Βαρυσήμαντη
διδασκαλία για τη ζωή προβάλλει σήμερα, αγαπητοί μου αδελφοί, μέσα από την
παραβολή του πλουσίου και του φτωχού Λαζάρου. Βαρυσήμαντη διδασκαλία για την
παρούσα και τη μέλλουσα ζωή που μάλιστα είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους κατά
τρόπο αδιάσπαστο και αλληλοεξαρτώμενο.
Διδασκαλία
λοιπόν σαφής περί ζωής η οποία παρουσιάζεται σε δύο φάσεις. Η πρώτη είναι η
παρούσα ζωή, η οποία είναι διαφορετική για κάθε άνθρωπο, και η διάρκειά της ανομοιόμορφη
για όλους. Ανεξάρτητα όμως από τη διάρκεια της ζωής του καθενός, υπάρχει ένα
κοινό χαρακτηριστικό. Η παρούσα ζωή είναι προσωρινή, αφού όλοι οι άνθρωποι
πεθαίνουν. Όσο μακρόβιος και να είναι ο άνθρωπος δεν υπάρχει περίπτωση να
αποφύγει το θάνατο. Κατά τον Απόστολο Παύλο: «απόκειται τοις ανθρώποις άπαξ
αποθανείν» (Εβρ. θ' 27). Κατά συνέπεια, αφού η ζωή, η παρούσα ζωή, είναι
προσωρινή, τότε και τα αγαθά της είναι προσωρινά. Κι αυτό σημαίνει ότι η αξία, η ουσία της ζωής, θα πρέπει να αναζητηθεί
αλλού. Θα πρέπει να εντοπισθούν τα σημεία εκείνα που και τον άνθρωπο τον κάνουν
πραγματικά ευτυχισμένο, αλλά και θέτουν τις βάσεις, τα θεμέλια, για την ομαλή
μετάβαση στη δεύτερη φάση της ζωής τη μετά θάνατο και πέραν του τάφου ζωή. Την
αιώνια ζωή.
Η
δεύτερη φάση της ζωής, αδελφοί μου, είναι προέκταση της πρώτης. Παρά την διαφορετικότητα
στη διάρκεια της κάθε μιας, εν τούτοις, η αλληλοεξάρτησή τους είναι
αναμφισβήτητη. Τούτο διαπιστώνεται, τόσο μέσα από τη γενικότερη διδασκαλία του
Κυρίου, όσο και μέσα από την παραβολή του πλουσίου και του φτωχού Λαζάρου που
ακούσαμε σήμερα. Η δεύτερη φάση της ζωής είναι αιώνια, όπως αιώνιος είναι και ο
Θεός. Παρά όμως την αιωνιότητα, πρέπει να γνωρίζουμε ότι το περιεχόμενο και η
ποιότητα αυτής της ζωής διαμορφώνεται ανάλογα με την τρόπο προσέγγισης του
ανθρώπου στο Θεό. Είπε ο Κύριος: «Ου πας ο λέγων μοι Κύριε, Κύριε, εισελεύσεται
εις την βασιλείαν των ουρανών, αλλ' ο ποιών το θέλημα του Πατρός μου του εν
ουρανοίς» (Ματθ. ζ' 21). Στη βασιλεία του Θεού δε θα μπει όποιος μου λέει
«Κύριε, Κύριε», αλλά όποιος κάνει το θέλημα του ουράνιου Πατέρα μου.
Η
πιο πάνω διδασκαλία του Κυρίου επιβεβαιώνεται τόσο μέσα από την έκβαση της
παραβολής, όσο και μέσα από την κατηγορηματική δήλωση του Κυρίου: «έχουσι
Μωϋσέα και τους Προφήτας, ακουσάτωσαν αυτών». Έχουν τα λόγια του Μωϋσή και των
Προφητών. Ας υπακούσουν σ' αυτά. Και ο μεν Λάζαρος υπάκουσε και με υπομονή
σήκωσε το σταυρό του μαρτυρίου, ο δε πλούσιος αυτονομήθηκε απ’ το Θεό και έζησε
μόνος του τη ζωή του. Ό πλούσιος κατέστησε κέντρο της ζωής του τα υλικά αγαθά,
τα οποία μάλιστα χρησιμοποίησε αποκλειστικά για την ικανοποίηση κάθε
ματαιοδοξίας του. Όμως δεν καταδικάστηκε γιατί ήταν πλούσιος, αλλά γιατί
σαν οικονόμος και διαχειριστής αυτών των αγαθών τα σφετερίστηκε, αφού τα χρησιμοποίησε
μόνο για τον εαυτό του. Περιφρόνησε τον Θεό που του εμπιστεύτηκε τα αγαθά.
Υποτίμησε και περιφρόνησε τον άνθρωπο, που πληγωμένος, στερημένος και
ρακένδυτος σερνόταν καθημερινά στο κατώφλι του σπιτιού του ζητιανεύοντας λίγη
αγάπη.
Υποτίμησε
τον άνθρωπο, που στο πρόσωπο του Λαζάρου υποτίμησε τον κάθε άνθρωπο. Έδειξε
ασπλαχνία και αδιαφορία. Μέσα από την προκλητική ζωή και στάση του κατέστη
κοινωνικά και ηθικά απαράδεκτος. Γιατί, θεμελίωσε την ευτυχία του πάνω στη
δυστυχία των άλλων και μάλιστα ανθρώπων της αρετής όπως ο Λάζαρος. Μια τέτοια
συμπεριφορά, πέραν από το ότι είναι σαφώς καταδικαστέα από πλευράς Ευαγγελίου,
εγκυμονεί παράλληλα σοβαρούς κινδύνους σε επίπεδο κοινωνικό, οδηγώντας σε
εξεγέρσεις και κοινωνικές αναστατώσεις.
Οι
επιπτώσεις αυτού του τρόπου ζωής και συμπεριφοράς μακροπρόθεσμα λειτουργούν σε
βάρος εκείνου που διαπράττει την αδικία. Και η αντίστροφη μέτρηση αν δεν
αρχίσει σε κάποια φάση της παρούσας ζωής σίγουρα θ' αρχίσει από την ώρα του
θανάτου που θα είναι πια αισθητή η αποστροφή και η καταδίκη. Με τον τρόπο αυτό
αποκαθίσταται και η τάξη που τόσο βάναυσα κακοποιήθηκε από τον πλούσιο της
παραβολής.
Η
αποκατάσταση της τάξης που παρατηρείται μετά το θάνατο δεν αποτελεί απλά το
μέσο ηθικής ικανοποίησης για τον κάθε Λάζαρο που δοκιμάζεται στη ζωή. Αποτελεί
πηγή προβληματισμού. Αποτελεί πηγή δύναμης και θάρρους που στις δύσκολες ώρες
θα δρουν καταλυτικά ενισχύοντας και παρηγορώντας. Στη σκέψη του ανθρώπου δύο
παράγοντες θα .δρουν καταλυτικά. Πρώτον, θα θυμάται τους λόγους του Αποστόλου
Παύλου: «Λογίζομαι γαρ ότι ουκ άξια τα παθήματα του νυν καιρού προς την
μέλλουσαν δόξαν αποκαλυφθήναι εις ημάς» (Ρωμ. η' 18). Πιστεύω πραγματικά πως
όσα υποφέρουμε τώρα δεν ισοσταθμίζουν τη δόξα που μας επιφυλάσσει ο θεός στο
μέλλον. Δεύτερον, ο τρόπος ζωής και συμπεριφοράς μας θα προδικάσει και το
αιώνιο μέλλον του καθενός μας, αφού ο Κύριος «τότε αποδώσει εκάστω κατά την
πράξιν αυτού» (Ματθ. ιστ' 27). Τότε θα ανταμείψει τον καθένα ανάλογα με τις
πράξεις του.
Αδελφοί
μου, όπως για τον πλούσιο κριτήριο της καταδίκης και για τον Λάζαρο κριτήριο
της δικαίωσης υπήρξε ο τρόπος της ζωής τους και όχι ο πλούτος ή η φτώχεια
αντίστοιχα, έτσι και με τον καθένα μας. O
Θεός θα ζητήσει από μας έργα μέσα από τα οποία θα εκφράζεται η ευσέβεια, η
λατρεία και η αγάπη προς Αυτόν και παράλληλα θα εκφράζεται η αγάπη προς το
συνάνθρωπο. Όπως είπε ο Κύριος «εν ταύταις ταις δυσίν εντολαίς όλος ο νόμος και
οι Προφήται κρέμανται» (Ματθ. κβ' 40). Κατά συνέπεια αυτός ο τρόπος ζωής θα
είναι κατά πάντα ωφέλιμος για όλους και για όλα. Επειδή, κατά τον Απόστολο
Παύλο, «υπόσχεται τη ζωή και την τωρινή και την μελλοντική» (Α' Τιμ. δ. 8).
Αυτόν τον πλούτο της ευσέβειας και της αγάπης ας καταστήσουμε σκοπό της ζωής
μας.
