του Παύλου στις Επιστολές του, που πάλλονται από ζήλο για αγώνα, η άλλη απ’ το ήσυχο και σταθερό χέρι του χειρούργου, που χειριζόταν με την ίδια ευκολία και το νυστέρι και την γραφίδα” (σελ. 180).

Ο πιστός πλέον ιατρός Λουκάς άφησε το ιατρείο του, που πιθανόν να ήταν στην Τροία ή σε κάποιο άλλο λιμάνι, και ακολούθησε τον απόστολο Παύλο στις περιοδείες του. Αντιμετώπισε μαζί του τις αντιδράσεις των Εβραίων και των ειδωλολατρών, καθώς και τις δύσκολες εναλλαγές των στοιχείων της φύσεως. Βοηθούσε τον Απόστολο ως ιατρό στις φρικτές ώρες της εξάψεως της ασθενείας του σκόλοπά του και δεν τον άφηνε μόνο του και στις σκληρές στιγμές της εγκαταλείψεώς του από τους άλλους και της φυλακίσεώς του. Το αναφέρει με ευγνωμοσύνη ο Απόστολος στις Επιστολές του (βλ. Κολασ. δ’ 14, Β’ Τιμ. δ’ 11, Φιλήμ. 24).

Σύμφωνα με την Παράδοση, μετά το μαρτυρικό θάνατο του αποστόλου Παύλου, ο άγιος κήρυξε το Ευαγγέλιο στη Δαλματία, στη Γαλλία, στην Ιταλία και στην Αχαΐα. Το τελευταίο το αναφέρει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος (PG36, 228). Κήρυξε επίσης και στη Βοιωτία. Λέγεται δε ότι πέθανε με μαρτυρικό θάνατο κρεμασμένος από κλαδί ελιάς. Το ιερό λείψανό του μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη επί αυτοκράτορα Κωνσταντίου.

Ο άγιος Λουκάς, με τη χάρη και το φωτισμό του παναγίου Πνεύματος, έγινε ο θεόπνευστος Συγγραφέας των δύο από τα είκοσι επτά βιβλίων της Καινής Διαθήκης. Συνέγραψε το τρίτο από τα τέσσερα Ευαγγέλια και τις “Πράξεις των Αποστόλων”.

Ειδικοί μελετητές σημειώνουν ότι ο άγιος “Λουκάς θεωρείται γενικώς ως ο ορθότερον και καλλιεπέστερον των λοιπών Ευαγγελιστών χρησιμοποιών την ελληνικήν… Το λεκτικόν του Λουκά, εν τω συνόλω του εξεταζόμενον, θεωρείται πλούσιον, λίαν ακριβολόγον, η δε φιλολογική αξία του τυγχάνει αναμφισβήτητος… δι’ ολίγων ενίοτε λέξεων εμφανίζει μεγάλας ιδέας… Ο μετά προσοχής μελετών το Ευαγγέλιον του Λουκά αισθάνεται ότι ζη εις μίαν ατμόσφαιραν πλήρη ελπίδος” (Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια 8, 373).

Θεωρείται ως ο Ευαγγελιστής του ελέους και της ευσπλαχνίας του Θεού. Αυτός μας διέσωσε τις ανεπανάληπτες Παραβολές του Ασώτου, του Καλού Σαμαρείτου, του Απολωλότος προβάτου κλπ. Μόνος αυτός περιγράφει με ζωηρότητα τη μετάνοια του Ζακχαίου και της αμαρτωλής γυναίκας που άλειψε με μύρο τα πόδια του Ιησού.

Αυτός μόνος κατέγραψε επίσης τη θαυμάσια ωδή της Θεοτόκου, “Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριον…”. Τη Θεοτόκο συνάντησε και γνώρισε προσωπικά, όταν συνόδευσε τον απόστολο Παύλο στο τελευταίο του ταξίδι στα Ιεροσόλυμα. Έγινε ιδιαίτερη τιμή και χάρη στον άγιο Λουκά να γνωρίσει, όπως αναφέρουν οι ερμηνευτές των Αγίων Γραφών, την Παναγία και να ακούσει από το πανάγιο στόμα της λεπτομέρειες του Ευαγγελισμού της, της Γεννήσεως του Σωτήρος, της Προσκυνήσεως των ποιμένων, της Υπαπαντής κ.ά. που μόνος αυτός κατέγραψε στο Ευαγγέλιό του. Πώς θα τα διηγόταν αλήθεια Εκείνη και πώς θα την άκουγε ο Άγιος!

Και με το χάρισμα της ζωγραφικής, που του χάρισε ο Θεός, αποτύπωσε κατόπιν την αγία μορφή της, όπως την είχε δει, στις πρώτες ιερές εικόνες της, τις οποίες κατά την Παράδοση φιλοτέχνησε.

Στο βιβλίο των “Πράξεων των Αποστόλων” ο άγιος Λουκάς παρουσιάζει ως χαρισματούχος ιστορικός της ζωής και δράσεως της πρώτης Εκκλησίας και ως άλλος ακριβής χρονικογράφος της διαδόσεως του Ευαγγελίου στον τότε γνωστό κόσμο. Πίσω όμως από όσα καταγράφει ο Άγιος “αδρομερών και παχυμερών”, όπως παρατηρεί ο ιερός Χρυσόστομος (ΕΠΕ 15, 26), δηλαδή πίσω από τα πλέον σημαντικά γεγονότα που έχουν γραφεί περιληπτικά, διαφαίνεται η παρουσία του Αγίου Πνεύματος, που κατηύθυνε την πορεία της Εκκλησίας, αλλά και την πένα του αγίου συγγραφέως.

Αξίζει να προστεθεί ότι το βιβλίο των “Πράξεων ων Αποστόλων” δεν είναι μόνο ιστορία. Περιλαμβάνει και δεκαοκτώ θαυμάσιες δημηγορίες, οι οποίες καταλαμβάνουν το 1/4 περίπου του βιβλίου, συνολικά 255 στίχους. Δημηγορίες του αποστόλου Πέτρου, του πρωτομάρτυρος Στεφάνου, του αποστόλου Παύλου, του αδελφοθέου Ιακώβου κ.ά.. Τις δημηγορίες αυτές, που εκφωνήθηκαν οι περισσότερες στην αραμαϊκή διάλεκτο, τις κατέγραψε -περιληπτικά βέβαια- ο άγιος Λουκάς στην ελληνική γλώσσα, χωρίς να διαθέτει τα δικά μας σύγχρονα τεχνικά μέσα, με ακρίβεια και αποδίδοντας του ουσιώδες νόημά τους, χάρη στο φωτισμό και τη βοήθεια του Αγίου Πνεύματος. Και κάθε μελετητής τους μένει έκθαμβος μπροστά στο βάθος και στον πλούτο των νοημάτων τους.

Ποιος θα γνώριζε αλήθεια σήμερα, ότι έζησε πριν είκοσι αιώνες κάποιος γιατρός από την Αντιόχεια με το όνομα Λουκάς; Και ποιος θα μελετούσε σήμερα οποιοδήποτε βιβλίο του, που θα είχε τυχόν συγγράψει; Από τότε όμως που παρέδωσε τον εαυτό του στο Χριστό με τις ικανότητες, τις γνώσεις και τη ζωτικότητά του, το όνομά του και ο λόγος του βρίσκονται πάντοτε στην επικαιρότητα. Έγινε και είναι οδηγός εκατομμυρίων ψυχών σ’ όλη την οικουμένη· και θα φωτίζει τους δρόμους μας μέχρι συντελείας των αιώνων.

Περιοδικό “Η Δράση μας”, Οκτώβριος 2010

«ιλαρόν γαρ δότην αγαπά ο Θεός».

Το σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα είναι παρμένο από τη Β΄ προς Κορινθίους επιστολή. Εδώ ο Απόστολος Παύλος προτρέπει τους πιστούς της Εκκλησίας της Κορίνθου να ανταποκριθούν πρόθυμα και απλόχερα στον έρανο που θα διεξαγόταν υπέρ των πτωχών των Ιεροσολύμων, αναπτύσσει τη μεγάλη αξία της ελεημοσύνης και ταυτόχρονα διαβεβαιώνει πως ο Θεός θα ανταμείψει με πολλές ευλογίες την προσφορά τους.

«Ο σπείρων φειδομένως φειδομένως και θερίσει και ο σπείρων επ’ ευλογίαις επ’ ευλογίαις και θερίσει έκαστος καθώς προαιρείται τη καρδία μη εκ λύπης ή εξ ανάγκης ιλαρόν γαρ δότην αγαπά ο Θεός»

Όποιος σπέρνει με φειδώ, λέει, θα έχει λίγη σοδειά κι όποιος σπέρνει απλόχερα, η σοδειά του θα είναι άφθονη. O καθένας ας δώσει όπως του λέει η καρδιά του χωρίς να στενοχωριέται ή να εξαναγκάζεται, γιατί «ο Θεός αγαπάει αυτόν που δίνει με ευχαρίστηση». Έχει τη δύναμη ο Θεός να σας χορηγήσει πλουσιοπάροχα κάθε δωρεά, ώστε να είστε πάντοτε σε όλα τελείως αυτάρκεις, και να δίνεται με το παραπάνω για κάθε καλό σκοπό. Το λέει κι η Γραφή: «Σκόρπισε, έδωσε στους φτωχούς, η αγαθοεργία του παραμένει αιώνια». Κι αυτός που δίνει το σπόρο στο σποριά και το ψωμί για να τραφεί, ας δώσει και ας πληθύνει και το δικό σας σπόρο και ας αυξήσει τους καρπούς της αγαθοεργίας σας, . Ο Θεός θα σας κάνει πλούσιους σε όλα, για να μπορείτε να δίνετε γενναιόδωρα. Αυτοί που θα πάρουν από μας τη δική σας εισφορά θα ευχαριστούν το Θεό.

Αδελφοί μου!

Ο Απόστολος Παύλος, εδώ, μας υπενθυμίζει ένα μεγάλο  καθήκον για κάθε χριστιανό. Το καθήκον της προσφοράς. Όσον καιρό υπάρχουν στη κοινωνία άνθρωποι αναγκεμένοι, άνθρωποι δυστυχισμένοι, οι λόγοι αυτοί του Αποστόλου θα έχουν πάντοτε επικαιρότητα και θεμελιώδη σημασία. Αλλά το θέμα αυτό της βοηθείας προς τους έχοντας ανάγκην είναι πολύ λεπτό και χρειάζεται να το αντιμετωπίσει ο χριστιανός με προσοχή και προ παντός με καλοσύνη, με διάκριση και με αγάπη. Διότι, όπως σημειώνει ο Απόστολος, ο Θεός αγαπά εκείνον που δίδει με προθυμία και αγαθότητα, και όχι με σκυθρωπότητα και πίεση. Αυτό που θα προσφέρουμε, να το δώσουμε με την ευχαρίστησή μας, με πρόσωπο γελαστό, με ματιά γλυκιά, στοργική. Χωρίς «κατεβασμένα μούτρα», χωρίς δυσκολία. Αλλιώς είναι καλύτερα να μη δώσουμε.

Αδελφοί μου!

Δεν χρειάζεται να πούμε, πόσος πόνος υπάρχει σήμερα γύρω μας. Πόση φτώχεια. Πόση στέρηση και αγωνία. Πόσο δάκρυ κυλά. Πόσοι γονείς δεν μπορούν να θρέψουν τα παιδιά τους, να τα σπουδάσουν, να τα αποκαταστήσουν. Πόσοι θρηνούν γιατί το φάσμα της πείνας πλανάται στο σπίτι τους. Πόσοι νέοι βλέπουν τα όνειρά τους να κομματιάζονται, διότι δε βλέπουν καμιά προοπτική στο μέλλον τους. Όλοι τα ξέρουμε αυτά. Γιατί όλοι τα βλέπουμε γύρω μας, συχνά μάλιστα τα ζούμε κι εμείς οι ίδιοι.

Είναι λοιπόν αυτονόητο ότι το κήρυγμα της ελεημοσύνης, υπήρχε, υπάρχει και βεβαίως θα υπάρχει πάντοτε μέσα στην Εκκλησία μας. Άλλωστε, θα πρέπει να γνωρίζουμε και τούτο. Οποιοδήποτε κοινωνικό ή άλλο σύστημα επικρατήσει, ουδέποτε θα λείψουν άνθρωποι με ανάγκες, με δυσκολίες, με ασθένειες που δρε μπορούν να τα βγάλουν πέρα από μόνοι τους.

Μπροστά σ’ αυτό το θλιβερό θέαμα δεν επιτρέπεται να μένη η ψυχή μας αδιάφορη. Πρέπει να μην έχει κανείς καρδιά μέσα του ή να έχει πάθει πώρωση για να μη συγκινηθεί από το δράμα που παίζεται γύρω του σε τόση έκταση και ένταση.: «Τί έχεις ό ουκ έλαβες; Ει δε και έλαβες, τί καυχάσαι ως μη λαβών;», τονίζει και πάλιν ο Απόστολος Παύλος. Αν κάνουμε όλες αυτές τας σκέψεις, τότε πρέπει να είμαστε θηρία για να μη συγκινηθούμε από το θέαμα και να μη σπεύσουμε, να μη τρέξουμε, να μη σκύψουμε, να μην αφουγκραστούμε τους χτύπους της καρδιάς του αδελφού μας που ζητά χέρι βοηθείας,

Μιλώντας ο Χριστός για τη Δευτέρα Παρουσία Του και για όσους θα αξιωθούν της δεξιάς μερίδος, είπε: «Δεύτε οι ευλογημένοι του Πατρός μου κληρονομήσατε την ητοιμασμένην υμίν βασιλείαν. Επείνασα γαρ και εδώκατέ μοι φαγείν, εδίψησα και εποτίσατέ με». Και όταν αυτοί Τον ρώτησαν: «Κύριε, πότε σε είδαμε να πεινάς και σε θρέψαμε ή να διψάς και σου δώσαμε να πιείς»; Τότε απάντησε: «Σας βεβαιώνω πως αφού τα κάνατε αυτά για έναν από τους άσημους αδελφούς μου, τα κάνατε για μένα».

Ο ιερός Χρυσόστομος σχολιάζει χαρακτηριστικά: «Όταν (η φιλανθρωπία) ξεχύνεται απλόχερα, εξαφανίζει σαν φωτιά τα αμαρτήματα και μας κάνει δικαίους. Ας μην είμαστε λοιπόν τσιγκούνηδες, αλλά ας σπέρνουμε με απλοχεριά.... Αλλά ξοδεύοντας για την κοιλιά σου βέβαια και για να μεθάς και για να κάνεις ασωτίες, δε σκέπτεσαι καθόλου τη φτώχεια, αν όμως χρειασθεί να βοηθήσεις φτωχό, γίνεσαι φτωχότερος από όλους....».

Αδελφοί μου!

  Στις μέρες μας, πολλοί συνάνθρωποί μας μαστίζονται από δυσεπίλυτα οικονομικά προβλήματα, εξαιτίας της κρίσης που επηρέασε αισθητά σχεδόν το σύνολο του Ελληνικού λαού. Πολλοί είναι  χωρίς εργασία και με παιδιά επίσης άνεργα που εξαρτούνται από αυτούς. Όλοι σηκώνουν καθημερινά το δικό τους σταυρό. Ακόμα δίπλα μας βλέπουμε το καθημερινό δράμα με τους πρόσφυγες  που έρχονται δίπλα μας ζητώντας ένα δρόμο σωτηρίας και ελπίδας,  βιώνοντας  ένα μεγάλο δράμα. Αξίζει να αφιερώσει κανείς λίγο απ’ τον πολύτιμο χρόνο του και να σταθεί μπροστά σ’ αυτό το δράμα. Αξίζει να σταθούμε και να δούμε στα μάτια τον κάθε αδελφό μας, είτε τον θεωρούμε πλησίον μας, είτε  ξένο έχοντας κατά νου τα πατερικά λόγια  «είδες τον αδελφό σου, είδες το Θεό».

Ιδιαίτερα συγκινητικός και παραδειγματικός είναι ο βίος του αγίου Πέτρου του τελώνη: Ο άγιος αυτός ήταν πατρίκιος και διοικητής ολόκληρης της Αφρικής. Μια μέρα κάποιος φτωχός τον πίεζε φορτικά για να του δώσει ελεημοσύνη και εκείνος, που ήταν ιδιαίτερα σκληρός και θυμώδης, αγανάκτησε και του πέταξε ένα ψωμί πάνω στο κεφάλι. Σε λίγες μέρες ο πατρίκιος αρρώστησε βαριά και είδε σαν σε όραμα μια ζυγαριά όπου στο δεξί της μέρος δεν βρισκόταν τίποτε άλλο από το προαναφερθέν ψωμί. Όταν συνήλθε από την οπτασία, διένειμε στους φτωχούς όλα τα υπάρχοντά του και μάλιστα πούλησε τον εαυτό του ως δούλο και το αντίτιμο το έδωσε και αυτό στους απόρους. (απόδοση κειμένου Διακόνου Ανδρέα Παπαμιχαήλ, θεολόγου).

Ας μην κλεινόμαστε λοιπόν αδελφοί μου, πεισματικά στο καβούκι της εγωκεντρικότητάς μας. « Ο Θεός μας τόνισε σήμερα ο Απόστολος Παύλος, έχει τη δύναμη να σας χορηγήσει πλουσιοπάροχα κάθε δωρεά, ώστε να είστε πάντοτε σε όλα τελείως αυτάρκεις, και να δίνετε με το παραπάνω για κάθε καλό σκοπό. Το λέει και η Γραφή «σκόρπισε, έδωσε στους φτωχούς, η αγαθοεργία του θα διαρκεί αιώνια. Αυτός που δίνει στο σποριά το σπόρο και το ψωμί για να τραφεί, θα δώσει και θα πληθύνει και το δικό σας σπόρο και θα αυξηθεί στους καρπούς της αγαθοεργίας σας. Ο Θεός θα σας κάνει πλούσιους σε όλα, για να μπορείτε να δίνετε γενναιόδωρα.

 «ιλαρόν γαρ δότην αγαπά ο Θεός».